Zien we het einde van de Amerikaanse exceptionaliteit en de opkomst van een Europese renaissance?

De meningen in dit artikel zijn die van de auteur en vertegenwoordigen op geen enkele manier de redactionele positie van Euronews.

Welkom in de multipolaire wereld waarin China snel uitgroeit tot een centrum van economische en militaire macht. Ondertussen worstelt het oude continent om met één stem te spreken en relevant te blijven, schrijft Philippe Gijsels.

Er zijn decennia waarin niets gebeurt, en dan zijn er weken waarin decennia plaatsvinden. De afgelopen weken vallen zeker in de laatste categorie, met opmerkelijke intensiteit. Sinds de aankondigingen van Donald Trump op de bevrijdingsdag, hebben de aandelenmarkten een rondje gemaakt. Na een aanvankelijke ineenstorting zagen we een van de sterkste en snelste herstelperiodes in de recente geschiedenis.

Voorlopig lijkt het erop dat de zaken zijn gekalmeerd. Toch zijn we duidelijk nog niet uit de gevarenzone. Of om het in markttermen te zeggen: verwacht dat de volatiliteit aanhoudt. Deze volatiliteit heeft zijn oorsprong in zowel de geopolitieke als de economische domeinen. Zoals Neil Howe zo welsprekend betoogt in zijn boek “The Fourth Turning Is Here,” is een vierde keer helaas een periode gekenmerkt door oorlogen en geopolitieke spanningen — een tijd waarin extremistische partijen, zowel van links als van rechts, aan kracht winnen, terwijl het midden kleiner, zwakker en steeds machtelozer wordt om de beslissingen te nemen die iedereen uiteindelijk weet dat moeten worden genomen. Dit is ook een moment in de geschiedenis waarin zittende presidenten, partijen en regeringen van welke kleur, vorm of ideologie dan ook gewoonlijk worden weggestemd.

De tweede grote bron van onzekerheid en volatiliteit komt uit de economische sfeer en is nauw verbonden met de eerste. In een vierde keer staat de globalisering onder druk. In ons boek “De nieuwe wereldeconomie in 5 trends” bespreken Koen De Leus en ik niet deglobalisering maar multi-globalisering.

China, een centrum van economische en militaire macht. We kijken niet langer naar een unipolaire wereld die uitsluitend rond de VS is gecentreerd. Zeg hallo tegen de multipolaire wereld waarin China snel uitgroeit tot een centrum van economische en militaire macht. Ondertussen worstelt het oude continent om met één stem te spreken en relevant te blijven.

De economische volatiliteit die we momenteel zien, is nauw verbonden met de geopolitieke fragmentatie. Niet zo lang geleden, toen de wereld nog echt geglobaliseerd was, hadden we één wereldwijde economische cyclus. Alle grote blokken neigden ertoe om samen te bewegen op de golven van wereldwijde expansie en wereldwijde contractie.

In deze wereld zouden de acties van centrale banken soms iets verschillen in amplitude, maar over het algemeen zou de richting dezelfde zijn. Tegenwoordig is het niet zo moeilijk om te voorzien dat de economieën van de VS en Europa met verschillende snelheden groeien en dat centrale banken als gevolg daarvan een totaal ander beleid voeren.

Ook China zal, afhankelijk van het gevoerde beleid, met een andere snelheid groeien. Japan verlaat eindelijk meer dan vier decennia van deflatie en de rente stijgt, terwijl deze in de meeste andere delen van de wereld daalt.

We moeten deze nieuwe economische realiteit beschouwen in termen van tectonische platen. De blokken bewegen niet langer met dezelfde snelheid in dezelfde richting. In plaats daarvan verschuiven de platen onvoorspelbaar met verschillende snelheden. Het is geen wonder dat we botsingen zullen zien, wat leidt tot enorme volatiliteit op de valutamarkten en de rentemarkten als een logisch gevolg.

In deze wereld zal volatiliteit meer de regel dan de uitzondering zijn. De belangrijkste conclusie van ons boek “De nieuwe wereldeconomie in 5 trends” is dat we na de COVID-19-pandemie in een nieuw economisch paradigma zijn beland waarin zowel de rente als de inflatie structureel hoger zullen zijn dan van 1982 tot de pandemie.

Het komt en gaat altijd in golven. En er komt een enorme golf aan. De drijfveren van deze totaal nieuwe omgeving zijn de enorme schulden, de vergrijzing van de bevolking, multi-globalisering (inclusief een nieuwe wapenwedloop) en klimaatverandering. Innovatie kan een verzachtende rol spelen en kan in een extreem scenario zelfs krachtig genoeg zijn om de vier andere krachten tegen te gaan.

Investeerders zouden zich moeten richten op reële activa. Al deze ontwikkelingen hebben diepgaande gevolgen voor investeerders. Hoewel de volatiliteit enorm zal zijn, is het houden van te veel contanten geen optie, aangezien inflatie de koopkracht zal aantasten.

Vooral moeten investeerders zich richten op reële activa zoals aandelen, vastgoed, wijn en goud en zilver, waarvoor de bullmarkt pas net is begonnen. Hetzelfde geldt voor de grondstoffenmarkt. We bevinden ons nog maar in het allereerste stadium van de grootste bullmarkt in grondstoffen in de geschiedenis, als gevolg van enorme tekorten aan aanbod die we voorzien.

Voor bedrijven betekent dit dat ze hedgingtechnieken moeten implementeren om te navigeren in een wereld van hogere rente, hogere inflatie en hogere en volatielere grondstofprijzen. Landen hebben een unieke kans om uit te blinken in een vierde keer, althans voor degenen die de regels van het nieuwe spel begrijpen. Degenen die dat niet doen, zullen het moeilijk hebben om de obligatiewaakhonden van hun rug te houden.

Misschien zullen we over 30 jaar terugkijken op vandaag als zowel het begin van de Europese Renaissance als het einde van de Amerikaanse exceptionaliteit. Dit zou goed nieuws zijn voor zowel de euro als de Europese aandelen.

Het zal echter geen gemakkelijke weg zijn. De weg die het oude continent moet afleggen om opnieuw een stem op het wereldtoneel te zijn, zal lang, zwaar en krom zijn.