De juridische uitdagingen van Trump
Uitleg over de juridische uitdagingen van Trump’s uitvoerende orders
De uitvoerende orders van Donald Trump voor 2025 worden geconfronteerd met juridische tegenstand. Maar staat de VS op het punt van een constitutionele crisis? Terwijl de Amerikaanse president Donald Trump op maandag zijn Salvadoriaanse tegenhanger Nayib Bukele ontving, draaide een groot deel van hun openbare gesprek en media-engagement om het transport van gevangenen van de Verenigde Staten naar het Midden-Amerikaanse land.
El Salvador heeft al honderden Venezolanen en Salvadoranen opgevangen die door de Trump-administratie werden gedeporteerd als onderdeel van een overeenkomst. Onder hen is Kilmar Abrego Garcia, een Salvadoraanse man die vorige maand “per ongeluk” door de Trump-administratie werd gedeporteerd.
Bij het Witte Huis weigerden Bukele en de Trump-administratie Abrego Garcia terug naar de VS te brengen, ondanks een vonnis van een rechtbank die Washington opdroeg zijn terugkeer te faciliteren, een bevel dat grotendeels werd bevestigd door het Hooggerechtshof.
Maar de toekomst van Abrego Garcia is niet het enige dat in het ongewisse is: zijn zaak benadrukt de toenemende spanningen tussen de Trump-administratie en het Amerikaanse rechtssysteem. Terwijl de president probeert een reeks controversiële uitvoerende maatregelen en orders door te voeren, stapelen rechtszaken tegen zijn administratie zich op in rechtbanken door het hele land, en in sommige gevallen stellen rechters de plannen van Trump uit.
Gebruik van de Alien Enemies Act om migranten te deporteren
De Trump-administratie gebruikt de Alien Enemies Act van 1798 om vermoedelijke Venezolaanse bendeleden en anderen te deporteren, en de wettigheid van deze maatregel staat onder juridische controle. Op 15 maart gaf James E. Boasberg, een federale rechter in een rechtbank in Washington, DC, een tijdelijk verbod op deportaties uit angst voor de constitutionele implicaties van hoe de Trump-administratie de meer dan 200 jaar oude wet toepaste.
Maar vorige week vernietigde het Hooggerechtshof die uitspraak met een krappe 5-4 beslissing, waardoor deportaties onder de Alien Enemies Act konden doorgaan. Trump postte op Truth Social: “Het Hooggerechtshof heeft de rechtsstaat in onze natie bevestigd door een president, wie dat ook moge zijn, in staat te stellen om onze grenzen te beveiligen en onze gezinnen en ons land te beschermen.”
Rechters Sonia Sotomayor en Ketanji Brown Jackson waren het niet eens met de uitspraak.
Verbod op transgenderpersonen in het leger
Op 27 januari 2025 gaf de Trump-administratie een uitvoerende order uit die transgender individuen verbiedt om dienst te nemen in het Amerikaanse leger. De administratie verdedigde deze beleidsbeslissing door te wijzen op vermeende zorgen over de samenhang binnen eenheden, zorgkosten en de algehele paraatheid van het leger.
De order beschrijft genderbevestigende zorg voor minderjarigen als “chemische en chirurgische verminking van kinderen” en beweert dat dergelijke behandelingen leiden tot “levenslange medische complicaties” en sterilisatie. De federale overheid moet “alle wetten strikt handhaven” om deze praktijken te beëindigen.
Echter, federale rechtbanken in Washington, DC, New Jersey en Californië hebben inmiddels allemaal uitspraken gedaan die de uitvoering van die order blokkeren.
Beperkingen op geboorterecht
Op 20 januari gaf Trump een uitvoerende order uit die gericht was op het veranderen van geboorterecht door automatisch burgerschap uit te sluiten voor kinderen die op Amerikaans grondgebied worden geboren uit ouders met tijdelijke visa, waaronder werkvisa, studentenvisa of toeristenvisa.
Op 23 januari blokkeerde US District Judge John Coughenour in Washington die order in een zaak aangespannen door vier staten, waarbij hij deze “onconstitutioneel” verklaarde. Vervolgens gaf federale rechter Deborah Boardman in Maryland op 5 februari een nationale verbod in een aparte rechtszaak aangespannen door zwangere vrouwen, waardoor verdere handhaving werd voorkomen.
Vele constitutionele experts stellen dat de order in strijd is met het 14e amendement, dat geboorterecht garandeert aan elk kind dat “binnen de jurisdictie van de Verenigde Staten” wordt geboren, ongeacht de status van hun ouders.
Juridische strijd en de toekomst
De Trump-administratie heeft op 14 maart drie aanvragen ingediend bij het Hooggerechtshof, waarbij zij vroeg om een beperking van de lagere rechtbankorders die momenteel nationaal van toepassing zijn. Dit zou de administratie in staat stellen om haar nieuwe beleid met betrekking tot geboorterecht te implementeren. Het Hooggerechtshof moet nog beslissen over deze verzoeken.
Volgens een enquête van het Pew Research Center, vrijgegeven in februari, keurt 56 procent van de Amerikaanse volwassenen Trump’s uitvoerende order die gericht is op geboorterecht af, terwijl 43 procent deze goedkeurt.
De juridische uitdagingen voor de uitvoerende orders van Trump nemen toe, maar het blijft onduidelijk of de VS daadwerkelijk op weg is naar een constitutionele crisis. De tijd zal leren hoe deze juridische strijd zich zal ontvouwen.
