Iran-Israël Conflict Zorgt Voor Bezorgdheid in Pakistan Over Eigen Veiligheid

Nieuws| Israël-Iran Conflict

Het conflict tussen Iran en Israël wekt bezorgdheid in Pakistan, te midden van angsten over de eigen veiligheid. Pakistan navigeert door gespannen diplomatie in het kader van het Israël-Iran conflict, vrezend voor secessionistische en strategische gevolgen.

Islamabad, Pakistan – In januari 2024 vuurden Pakistan en Iran raketten af op elkaars grondgebied tijdens een kortstondige militaire escalatie tussen de buren. Zestien maanden later, na de Israëlische aanvallen op Iran’s nucleaire faciliteiten en de moord op meerdere Iraanse generaals en nucleaire wetenschappers, veroordeelde Pakistan snel de Israëlische acties.

Islamabad beschreef de Israëlische aanvallen als schendingen van de territoriale soevereiniteit van Iran en bestempelde ze als “flagrante provocaties”. “De internationale gemeenschap en de Verenigde Naties dragen de verantwoordelijkheid om het internationale recht te handhaven, deze agressie onmiddellijk te stoppen en de agressor verantwoordelijk te houden voor zijn daden,” aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken van Pakistan in een verklaring op 13 juni.

Nu de Israëlische aanvallen op Iran en de Iraanse vergeldingsacties hun zesde dag ingaan, wekken de toenemende conflicten angsten in Islamabad, zeggen analisten, geworteld in de complexe banden met Teheran en de nog grotere onrust over het vooruitzicht dat de luchtmacht van Israël dichtbij de Pakistaanse grens invloed verwerft.

Directe Impact

Het menselijke toll van het oplopende Israël-Iran conflict groeit. De aanvallen van Israël op Iran hebben al geleid tot meer dan 220 doden, met meer dan duizend gewonden. Als vergelding heeft Iran honderden raketten op Israël afgevuurd, wat resulteerde in meer dan 20 doden en aanzienlijke materiële schade.

Pakistan, dat een grens van 905 km met Iran deelt via de zuidwestelijke provincie Balochistan, heeft zijn stevige steun voor Teheran geuit, maar heeft ook vijf grensovergangen in Balochistan gesloten vanaf 15 juni. Meer dan 500 Pakistaanse staatsburgers, voornamelijk pelgrims en studenten, zijn de afgelopen dagen uit Iran teruggekeerd.

Taftan is een grensstad die grenst aan Iran, gelegen in het Chaghi-district in Balochistan, dat beroemd is om zijn heuvels waar Pakistan in 1998 nucleaire tests uitvoerde, evenals de Reko Diq en Saindak mijnen die bekend zijn om hun goud- en koperafzettingen.

Experts zeggen dat de beslissing om de grens effectief te sluiten voortkomt uit Pakistan’s bezorgdheid over de veiligheid in Balochistan, die op zijn beurt wordt beïnvloed door de banden met Iran.

Een Complexe Geschiedenis

Pakistan en Iran beschuldigen elkaar beiden van het herbergen van gewapende groepen die verantwoordelijk zijn voor grensoverschrijdende aanvallen op hun grondgebied. De meest recente escalatie vond plaats in januari 2024, toen Iran raketaanvallen op de provincie Balochistan in Pakistan lanceerde, waarbij het beweerde het separatistische groep Jaish al-Adl te doelwit te nemen. Pakistan reageerde binnen 24 uur door wat het zei dat het schuilplaatsen van Baloch-separatisten op Iraans grondgebied waren aan te vallen.

De buren hebben na die korte escalatie de banden hersteld, en tijdens de korte militaire conflicten van Pakistan met India in mei vermeed Iran het om partij te kiezen.

Op maandag sprak minister van Buitenlandse Zaken Ishaq Dar het parlement toe en benadrukte dat Pakistan in gesprek is met Iran en suggereerde dat Islamabad bereid is een diplomatieke rol te spelen om een einde te maken aan de militaire vijandelijkheden tussen Iran en Israël. “De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken [Abbas Araghchi] vertelde me dat als Israël geen nieuwe aanval uitvoert, zij bereid zijn om terug te keren naar de onderhandelingstafel,” zei Dar. “We hebben dit bericht overgebracht aan andere landen, dat er nog tijd is om Israël te stoppen en Iran terug te brengen naar de gesprekken.”

“We geloven dat we onze rol spelen, maar de wereld moet ook zijn plicht doen. Syrië, Libië, Irak – oorlogen hebben hen verwoest. Het leidde zelfs tot de opkomst van ISIS. We hopen dat dit niet wordt herhaald,” voegde hij eraan toe.

Fahd Humayun, assistent-professor politieke wetenschappen aan Tufts University en gastonderzoeker aan Stanford, zei dat elke Pakistaanse poging om diplomatiek voor vrede te pleiten wordt ondersteund door het feit dat de regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten ook, officieel althans, pleit voor onderhandelingen in plaats van oorlog.

Maar Umer Karim, een Midden-Oostenonderzoeker aan de Universiteit van Birmingham, suggereerde dat Pakistan, ondanks alle publieke retoriek, voorzichtig zou zijn om zich te diep in het conflict te verwikkelen op een moment dat het probeert de bruggen met de VS, de dichtstbijzijnde bondgenoot van Israël, te herbouwen. “Ik betwijfel of Pakistan de capaciteit of de wil heeft om in dit conflict te bemiddelen, maar het wil zeker dat het zo snel mogelijk tot een einde komt,” zei hij.

Balochistan en Veiligheidszorgen

Volgens waarnemers is de grootste zorg van Pakistan de mogelijke gevolgen in Balochistan, een rijk aan hulpbronnen maar onrustige provincie. Balochistan, rijk aan olie, gas, kolen, goud en koper, is de grootste provincie van Pakistan qua oppervlakte, maar de kleinste qua bevolking, met ongeveer 15 miljoen inwoners.

Sinds 1947 heeft Balochistan ten minste vijf opstandbewegingen meegemaakt, de laatste begon in het begin van de jaren 2000. Rebelgroepen hebben een groter aandeel in lokale hulpbronnen of volledige onafhankelijkheid geëist, wat heeft geleid tot decennia van militaire onderdrukking.

De provincie huisvest ook de strategische haven van Gwadar, centraal in de $62 miljard China-Pakistan Economische Corridor (CPEC), die westelijk China verbindt met de Arabische Zee. Baloch-nationalisten beschuldigen de staat ervan hulpbronnen te exploiteren terwijl lokale ontwikkeling wordt verwaarloosd, wat secessionistische en separatistische gevoelens versterkt. Baloch-separatistische groepen aan beide zijden van de grens, met name het Balochistan Liberation Army (BLA) en de Balochistan Liberation Front (BLA), voeren een opstand in Pakistan om onafhankelijkheid te eisen.

“Daarom moest Pakistan de grensovergang sluiten in een poging om de instroom te beheersen. Het blijft de vraag of ze dat succesvol kunnen doen, maar dit is in ieder geval hun doel.”

Angsten voor een Afghanistan-herhaling

Sinds de Sovjet-invasie van Afghanistan in 1979 hebben golven van Afghaanse vluchtelingen onderdak gezocht in Pakistan. De laatste massale instroom vond plaats nadat de Taliban in augustus 2021 Kabul overnamen. Op het hoogtepunt woonden er bijna 4 miljoen Afghanen in het land.

In 2023 startte Pakistan echter een campagne om de vluchtelingen terug te sturen naar Afghanistan. Volgens overheidsramingen zijn tot nu toe bijna een miljoen van hen het land uitgezet. Pakistan heeft stijgende incidenten van gewapende geweld in het land aangehaald, die het toeschrijft aan groepen die naar eigen zeggen onderdak vinden in Afghanistan, als een belangrijke rechtvaardiging voor zijn beslissing. De Taliban wijzen de suggestie dat zij anti-Pakistaanse gewapende groepen onderdak bieden op Afghaans grondgebied van de hand.

Basit zei dat Pakistan waarschijnlijk elke herhaling van wat er met Afghaanse vluchtelingen is gebeurd, wil vermijden. “Met zo’n lange grens [met Iran], en een geschiedenis van diepe verbinding tussen de mensen aan beide zijden, is het niet uit de lucht gegrepen dat dit een factor was in Pakistan’s beslissing om de grens te sluiten,” voegde hij eraan toe.

Angsten voor Israëlische Luchtmacht Superioriteit

Baloch gewapende groepen en het vooruitzicht van een vluchtelingeninstroom zijn niet de enige zorgen die Pakistan waarschijnlijk bezighouden, zeggen experts. Premier Benjamin Netanyahu van Israël heeft verklaard dat zijn luchtmacht controle heeft over de luchten boven Teheran. En terwijl zowel Israël als Iran elkaar blijven aanvallen, zal Pakistan, dat Israël niet erkent en het als een gezworen vijand beschouwt, niet willen dat de invloed van Israël over het Iraanse luchtruim toeneemt en naar de Iran-Pakistan grens kruipt.

Een Breuk met het Verleden

Veiligheidsanalist Ihsanullah Tipu Mehsud, gevestigd in Islamabad, merkte op dat Pakistan historisch gezien aan de zijde van de VS heeft gestaan in regionale oorlogen, waaronder in Afghanistan, maar deze keer zou kunnen aarzelen. Als een overwegend soennitische natie heeft Pakistan nog steeds een aanzienlijke sjiitische bevolking – meer dan 15 procent van zijn bevolking van 250 miljoen.

“Pakistan heeft al te maken gehad met sektarische problemen, en openlijk militaire actie tegen [de sjiitische meerderheid] Iran ondersteunen zou ernstige gevolgen kunnen hebben,” zei hij.