Vluchtelingenaanvragen uit Syrië blijven toenemen ondanks de val van Assad
Het aantal Syrische asielzoekers in Nederland blijft hoog, ondanks de val van de Syrische dictator Bashar al-Assad en de hoop op een einde aan de burgeroorlog. In december, de maand waarin het regime van Assad onverwachts instortte, vroegen 1.569 Syrische vluchtelingen asiel aan, wat bijna de helft van alle asielaanvragen in Nederland vertegenwoordigt. Onder deze aanvragen waren 724 eerste verzoeken, vergelijkbaar met de voorgaande maand. Dit geeft aan dat de individuen in Ter Apel zijn aangekomen, waar hun asielprocedures begonnen. Er kan een vertraging zijn in de verwerking van deze aanvragen vanwege de lange reistijden naar Nederland.
In de nasleep van de val van Assad heeft Migratieminister Marjolein Faber (PVV) een “tijdelijke besluitstop” aangekondigd voor Syrische asielaanvragen. Gedurende de komende zes maanden zal de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zich onthouden van beslissingen over Syriërs, zodat Nederland de tijd krijgt om te beoordelen of Syrië daadwerkelijk stabiel en veilig is geworden. Als wordt vastgesteld dat het veilig is, komen veel Syriërs mogelijk niet meer in aanmerking voor asiel in Nederland.
Hoewel beslissingen over asielverzoeken zijn opgeschort, hebben nieuwe Syrische asielzoekers nog steeds recht op onderdak in een van de asielopvangcentra (AZC) in Nederland. Momenteel wachten meer dan 18.000 Syriërs op beslissingen in deze centra. Van de 1.500 nieuwe Syrische aanvragen in december waren meer dan 800 verzoeken voor gezinshereniging. Deze aanvragers willen zich aansluiten bij een familielid dat al in Nederland met vluchtelingenstatus woont.
De tijdelijke besluitstop geldt niet voor degenen die gezinshereniging aanvragen, ook wel bekend als “nareizigers.” Faber heeft beloofd te onderzoeken of dit proces tijdelijk kan worden bevroren, maar internationale afspraken kunnen een dergelijke stap bemoeilijken. “Iedereen heeft recht op gezinsleven,” zegt Vluchtelingenwerk, dat de internationale verdragen samenvat waaraan Nederland gebonden is. Op basis van deze verdragen heeft een vluchteling die bescherming in Nederland krijgt, het recht om zijn of haar echtgenoot en kinderen naar het land te brengen.
De wachttijd voor gezinshereniging is lang. Vorig jaar nam de IND gemiddeld 92 weken om een verzoek tot gezinshereniging te verwerken. Aangezien Syriërs al meerdere jaren de grootste groep asielzoekers vormen, kunnen nog veel duizenden familieleden in aanmerking komen voor hereniging. Volgens de IND wachten momenteel 66.000 mensen op een beslissing over gezinshereniging. Dit omvat het verifiëren van familiebanden, niet de veiligheid van het land van herkomst. Vorig jaar werd 86 procent van de verzoeken tot gezinshereniging goedgekeurd.
Terwijl er nieuwe Syriërs blijven aankomen, is de politieke discussie in Den Haag verschoven naar het overtuigen van sommigen om vrijwillig terug te keren naar Syrië. Gedwongen terugkeer is niet mogelijk, aangezien het land eerst officieel als veilig moet worden aangemerkt. Het ministerie van Buitenlandse Zaken werkt aan een bijgewerkt rapport over de situatie in Syrië.
In de tussentijd heeft de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) onlangs 900 euro in contanten aangeboden aan Syriërs die ervoor kiezen om vrijwillig permanent terug te keren. Dit aanbod geldt voor degenen die hun asielprocedure beëindigen of hun tijdelijke verblijfsstatus opgeven na het ondertekenen van een overeenkomst. De betaling is niet beschikbaar voor kortdurende bezoeken aan familieleden.