‘Heeft het leven van een Dalit geen waarde?’: De moord op een tienermeisje in India

Muzaffarpur, India – Terwijl demonstranten de straten van Kolkata opgingen om gerechtigheid te eisen voor een stagiair die op 9 augustus werd verkracht en vermoord, hapte de 55-jarige Nirali Kumari naar adem in haar kleine houten hut, 480 km (300 mijl) verderop. Ze had haar huis – of zelfs haar bed – niet verlaten sinds het lichaam van haar 14-jarige dochter op de ochtend van 12 augustus werd gevonden – naakt, bloedig en met haar handen en benen gebonden.

Kumari zegt dat “zes mannen met messen” haar huis binnenkwamen in de nacht van 11 augustus. “[Ze] bedreigden ons en ontvoerden mijn dochter. Ze sliep hier, met haar oudere zus,” voegt ze toe, voordat ze in tranen uitbarst.

Een instrument van onderdrukking

Het lichaam van Kumari’s dochter werd gevonden in een rijstveld nabij haar huis in het gebied van Paroo in het Muzaffarpur-district, Bihar, een van de dichtstbevolkte staten van India. De moord op de tiener – die tot de Dalit-gemeenschap behoorde, de minst bevoorrechte groep in de complexe kastehiërarchie van India – heeft het hele dorp in spanning gebracht.

Kumari’s familie woont in een dorp in Paroo, dat bijna 80 km (50 mijl) van de staatskapitaal Patna ligt. Het dorp heeft minder dan 5.000 inwoners en is omringd door uitgestrekte rijstvelden. Kleurrijke cementhuizen van de dominante Yadav-gemeenschap, ongeveer 4.500 mensen, staan aan weerszijden van de hobbelige hoofdweg die door het dorp loopt. Aan het einde van de weg bevinden zich 18 gras- en bamboehutten waar de lokale Dalit-gemeenschap, die ongeveer 80 leden telt, woont.

Een historisch systeem van feodaal bestuur is nog steeds een werkelijkheid voor miljoenen mensen in Bihar, en Paroo is daarop geen uitzondering. In de hele staat zijn Dalit-families afhankelijk van dominante kaste-landlords om in hun levensonderhoud te voorzien door op hun land te werken voor een dagloon. Landbezitende families lenen vaak geld tegen hoge rente, wat gezinnen in de schulden kan duwen.

De primaire verdachte in de moordzaak, Sanjay Rai, 42, behoort tot de Yadav-gemeenschap en is een invloedrijke landlord. De mannen die het meisje ontvoerden waren gemaskerd, maar de familie identificeerde Rai aan zijn stem en postuur. De verdachte is goed bekend in het dorp.

Lokale media meldden aanvankelijk dat Kumari’s dochter groepsverkracht en vermoord was na getuigenverklaringen en de melding van de misdaad door de familie aan de politie in Paroo. De Indiase wet verbiedt het onthullen van de identiteiten van slachtoffers en hun families in zaken van seksuele geweldpleging. Echter, tijdens een persconferentie op 19 augustus, kondigde de politie aan dat ze verkrachting uitsloten op basis van bevindingen van het autopsieverslag en het onderzoek. Ze deelden ook mee dat ze Rai en vier mannen uit de Dalit-gemeenschap hadden gearresteerd voor moord en samenzwering tot moord.

De moord op het meisje en de manier waarop de autoriteiten de zaak behandelden, hebben spanningen in het dorp aangewakkerd.

‘Houdt deze familie bij elkaar’

De schooltas van het meisje lag op een houten bed en haar schooloutfit hing aan een plastic haak aan de muur. Haar oudere zus staarde naar de tas terwijl hun moeder in de kamer vol bezoekers huilde. Kumari zegt dat haar dochter onschuldig en oprecht was. “Gewoon een kind,” zegt ze. “Ze was mooi als een bloem maar ook een directe spreker,” herinnert Kumari zich, verwijzend naar hoe haar dochter sprak wanneer ze voelde dat het nodig was. “Ze was het kind dat deze familie bij elkaar hield. Van mijn medicijnen tot het beheren van onze maaltijden, ze was jong maar kon alles doen.”

De negende-klasstudent wilde haar middelbare school afmaken, maar had vaak moeite om tijd te vinden om naar school te gaan terwijl ze haar ouders, beide dagelijkse arbeiders, hielp met werk in de rijstvelden en klusjes thuis.

Niet iedereen in het dorp kende het meisje voordat ze werd vermoord. Maar Suraj*, een buurman van de familie die vroeg zijn naam te veranderen uit angst voor represailles van de dominante kaste-dorpsbewoners, zegt dat Rai bekend staat als “een vrouwenversierder”.

Toen het meisje weigerde, heeft hij de familie telefonisch lastiggevallen. “Ik was bang en dacht dat de enige manier om mijn dochter te redden was om haar stilletjes uit te huwelijken,” zegt Kumari. Hoewel de wettelijke huwelijksleeftijd voor een bruid in India 18 is, zegt ze dat ze geen keuze had dan haar aan iemand anders, een man van in de 20, uit te huwelijken. Het tienermeisje zou op 19 augustus in een nabijgelegen dorp trouwen.

Kumari huilde luid voordat ze weer flauwviel. Nadat een verwant haar met water had besprenkeld, kwam ze weer bewustzijn en brak weer in tranen uit. “Heeft het leven van een Dalit geen waarde? Of is dit land alleen voor de mensen met geld?” vraagt ze. “We willen een leven voor een leven.”

‘Dalits zijn het gemakkelijkste doelwit’

Sanjay Kumar, 28, navigeerde onder de brandende zon door de uitgestrekte doolhof van de rijstvelden van het dorp. Toen hij dichterbij kwam waar het lichaam van de tiener was gevonden, werd hij angstig en sprak met haperige woorden. Hij was een van de twee mensen die op 12 augustus het lichaam van het meisje oppikten in aanwezigheid van politiefunctionarissen. Hij was aan het werk in een rijstveld toen hij de schreeuwen en kreten hoorde van de mensen die het lichaam als eerste zagen.

“Iedereen was doodsbang bij alleen al het zien van het lichaam. Ik kan dat gevoel niet eens beschrijven,” herinnert hij zich. Hij woont ongeveer 80 meter (bijna 90 yard) van de hut van het meisje en was geschokt toen hij haar gezicht herkende. Toen verwijderde hij zijn gamcha, een soort lange sjaal, om haar lichaam te bedekken. Terwijl hij zijn geschoren hoofd krabde, zegt Kumar: “Haar handen en benen waren gebonden, en ze had zware verwondingen op haar schedel en onderhals.”

Als Dalit die als arbeider in de rijstvelden van Paroo werkt, zegt Kumar dat hij zijn leven lang te maken heeft gehad met “uitbuiting” door dominante kasten, maar dit “gruwelijke voorval” heeft hem geschokt. “Dalits zijn het gemakkelijkste doelwit voor deze mannen,” zegt hij terwijl zijn ogen zich met tranen vullen. Het nieuws dat er een lichaam was ontdekt, verspreidde zich snel die ochtend. Kumari was naar het veld gerend, bang voor het ergste. De familie mocht niet bij het lichaam van het meisje komen. Alles wat ze konden zien was haar gezicht terwijl de politie haar lichaam wegvoerde.

In de uren die volgden, moest de familie opkomen voor lokale Yadav-leiders – die, volgens hen, aandrongen op een snelle crematie – zodat ze een zaak konden registreren bij de politie en het onderzoek konden laten starten. Familieleden zeggen dat ze de crematie konden tegenhouden tot later die middag, nadat de autopsie had plaatsgevonden.

Toenemende misdaden en onzichtbaarheid

Volgens een studie van DHRDN zijn misdaden tegen Dalits, waaronder moord, met 177,6 procent gestegen in de drie decennia van 1991 tot 2021. Jaarlijkse gegevens van het Nationale Bureau voor Criminaliteitsstatistieken (NCRB) van India tonen aan dat er van 2012 tot 2022 een stijging van 50 procent is in moorden op Dalits, van 651 naar 975, het laatste jaar waarvoor gegevens beschikbaar zijn. Bihar is de tweede meest getroffen staat.

De Indiase overheid houdt geen aparte gegevens bij voor misdaden tegen Dalit-vrouwen en -meisjes, zoals moord, groepsverkrachting en verkrachting met moord. Echter, NCRB-gegevens tonen een stijging van 169 procent in gerapporteerde verkrachtingen van Dalit-vrouwen landelijk van 2012 (toen er 1.576 gevallen waren) tot 2022 (toen er 4.241 gevallen waren). Gemiddeld worden elke dag 10 Dalit-vrouwen en -meisjes gerapporteerd als verkracht.

Pradeep van de DHRDN, een advocaat met meer dan 30 jaar ervaring in het behandelen van zaken van geweld tegen vrouwen, gelooft dat de toename van gerapporteerde verkrachtingen gedeeltelijk de groeiende sociale mobiliteit van Dalit-vrouwen weerspiegelt. “De subcastes binnen Dalits die in staat zijn geweest om de economische ladder te beklimmen en hun rechten te doen gelden, kunnen ook steeds beter een klacht indienen,” zegt ze. Toch zegt ze dat de cijfers een “grote ondertelling” zijn.

De economische afhankelijkheid van Dalit-families van landlords “voorkomt veel klachten”, zegt Pradeep. Ze zegt dat misdaden tegen Dalits vaak “onzichtbaar” worden gemaakt door de nadelige sociale positie van de gemeenschap. Sinha, die meer dan twee decennia heeft gereisd door plattelands-Bihar om kampen te organiseren om bewustzijn over juridische rechten te vergroten, is het daarmee eens. De angst voor vergelding is een belangrijke factor in de lage rapportage van misdaden, zegt ze, “omdat deze gezinnen de volgende dag nog steeds in hetzelfde dorp moeten leven en dezelfde sociale dynamiek onder ogen moeten zien”.

Voor Dalit-vrouwen die te maken hebben met genderdiscriminatie bovenop de economische en kastevooroordelen die Dalits ondergaan, is rapporteren een nog grotere uitdaging. “De geletterdheidsgraad is laag – 57 procent voor Dalit-vrouwen – en hoewel er sterke wetten zijn, is er geen bewustzijn en belangrijker nog, geen mogelijkheid voor [Dalit] vrouwen om [zaken] te rapporteren en gerechtigheid te zoeken,” zegt Sinha. “Vrouwen noemen hun echtgenoten nog steeds ‘maalik’, wat Hindi is voor ‘eigenaar’.”

Deze ongelijkheid of onzichtbaarheid strekt zich uit tot de vertegenwoordiging in de media, zegt Pradeep. “Dalits krijgen niet dezelfde soort verslaggeving van de media, wat sociale mobilisatie zou kunnen bevorderen.” De verkrachting en moord op de 31-jarige stagiair in Kolkata, een grote stad in het oosten van India, leidde tot landelijke protesten en verontwaardiging, waarbij medische medewerkers in verschillende delen van het land, waaronder Bihar, uit ziekenhuizen liepen uit protest. Er was veel minder verontwaardiging over de moord op het schoolmeisje in Paroo, hoewel Dalit- en vrouwenrechtenactivisten protestmarsen organiseerden in Bihar. “Dalit-families staan in deze tijden helemaal alleen,” wijst Pradeep op.

Een handboek

Op 19 augustus zei Rakesh Kumar, de politiechef van het Muzaffarpur-district, tijdens de persconferentie dat de politie die ochtend Rai had gearresteerd in een nabijgelegen dorp, evenals de vier Dalit-mannen. Kumar zei dat het slachtoffer niet was ontvoerd, maar vrijwillig naar Rai was gegaan nabij haar huis toen ze werden aangevallen door de vier mannen die hen wilden straffen voor het hebben van een intercastelrelatie. Hij zei dat de mannen vervolgens vluchtte en, in paniek, Rai het meisje doodde, haar ledematen bond en haar lichaam in de velden achterliet.

“Het [de politieversie] moet wel de absurdste verklaring zijn achter de zaak die stinkt van een doofpotaffaire,” zegt Kumari, een lokale sociale activist, die een week in het dorp doorbracht voor een feitenonderzoek en vroeg alleen met haar tweede naam geïdentificeerd te worden. “Dit komt recht uit een handboek waar de hele machinerie tegen de gemeenschap is gemanipuleerd. “Ik ben helemaal niet verbaasd dat Dalit-mannen in deze zaak worden gearresteerd. Dat is wat meestal gebeurt in onze ervaring. Ik zou zelfs niet verbaasd zijn als de politie morgen ook een van de familieleden zou impliceren als ze hun stem verheffen.”

Deskundigen zeggen ook dat verkrachting niet uitgesloten moet worden. In de rechtbank komt een scala aan bewijs kijken in zaken van seksuele geweldpleging, zegt Sinha, en “de tekenen van verkrachting zijn moeilijker te vangen in medische rapporten met de tijd die verstrijkt.” “Spermatozoa niet gevonden” – wat het rapport zegt – kan nooit een reden zijn om verkrachting te verwerpen, zegt ze. Sinha voegt eraan toe dat politieonderzoeken vaak lijden onder onjuiste verzameling van tijdgevoelig bewijs en een gebrek aan training van politiepersoneel in het onderzoeken van zaken van seksuele geweldpleging. Shreya Rastogi, directeur forensisch onderzoek bij Project 39A, een in New Delhi gevestigde onderzoeksorganisatie, zegt dat, aangenomen dat het forensisch rapport juist is, de afwezigheid van sperma verkrachting niet weerlegt. Ze zegt dat spermacellen afbreken, er mogelijk geen ejaculatie is geweest en de test mogelijk onjuist is uitgevoerd, maar ook de afwezigheid van spermacellen “betekent echt niets omdat er zoveel scenario’s kunnen zijn gebeurd terwijl er mogelijk toch penetratie was. … Verkrachting uitsluiten is volledig verkeerd.”

Ze vervolgt: “Zowel juridisch als medisch gezien is het uitsluiten van verkrachting op basis van de afwezigheid van sperma niet geldig of betrouwbaar.”

Behandeld als criminelen

Ze probeerde bij bewustzijn te blijven voor de bezoekers, die stoelen kregen om op te zitten. Als iemand uit de Dalit-gemeenschap hem vertelde dat ze geïntimideerd werden door een Yadav-familie, “zullen we die Yadavs terugschrikken,” zegt Rai. “Een vuil persoon zoals Sanjay hoort niet bij onze gemeenschap. We hebben hem verstoten.” Maar al snel verschenen tieners en mannen buiten het huis van de familie met blauwe sjaals, die synoniem zijn met Dalit-politiek. Ze onderbraken hun woorden van medeleven en vroegen om verantwoording.

“We hebben onze dochter verloren, maar ik vertrouw de politie en de administratie niet voor gerechtigheid en onze veiligheid,” zegt Nirali Kumari. “We hebben alleen vertrouwen in de broeders van onze kaste in heel India om ons te helpen nu gerechtigheid te krijgen.” Dalit-activisten hielden kleine protesten in Paroo, wat angst aanjoeg onder Dalit-families voor een vergelding van de dominante kaste. Toen, op de avond van 18 augustus, werd de familie Kumari gedwongen om het dorp te ontvluchten. Nirali Kumari zegt dat ze een ontgrendeld huis en al hun bezittingen – inclusief een “hardverdiende” fiets, kleding en voedsel – achterlieten en “voor hun leven renden” toen, volgens de familie, leden van de dominante kaste met wapens begonnen te plunderen in Dalit-huizen. “Als je overleeft – kom dan ooit terug om je bezittingen op te halen,” vertelde een buurman aan Nirali. Alle Dalit-families zijn sindsdien het dorp ontvlucht, en hun 18 hutten zijn nu verlaten.

Vijftien familieleden schuilden in een kleine, witgekalkte kamer. Een verwoeste Nirali zat in een hoek. De familie blijft onderweg. “We zijn een arme familie, en nu hebben we geen dak boven ons hoofd. Mijn hart zakt,” zegt ze terwijl ze in woede op haar borst slaat. “Ik wou dat ik werd gedood in plaats van mijn babu. Dit leven is waardeloos. “We worden behandeld als criminelen. Mijn dochter is verkracht en vermoord – maar wie geeft er om gerechtigheid voor een arme Dalit zoals ik? Maar we zijn niet de laatste Dalits in dit land, en dit verhaal zal blijven herhalen.”

*Namen zijn veranderd.