Smeltend zee-ijs in de Arctis kan wereldwijde oceaanstromingen beïnvloeden, waarschuwt studie
Smeltend zee-ijs kan lagere temperaturen veroorzaken. Het opwarmende klimaat in de poolgebieden kan de oceaanstromingen aanzienlijk verstoren, blijkt uit een nieuwe studie. Wetenschappers ontdekten dat in het verre verleden de toenemende instroom van zoet water door smeltend Arctisch zee-ijs in de Noordzee waarschijnlijk een significante impact had op de oceaanstroming, waardoor de temperaturen in Noord-Europa drastisch daalden.
“Onze bevinding dat de versterkte smelting van Arctisch zee-ijs waarschijnlijk heeft geleid tot een significante afkoeling in Noord-Europa in het verleden van de aarde, is verontrustend,” zegt Mohamed Ezat van het iC3 Polar Research Hub, hoofdauteur van de open-access studie in Nature Communications. “Dit herinnert ons eraan dat het klimaat van de planeet een delicate balans is, die gemakkelijk verstoord kan worden door veranderingen in temperatuur en ijsbedekking.”
Het is te verwachten dat er vanaf 2050 ijsvrije zomers zullen plaatsvinden in de Arctische Oceaan. Eerder deze maand waarschuwden tientallen klimaatwetenschappers in een open brief dat klimaatverandering een “serieuze risico van een grote verandering in de oceaanstroming in de Atlantische Oceaan creëert, wat verwoestende en onomkeerbare gevolgen zou hebben.”
De Noordzee, gelegen tussen Groenland en Noorwegen, is een sleutelgebied voor het transport van oceaanwarmte en beïnvloedt weerspatronen ver buiten de geografische grenzen.
Tijdens het vroege deel van de Laatste Interglaciaal, meer dan 100.000 jaar geleden, waren de wereldtemperaturen warmer dan nu, waren de ijsvolumes kleiner en lagen de zeespiegels aanzienlijk hoger. Het onderzoeksteam van Mohammed Ezat heeft nu het opwarmende klimaat en de versterkte smelting van Arctisch zee-ijs tijdens die periode gekoppeld aan veranderingen in de regionale zeewatertemperatuur en oceaanstroming.
Naarmate het zee-ijs smolt, veranderde het de zoutconcentratie en dichtheid van het water en verstoorde het de normale stroming van de stromingen, wat leidde tot veranderingen in de circulatiepatronen en warmteverdeling in de oceaan. Het begrijpen van de dynamiek van het Laatste Interglaciaal is cruciaal, legt hij uit. Vroegere warme periodes in de geschiedenis van de aarde benadrukken het belang van terugkoppelingsmechanismen in het klimaatsysteem. Naarmate het Arctische gebied blijft opwarmen en het zee-ijs afneemt, kunnen er verdere veranderingen in oceaanstromingen en weerspatronen optreden.
Het onderzoeksteam van Ezat heeft een combinatie van biologische, anorganische en organische geochemische tracers gebruikt uit sedimentkernen van de Noordzee. Deze kernen fungeren als tijdcapsules en behouden informatie over de vroegere oceaantoestanden. Door de chemische handtekeningen binnen deze sedimenten te analyseren, kon het team de vroegere zeewatertemperaturen en zoutgehaltes, bronnen van zoetwaterinvoer en processen van diepwatervorming reconstrueren.
Mohamed Ezat waarschuwt dat er nog veel vragen onbeantwoord blijven. “We kunnen veel leren van de nog openstaande vraag over de afkoeling van het Laatste Interglaciaal in de Noorse Zee en de mogelijke verantwoordelijke processen,” zegt hij. “We hopen dat onze studie een referentiepunt biedt voor klimaatmodellers om deze periode te gebruiken om de impact van ijsveranderingen op het regionale en mondiale klimaat beter te begrijpen.”
De studie gebruikte een multi-proxy benadering (diatomeeën, dinocysten en planktonische foraminiferen, zee-ijs biomarkers, planktonische foraminiferen Na/Ca en Ba/Ca, en benthische foraminiferen) om de ontwikkeling van zee-ijs, zeewatertemperatuur, diepe oceaanconventie en veranderingen in zoetwaterinvoer en hun bronnen tijdens het Laatste Interglaciaal te reconstrueren.
