Hoe Pakistan Geld Verzamelt voor een Verhoging van 20 Procent in Defensie-uitgaven

Pakistaanse minister van Financiën Muhammad Aurangzeb heeft de verhoging van de defensie-uitgaven aangekondigd te midden van toenemende veiligheidsbedreigingen vanuit India.

Islamabad, Pakistan – Pakistan heeft zijn defensie-uitgaven met meer dan 20 procent verhoogd, de grootste stijging in een decennium, na de militaire confrontatie met buurland India van vorige maand.

Tijdens de presentatie van de jaarlijkse federale begroting op 10 juni stelde minister Aurangzeb een toewijzing voor van 2,55 biljoen roepies (9 miljard dollar) voor de drie strijdkrachten van het land – het leger, de luchtmacht en de marine – wat neerkomt op 1,97 procent van het bruto binnenlands product (BBP) van Pakistan, een stijging ten opzichte van 1,7 procent in de vorige begroting.

“De veiligheidsituatie in het land is precair, en de strijdkrachten hebben lovenswaardige diensten verricht ter bescherming van de grenzen,” zei Aurangzeb tijdens zijn toespraak, terwijl India heeft gedreigd om aanvallen uit te voeren als gewapende groepen aanvallen op India of het door India beheerde Kasjmir uitvoeren.

Analisten geven echter aan dat Islamabad een delicate balans moet vinden in het verhogen van de defensie-uitgaven op een moment dat de kwetsbare economie onder strikte controle staat van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), en dat bezuinigingen op sociale uitgaven de oppositie kunnen versterken.

Waarom heeft Pakistan zijn defensie-uitgaven verhoogd?

Op 7 mei voerde India raketaanvallen uit op wat het “terroristische infrastructuur” in Pakistan en het door Pakistan beheerde Kasjmir noemde, nadat het Islamabad de schuld had gegeven van het ondersteunen van strijders die verantwoordelijk zijn voor de dood van 26 mensen in het door India beheerde Kasjmir-stadje Pahalgam op 22 april.

Pakistan ontkende betrokkenheid bij de aanvallen in Pahalgam en eiste een “geloofwaardig, transparant en onafhankelijk” onderzoek. Islamabad zei dat onschuldige burgers omkwamen bij de aanvallen van India op 7 mei.

De spanningen escaleerden toen de twee nucleaire buren vier dagen lang elkaar aanvielen met raketten en drones, waarbij vooral militaire installaties van elkaar het doelwit waren.

Toen op 10 mei een wapenstilstand werd aangekondigd door de Amerikaanse president Donald Trump, waren er al meer dan 70 mensen omgekomen – meer dan 50 in Pakistan en minstens 20 in India.

In dit licht was de verhoging van de defensie-uitgaven van Pakistan te verwachten, zeggen analisten. India, dat zijn begroting voor het conflict presenteerde, verhoogde ook zijn defensie-uitgaven naar 78,7 miljard dollar, een stijging van 9,5 procent ten opzichte van het voorgaande jaar.

Echter, in tegenstelling tot India, heeft Pakistan meer dan alleen een buur om op te letten: het staat ook onder druk van het IMF. Het IMF keurde in september vorig jaar een leningprogramma van 37 maanden ter waarde van 7 miljard dollar goed voor Pakistan, de 25e sinds 1958. Het meest recente deel van 1,3 miljard dollar werd in mei van dit jaar vrijgegeven, een dag voordat de wapenstilstand tussen India en Pakistan plaatsvond. In ruil daarvoor heeft de wereldwijde geldschieter Pakistan onder druk gezet om zijn uitgaven te stroomlijnen, subsidies te verminderen en de efficiëntie van zijn bestuursstructuren te verbeteren.

Verhoging van de defensietoewijzing ‘onontkoombaar en noodzakelijk’?

Pakistan lijkt gehoor te hebben gegeven aan deze eisen van het IMF. Hoewel de defensie-uitgaven aanzienlijk zijn gestegen, is de totale begroting voor het komende fiscale jaar verlaagd naar 17,57 biljoen roepies (62 miljard dollar), wat een daling van 6,9 procent ten opzichte van vorig jaar betekent.

De verhoging van de defensie-uitgaven, hoewel aanzienlijk, is in lijn met de groeiende defensietoewijzing in de afgelopen jaren. Het militaire budget is in de afgelopen vijf jaar bijna verdubbeld. In het fiscale jaar 2020-21 stond de toewijzing op 1,28 biljoen roepies (4,53 miljard dollar).

Het leger, dat lange tijd wordt gezien als de machtigste instelling in de defensie- en politieke sfeer van Pakistan, heeft 1,17 biljoen roepies (4,1 miljard dollar) ontvangen, goed voor bijna 46 procent van het totale defensiebudget. De luchtmacht en marine kregen respectievelijk iets meer dan 520 miljard roepies (1,8 miljard dollar) en 265,9 miljard roepies (941 miljoen dollar).

De verhoging van het militaire budget van Pakistan weerspiegelt ook een bredere wereldwijde trend. Een rapport dat in april door het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) werd gepubliceerd, dat gespecialiseerd is in onderzoek naar conflicten en wapenbeheersing, stelde dat de wereldwijde militaire uitgaven in 2024 2,7 biljoen dollar bereikten, een stijging van 9,4 procent ten opzichte van het voorgaande jaar en de “steilste jaarlijkse stijging sinds het einde van de Koude Oorlog”.

Hina Shaikh, een econoom uit Lahore bij het International Growth Centre (IGC), zei dat de verhoging in Pakistan te verwachten was en de voortdurende prioriteit van de regering voor veiligheid weerspiegelt te midden van geopolitieke spanningen en binnenlandse instabiliteit.

Ali Hasanain, een professor in de economie aan de Lahore University of Management Sciences (LUMS), beschouwde de verhoging van de defensie-uitgaven als zowel “onontkoombaar als noodzakelijk”, maar waarschuwde tegen het opofferen van langetermijnontwikkeling.

“De enige manier voor Pakistan om uit dit dilemma te komen, is door diepgaande structurele hervormingen door te voeren, waarvan geen enkele regering tot nu toe de toewijding heeft getoond, zodat zowel de economie als de defensie-uitgaven op lange termijn robuust kunnen blijven,” zei Hasanain.

Fiscale balansact te midden van toenemende schulden

Terwijl de meeste analisten het erover eens zijn dat de verhoging van de defensie-uitgaven een gevolg is van het conflict in mei, is een belangrijke uitdaging voor de regering om dit te financieren zonder concessies te doen aan de sociale welzijns-, gezondheids- of onderwijsector.

Vanwege de aanzienlijke buitenlandse schulden van Pakistan, die volgens de laatste overheidsgegevens op 87,4 miljard dollar zijn vastgesteld, wordt het grootste deel van de nationale begroting opgeslokt door schuldenservice, die 29 miljard dollar bedraagt en bijna 47 procent van de totale uitgaven vertegenwoordigt.

In de begroting die dinsdag werd aangekondigd, heeft de Pakistanse regering subsidies verlaagd. De begroting schetst ook plannen om de belastingbasis uit te breiden, vrijstellingen te verwijderen en nieuwe belastingen in te voeren om de publieke inkomsten te verhogen.

De oppositiepartij van de gevangen voormalige premier Imran Khan noemde de begroting “anti-volk” en “gemaakt voor de elite.”

De Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI), de oppositiepartij, zei woensdag dat de begroting geen echte verlichting bood voor het publiek, aangezien de salarisverhogingen voor overheidspersoneel laag waren en de landbouw, de ruggengraat van de economie van het land, een achteruitgang vertoonde.

Sajid Amin Javed, een senior econoom bij het Sustainable Development Policy Institute (SDPI), zei dat de combinatie van een daling van de rentebetalingen die Pakistan dit jaar aan zijn schuldeisers verschuldigd is, en de verlaging van subsidies de regering “wat fiscale ruimte” heeft gegeven.

Toch benadrukten anderen dat de defensie-uitgaven van Pakistan, hoewel de hoogste in Zuid-Azië als percentage van het BBP, relatief zijn afgenomen in vergelijking met voorgaande decennia, omdat er geld opzij is gezet om leningen terug te betalen.

Hasanain van LUMS zei dat Pakistan nu minder uitgeeft, als percentage van het BBP, dan landen als Singapore (2,8 procent), Griekenland (3,1 procent), Polen (4,2 procent) of de Verenigde Staten (3,4 procent), en bijna drie keer minder dan Saoedi-Arabië (7,3 procent), Rusland (7,1 procent) of Israël (8,8 procent).

Maar hij wees erop dat Pakistan ook veel minder belasting heft dan de meeste andere landen, waardoor de verhoging van de defensie-uitgaven nog steeds een enorme hap uit de inkomsten van de regering neemt. “Een lage belasting-naar-BBP-ratio betekent dat de defensie-uitgaven een grotere belasting voor de regering in Pakistan vormen dan voor de meeste andere landen ter wereld.”

Stabilisatie of transformatie?

De afgelopen jaren zijn diep turbulente tijden geweest voor de Pakistanse economie. De buitenlandse reserves daalden in 2023 tot net onder de 3 miljard dollar, waardoor het land van 250 miljoen mensen op de rand van wanbetaling kwam.

De buitenlandse reserves zijn sindsdien gestegen tot 11 miljard dollar na IMF-deals.

Evenzo heeft de Pakistaanse roepie, die in de afgelopen twee jaar meer dan 60 procent van zijn waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar heeft verloren, zich nu gestabiliseerd tussen 280 en 282 roepies per dollar.

Javed van SDPI zegt dat deze indicatoren aantonen dat de macro-economische fundamenten van Pakistan stabiliseren, maar de impact op het publiek onzeker blijft.

“Het is een begroting van stabilisatie, gemaakt in overleg met het IMF, om ervoor te zorgen dat de inkomsten, groei en begrotingstekortdoelen van het land worden gehaald. Maar over het geheel genomen blijft het een traditionele begroting, met geen diepgewortelde structurele veranderingen of strategische veranderingen zichtbaar, althans voorlopig,” zei hij.

Econoom Shaikh betoogde dat de begroting ontbreekt aan inclusieve of pro-armoede hervormingen en beperkte investeringen toont in sectoren zoals gezondheid en onderwijs.

“Dit kan worden beschouwd als een technocratische begroting onder IMF-beperkingen, fiscaal conservatief, belastingzwaar en gericht op kortetermijnstabilisatie. Het is gericht op het herstellen van de macro-economische stabiliteit, het beheersen van de inflatie en het opbouwen van reserves,” zei ze.

Hasanain zegt echter dat het IMF zich in wezen bezighoudt met het helpen van landen om terug te keren naar stabiliteit, en houdt geen rekening met langetermijn, duurzame groei als zijn taak.

“Door de uitgaven te verlagen en primaire begrotingsoverschotten te realiseren, komt de regering inderdaad uit de acute schuldencrisis waarin het zich twee jaar geleden bevond, maar het grotere project van het corrigeren van langdurige structurele tekortkomingen wordt, ondanks enige mondelinge steun, tot nu toe grotendeels verwaarloosd,” zei hij.

“Gegeven het gebrek aan enige serieuze politieke oppositie, is deze overmatige voorzichtigheid ten aanzien van hervormingen diep frustrerend.”