Vrijheidsvloten: Een geschiedenis van pogingen om de belegering van Gaza te doorbreken

Vrijheidsvloot: Een geschiedenis van pogingen om de Israëlische belegering van Gaza te doorbreken

Vanochtend vroeg werd het schip de Madleen, gelanceerd door de Freedom Flotilla Coalition (FFC), onderschept door het Israëlische leger op ongeveer 185 km (100 zeemijl) van Gaza, in internationale wateren.

Israëlische media meldden dat de Madleen en de bemanning naar de havenstad Ashdod werden gebracht, ongeveer 30 km (19 mijl) ten noorden van Gaza. Minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir heeft de gevangenisautoriteiten opgedragen de activisten in eenzame opsluiting te houden, geïsoleerd van elkaar en de buitenwereld.

Het schip, dat op 1 juni vanuit Sicilië vertrok, vervoerde humanitaire hulp voor verhongerende Palestijnen die sinds 2 maart onder een strikte Israëlische belegering leven. De belegering werd vorige maand slechts gedeeltelijk versoepeld onder druk van de internationale gemeenschap.

Pogingen om de belegering van Gaza te doorbreken

Verschillende Freedom Flotilla-schepen hebben geprobeerd de belegering van Gaza te doorbreken. In 2008 bereikten twee boten van de Free Gaza Movement met succes Gaza, wat de eerste doorbraak van de Israëlische zeeblokkade markeerde. De beweging, opgericht in 2006 door activisten tijdens de oorlog van Israël tegen Libanon, lanceerde tussen 2008 en 2016 31 boten, waarvan er vijf Gaza bereikten ondanks zware Israëlische beperkingen.

Sinds 2010 zijn alle vloten die hebben geprobeerd de Gaza-blokkade te doorbreken, onderschept of aangevallen door Israël in internationale wateren. De kaart hieronder toont de geschatte locaties waar prominente vloten zijn gestopt, waarbij sommige dodelijke Israëlische troepen zijn tegengekomen.

2010 – Gaza Vrijheidsvloot

In 2010 vielen Israëlische commandos de Mavi Marmara aan in internationale wateren. De aanval kostte het leven aan 10 activisten en verwondde tientallen anderen, wat leidde tot wereldwijde verontwaardiging. Het schip vervoerde humanitaire hulp en meer dan 600 passagiers.

De Mavi Marmara was eigendom van en werd beheerd door de Humanitarian Relief Foundation (IHH), een Turkse NGO. Het voorval verstoorde de relaties tussen Israël en Turkije aanzienlijk en kreeg brede veroordeling voor de schending van het internationaal recht. In 2013 bood Israël zijn excuses aan voor “operationele fouten” tijdens de aanval. Er wordt nog steeds onderhandeld over een compensatieovereenkomst tussen beide landen. Israëlische soldaten en functionarissen die betrokken waren bij de aanval worden in absentia in Turkije vervolgd voor oorlogsmisdaden.

2011 – Vrijheidsvloot II

Vrijheidsvloot II werd gelanceerd in 2011 als vervolg op de missie van 2010. Georganiseerd door een coalitie van internationale activisten en NGO’s, had het als doel de Israëlische blokkade van Gaza te doorbreken en humanitaire hulp te leveren. De vloot omvatte meer dan 300 deelnemers van over de hele wereld en zou met 10 schepen varen.

Intense diplomatieke druk van Israël, samen met gerapporteerde sabotage van schepen en beperkingen door gastlanden zoals Griekenland, verhinderde echter dat de meeste boten vertrokken. Slechts de Dignite-Al Karama kwam dicht bij Gaza. Het Franse schip met 17 passagiers verklaarde aanvankelijk een Egyptische haven als bestemming bij het verlaten van Griekse wateren, maar activisten maakten later bekend dat ze naar Gaza gingen. Israëlische marinecommandos onderschepten de boot en sleepten deze naar Ashdod. De activisten werden vastgehouden voor ondervraging en later gedeporteerd.

2015 – Vrijheidsvloot III

Vrijheidsvloot III werd gelanceerd in 2015 als de derde grote poging van internationale activisten om de Israëlische zeeblokkade van Gaza te doorbreken. Georganiseerd door de FFC, omvatte de missie verschillende schepen, met de Zweeds-gevlagde Marianne van Göteborg als leidend schip.

Op 29 juni 2015 onderschepten Israëlische marine-eenheden de Marianne op ongeveer 100 zeemijl van de Gazakust, in internationale wateren. Commandos boardden het schip en leidden het naar Ashdod. De activisten aan boord werden vastgehouden en later gedeporteerd, waarbij sommige bemanningsleden na zes dagen werden vrijgelaten.

2018 – Just Future for Palestine

De Just Future for Palestine-vloot, ook wel bekend als de 2018 Gaza Vrijheidsvloot, maakte deel uit van een voortdurende inspanning van de FFC om de Israëlische zeeblokkade van Gaza uit te dagen. De campagne omvatte twee hoofdschepen, Al Awda (De Terugkeer) en Freedom, samen met twee ondersteunende jachten, Mairead en Falestine.

Op 29 juli en 3 augustus 2018 werden zowel Al Awda als Freedom onderschept en in beslag genomen door de Israëlische marine in internationale wateren. Iedereen aan boord werd gearresteerd, waarbij sommige meldden dat ze met een Taser waren beschoten, aangevallen of mishandeld door Israëlische troepen. De meeste deelnemers werden in detentie gehouden voordat ze naar hun respectieve landen werden gedeporteerd.

Gaza geconfronteerd met hongersnood

Volgens het laatste rapport van de Integrated Food Security Phase Classification (IPC) staat één op de vijf Palestijnen in Gaza voor hongersnood als gevolg van de drie maanden durende totale blokkade van de Strook, die vorige maand gedeeltelijk werd versoepeld, zodat er enige voedselhulp kon worden verstrekt. Ongeveer 1,95 miljoen mensen, of 93 procent van de bevolking van de enclave, kampt met acute voedseltekorten.

De IPC stelt dat de aanhoudende blokkade door Israël “waarschijnlijk zal leiden tot verdere massale ontheemding binnen en over gouvernementsgrenzen”, aangezien essentiële goederen voor het voortbestaan van mensen zullen uitgeput raken.

Ondanks een door Israël geleide en door de Verenigde Staten gesteunde hulpdistributie-inspanning, genaamd de Gaza Humanitarian Foundation, die vorige maand begon met het leveren van hulp aan Gaza, viel het nieuwe distributiecentrum binnen enkele uren na opening op 27 mei in chaos uiteen en werd het gekenmerkt door wreedheden na dodelijke schietpartijen bij hulppunten.

Achttien jaar Israëlische blokkade

De Gazastrook heeft een bevolking van ongeveer 2,3 miljoen mensen die leven in een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Sinds 2007 heeft Israël strikte controle over het luchtruim en de territoriale wateren van Gaza gehouden en de beweging van goederen en mensen in en uit Gaza beperkt.

Zelfs vóór de oorlog had Gaza geen functionele luchthavens nadat Israël in 2001 de internationale luchthaven Yasser Arafat had gebombardeerd en verwoest, slechts drie jaar nadat deze was geopend. Gaza is opnieuw het toneel van wijdverspreide vernietiging en menselijk lijden en blijft de plek die vaak wordt beschreven als “de grootste openluchtgevangenis ter wereld”.