Voormalig Colombiaans President Álvaro Uribe Veroordeeld tot 12 Jaar Huisarrest

Voormalig Colombiaans President Alvaro Uribe veroordeeld tot 12 jaar huisarrest

Alvaro Uribe, die elke schuld ontkent, heeft beloofd in beroep te gaan na zijn veroordeling voor getuigenbeïnvloeding en omkoping. De veroordeling volgde op een rechtszitting waarbij Uribe, 73 jaar oud, ook een boete van $578.000 kreeg en een verbod op het bekleden van een publiek ambt voor 100 maanden en 20 dagen, wat neerkomt op iets meer dan acht jaar.

Hij moet zich nu melden bij de autoriteiten in Rionegro, in zijn thuisprovincie Antioquia. Rechter Sandra Liliana Heredia heeft hem opgedragen om “onmiddellijk naar zijn woning te gaan waar hij huisarrest zal ondergaan”. Met zijn veroordeling op 28 juli is Uribe de eerste voormalige Colombiaanse president die schuldig is bevonden in een strafproces.

De advocaten van Uribe hebben al aangekondigd dat ze van plan zijn in beroep te gaan. De veroordeling is de climax van een proces van zes maanden en bijna 13 jaar juridische strijd voor de populaire conservatieve leider, die wordt beschouwd als een van de bepalende krachten in de moderne Colombiaanse politiek. Zijn huisarrest komt ook minder dan een jaar voor de presidentsverkiezingen in Colombia, die in mei 2026 plaatsvinden.

Beschuldigingen van mensenrechtenschendingen

De zaak draait om Uribe’s rol in het meer dan zes decennia durende interne conflict in Colombia, waarbij regeringsstrijdkrachten, rechtse paramilitairen, linkse rebellen en drugsmokkelnetwerken strijden om controle over delen van het land. Tijdens zijn presidentschap van 2002 tot 2010 voerde Uribe een sterke offensief tegen linkse rebellen zoals de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC), de grootste groep op dat moment.

Echter, deze aanpak leidde tot kritiek vanwege vermeende mensenrechtenschendingen, die hij heeft ontkend. Onder zijn presidentschap kreeg het Colombiaanse leger toenemende beschuldigingen dat het burgers doodde om het aantal vijandige strijders dat als dood kon worden gerapporteerd te verhogen. Deze praktijk, bekend als het “valse positieven” schandaal, is betrokken bij de dood van minstens 2.000 mensen, waarbij experts aangeven dat het aantal veel hoger kan zijn. Er zijn onderzoeken naar maar liefst 6.402 moorden uitgevoerd.

Kritieken hebben ook Uribe’s banden met rechtse paramilitairen in twijfel getrokken, een andere beschuldiging die de ex-president heeft verworpen. Maar meer dan tien jaar geleden ondernam Uribe actie om een van zijn meest prominente critici, de linkse senator Ivan Cepeda, het zwijgen op te leggen, wat zijn huidige proces heeft ontketend. Cepeda en anderen hadden verbanden gelegd tussen Uribe’s opkomst in de politiek in de jaren ’90 en de oprichting van de paramilitaire groep Bloque Metro.

Een juridische boemerang

In 2012 diende Uribe een lasterklacht in tegen Cepeda bij de Hoge Raad van Colombia, nadat de senator een onderzoek startte naar de paramilitaire contacten van de ex-president. Maar in 2018 nam de zaak een verrassende wending: de Hoge Raad verwierp de klacht tegen Cepeda, en het rechtssysteem begon in plaats daarvan aanklachten tegen Uribe te overwegen.

Officieren van justitie beschuldigden Uribe ervan te hebben geprobeerd om paramilitairen onder druk te zetten om hun getuigenis te veranderen of te onderdrukken. Hoewel Uribe heeft toegegeven advocaten naar voormalige leden van Colombia’s paramilitairen te hebben gestuurd, ontkent hij illegale acties te hebben ondernomen. Twee paramilitairen hebben verklaard dat Uribe’s advocaat Diego Cadena, die ook met strafrechtelijke aanklachten wordt geconfronteerd, hen geld aanbood om gunstige getuigenis af te leggen. Hun getuigenverklaringen werden ook gebruikt in een moordproces waarin Uribe’s broer, Santiago Uribe, betrokken was.

Uribe’s veroordeling werd aangekondigd na een zitting van 10 uur waarin rechter Heredia zei dat er voldoende bewijs was dat de ex-president had geprobeerd getuigenverklaringen te veranderen. Deze beslissing heeft echter geleid tot verzet vanuit de Verenigde Staten, waar de regering van president Donald Trump bereidheid heeft getoond om politieke druk uit te oefenen op landen zoals Brazilië die strafzaken tegen voormalige rechtse leiders nastreven.

Op maandag schreef de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio op sociale media ter verdediging van Uribe, waarbij hij beschuldigingen van juridische vooringenomenheid herhaalde die onder Trump gebruikelijk zijn geworden. “De enige misdaad van voormalig Colombiaans president Uribe is dat hij onvermoeibaar heeft gevochten voor en zijn vaderland verdedigd,” zei Rubio. “De wapenverdeling van Colombia’s rechterlijke macht door radicale rechters heeft nu een zorgwekkend precedent geschapen.”

Maar Democraten in de VS beschuldigden Trump ervan te proberen de rechtsstaat in het buitenland te ondermijnen voor politieke gewin. “De Trump-regering zegt dat buitenlandse leiders niet onderworpen zouden moeten zijn aan de rechtsstaat als ze aardige dingen over Trump zeggen,” schreef vertegenwoordiger Jim McGovern in reactie op Rubio’s bericht. “Het is zeer verkeerd om straffeloosheid voor een sterke man te steunen die door de rechtbanken in zijn eigen land ter verantwoording wordt geroepen. Deze verklaring is beschamend, en dat weet je.”