Nieuwe Amerikaanse regering belooft ‘onwrikbaar’ engagement voor de veiligheid van de Filippijnen
Leden van de Filipijnse kustwacht staan paraat terwijl een Chinees kustwacht schip hun toegang blokkeert tot een bevoorradingsmissie bij Second Thomas Shoal in de Zuid-Chinese Zee, op 5 maart 2024.
De nieuwe Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, heeft Manila verzekerd van Washingtons “ijzersterke” verbintenis om de Filipijnen te verdedigen tegen Chinese provocaties in de Zuid-Chinese Zee, tijdens zijn eerste gesprek met de Filipijnse minister van Buitenlandse Zaken, Enrique Manalo.
Rubio bekritiseerde ook de “gevaarlijke en destabiliserende acties van Beijing in de Zuid-Chinese Zee” tijdens het gesprek op woensdag met Manalo, wat de hoogste diplomaat van de VS beschouwde als een schending van het internationale recht.
“Minister Rubio gaf aan dat [het gedrag van China] de regionale vrede en stabiliteit ondermijnt en niet in overeenstemming is met het internationale recht,” aldus een verklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
“Een gewapende aanval in de Stille Oceaan, inclusief waar dan ook in de Zuid-Chinese Zee, op een van hun publieke vaartuigen, vliegtuigen of strijdkrachten – inclusief hun kustwachten – zou wederzijdse verdedigingsverplichtingen inroepen,” voegde het ministerie eraan toe.
Washington en de Filipijnen, een voormalige Amerikaanse kolonie, ondertekenden in 1951 het Verdrag van Wederzijdse Verdediging, waarin werd vastgelegd dat beide landen elkaar zouden verdedigen in geval van een aanval.
Rubio voerde het gesprek met zijn Filipijnse tegenhanger een dag nadat hij een vierzijdige bijeenkomst had gehouden met zijn collega’s van de Quadrilateral Security Dialogue uit India, Japan en Australië.
In een verhulde waarschuwing aan Beijing verklaarde de vierlanden-diplomatiek en veiligheidsgroep – bekend als de Quad – dat zij een “vrij en open Indo-Pacifisch” gebied ondersteunen, “waar de rechtsstaat, democratische waarden, soevereiniteit en territoriale integriteit worden gehandhaafd en verdedigd.”
“Wij verzetten ons ook krachtig tegen eenzijdige acties die het status quo met geweld of dwang willen veranderen,” aldus hun verklaring.
China houdt uitgebreide claims in over het merendeel van de Zuid-Chinese Zee, wat inbreuk maakt op de maritieme claims van verschillende landen in Zuidoost-Azië, waaronder de Filipijnen.
Een Filipijnse activist houdt een bord omhoog tijdens een protest tegen de acties van China in de Zuid-Chinese Zee, buiten het Chinese consulaat in Manila, de Filipijnen, op 9 april 2024.
In 2016 oordeelde het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag in een geschil dat door Manila tegen Beijing was aangespannen, dat de territoriale claims van China in de Zuid-Chinese Zee geen juridische basis hadden.
Deze uitspraak, die door Beijing is verworpen, heeft weinig invloed gehad op de steeds assertievere acties van China in het betwiste maritieme gebied.
Chinese en Filipijnse vaartuigen hebben het afgelopen jaar steeds vaker gespannen confrontaties gehad over betwiste eilanden, wateren en riffen in het gebied.
Op 14 januari bekritiseerde de Filipijnen China voor het inzetten van een “monsterschip” binnen de exclusieve maritieme economische zone van Manila, en noemde de actie van de Chinese kustwacht alarmerend en bedoeld om vissers rond een betwist rif te intimideren.
“Het is een escalatie en provocatief,” zei Jonathan Malaya, woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van de Filipijnen, destijds, eraan toevoegend dat de aanwezigheid van het schip “illegaal” en “onaanvaardbaar” was.
Als reactie hield de Filipijnse marine een “soevereiniteitspatrouille” met een live-schietoefening nabij het rif, gevolgd door gezamenlijke militaire oefeningen met de VS.
Die week voerde het Chinese Volksbevrijdingsleger ook militaire oefeningen uit in de betwiste wateren.
Het Scarborough Shoal is een van de felbetwiste ketens van riffen in de Zuid-Chinese Zee. Hoewel het zich binnen de exclusieve economische zone (EEZ) van de Filipijnen bevindt, heeft China de facto controle over het rif.
