Rapport onthult de sterke verbinding tussen de gezondheid van onze oceanen en de menselijke gezondheid
Een studie gepubliceerd in het tijdschrift One Earth onderzoekt hoe mariene biodiversiteitsconservatie, menselijke gezondheid en welzijn met elkaar verbonden zijn. De resultaten suggereren dat mariene beschermde gebieden gunstig kunnen zijn voor zowel de planeet als de mensen.
Deze gebieden in de oceaan worden wettelijk erkend door overheden als belangrijk voor mariene conservatie. Ze worden beschermd door beperkingen op menselijke activiteiten binnen en rondom deze gebieden. Zodra een overheid een marien beschermd gebied verklaart, is het meestal niet toegestaan om er te wonen, te vissen, een strandresort te bouwen, een viskwekerij te starten of olie te boren. De regels variëren per locatie, maar het idee is om de natuur te laten bloeien door menselijke activiteit zoveel mogelijk te beperken.
Met plannen om de oceaanbescherming uit te breiden onder de door de VN goedgekeurde biodiversiteitsdoelstelling “30×30” (die erop gericht is om 30% van de wereldwijde land- en oceaanoppervlakte tegen 2030 te beschermen), is het belangrijk om te begrijpen hoe dit mensen en de natuur zal beïnvloeden.
De studie werd uitgevoerd door de natuurbeschermingsorganisatie World Wide Fund for Nature, het Harvard Institute of Public Health en het marien laboratorium van Duke University. Het team, onder leiding van mariene conservatiewetenschapper Daniel Viana, heeft alle wetenschappelijke artikelen die sinds 1973 over mariene beschermde gebieden en hun impact op mensen zijn geschreven, beoordeeld. Ze ontdekten dat meer dan 60% van de 234 nauwlettend gecontroleerde mariene beschermde gebieden wereldwijd een verbetering vertoonde in zowel natuurbehoud als het welzijn van mensen.
De studie omvatte mariene beschermde gebieden die “duurzaam gebruik” toestaan door middel van beheerde en selectieve visactiviteiten. Dit zijn vismethoden, zoals het gebruik van een haak en lijn of een visval, die geen fysieke schade toebrengen aan kwetsbare habitats zoals koraalriffen. Het document suggereert dat in de meeste gevallen investeren in mariene beschermde gebieden direct ten goede komt aan de gezondheid en levensonderhoud van mensen die in de buurt wonen. Verhoogde oogsten van vis en andere aquatische voedingsmiddelen, zoals schelpdieren en zeewier, zijn meestal de bron van deze voordelen. Het inkomen van vissers neemt toe en de toegang van de gemeenschap tot voedingsrijke aquatische voedselbronnen verbetert.
De voordelen van mariene bescherming voor visgebaseerde levensonderhouden zijn het grootst in kleine eilandstaten met grote mariene beschermde gebieden, zoals Bonaire, Palau en de Cookeilanden, waar meer dan 95% van de visvangsten is gerelateerd aan op gebied gebaseerde beschermingsmaatregelen.
Ondanks het ruime bewijs dat mariene bescherming de toegang tot aquatisch voedsel verbeterde, vonden de auteurs verrassend weinig studies die de impact op menselijke voeding direct hebben gemeten. Slechts drie van de 237 onderzochte studies hebben onderzocht hoe het creëren van mariene beschermde gebieden de diëten van mensen in de omgeving beïnvloedde. Slechts één studie, in de Filippijnen, legde de link tussen diëten en gezondheidsresultaten, omdat, wanneer de toegang tot vis in diëten verbeterde door mariene conservatie, er minder ondervoede kinderen uit omliggende gemeenschappen waren.
Meer voedingsstoffen in de zee? Onze continenten en eilanden worden omringd door zeeën, meren, rivieren en overstromingsgebieden die bevolkt zijn met eetbare planten en dieren rijk aan vitamines, mineralen en vetzuren. Deze micronutriënten uit aquatische voedingsmiddelen zijn zeer goed biologisch beschikbaar (gemakkelijk door het lichaam opgenomen). Als deze duurzaam worden geoogst en beschikbaar worden gesteld aan voedingsgevoelige mensen, kunnen ze ondervoeding onder miljoenen kustbewoners helpen voorkomen.
Het nieuwe rapport heeft de bijdrage van micronutriënten aan menselijke diëten van de aquatische voedingsmiddelen die floreren wanneer mariene beschermde gebieden worden ingesteld, gekwantificeerd. Het combineert gegevens over de voedingssamenstelling van alle aquatische voedingsmiddelen die in en rond mariene beschermde gebieden worden geoogst, met visvangstgegevens uit de omliggende gebieden. Het bestaande netwerk van mariene beschermde gebieden ondersteunt 14% van de wereldwijde aanvoer van zes belangrijke micronutriënten uit de mariene visserij. Dit wordt bereikt door slechts 8% van de wereldwijde oceanen te beschermen. Door marien leven overvloedig te laten groeien binnen beschermde gebieden, worden nabijgelegen vispopulaties aangevuld. Dus, door mariene wilde dieren te beschermen, helpen beschermde gebieden om vis- en schelpdierbestanden te onderhouden.
Dat betekent grotere vangsten, meer inkomen uit de visserij of toerisme, en meer voedsel. Meer voedingsstoffen betekent betere gezondheid. Dit geldt zowel voor mariene beschermde gebieden met een strikte no-take zone, waar enige vorm van vissen verboden is, als voor diegenen die gereguleerde visserij toestaan.
Naarmate de populaties toenemen, stijgt de vraag naar aquatisch voedsel. Wilde oogsten worden aangevuld met aquacultuur en maricultuur—deze zijn de zoetwater- en mariene equivalenten van het verbouwen van gewassen en vee op het land. Meer dan de helft van de aquatische voedingsmiddelen die rechtstreeks door mensen worden geconsumeerd, wordt nu geproduceerd uit aquacultuur, veelal in binnenwateren in plaats van in de zee. Maar in veel landen, met name eiland- en kustlanden in de ontwikkelingswereld, blijft het oogsten van wild voedsel uit mariene ecosystemen cruciaal voor het voeden van meer dan 3 miljard mensen die meer dan 15% van hun dierlijke eiwitbronnen uit aquatische voedingsmiddelen halen.
Ondanks hun potentieel om wereldwijde micronutriënt-voeding aan te pakken, zijn aquatische voedingsmiddelen tot voor kort ondervertegenwoordigd in beleid en programma’s om honger en ondervoeding te beëindigen. Maar met gegevens over de voedingssamenstelling van de wereldwijde vissoorten nu beschikbaar, kunnen studies zoals deze een benadering bevorderen die “voeding-sensitieve visserij en aquacultuur” wordt genoemd: in plaats van te vissen om de vangst of winst te maximaliseren, kunnen visserijen worden beheerd om hun bijdrage aan menselijke voeding te optimaliseren.
Het verbinden van oceaanbescherming met menselijke gezondheid is een spannend idee, maar er zijn hiaten in het onderzoek. Het is niet duidelijk wie profiteert wanneer het inkomen uit toerisme en visserij toeneemt, of dat de verhoogde vangsten terechtkomen bij degenen die het het meest nodig hebben. In de Malediven, bijvoorbeeld, wordt meer dan 80% van de rifvis geconsumeerd door toeristen, niet door de lokale bevolking. Het proberen op te lossen van ondervoeding met mariene beschermde gebieden zal een uitdaging zijn. Veel mariene beschermde gebieden worden niet effectief beheerd. Ter vergelijking, 77% van de vangsten uit de wereldwijde visserij komt van voorraden die duurzaam worden beheerd, hoewel ze weinig ruimte hebben voor uitbreiding om aan de toenemende vraag te voldoen. Aquacultuur kan dat wel doen, maar de sector beweegt nog steeds richting duurzaamheid.
Vele belangrijke bedreigingen voor mariene ecosystemen en wilde visserij, zoals klimaatverandering en vervuiling, worden niet effectief aangepakt door alleen lokale bescherming van mariene habitats. Ondanks deze uitdagingen benadrukt deze studie dat de relaties tussen natuur en mens regeneratief kunnen zijn, in plaats van uitbuitend.
