Verlies van Amazonebomen kan overstromingen en droogtes verergeren: Studie
Ontbossing in het Amazonegebied veroorzaakt volgens nieuw onderzoek meer regen in het natte seizoen en minder regen in het droge seizoen. Dit onderzoek, dat woensdag werd gepubliceerd, benadrukt de “pivotal” rol van het regenwoud in het reguleren van het lokale en mondiale klimaat.
De snelle boomverliezen in de Amazone, voornamelijk veroorzaakt door onduurzame landbouw, mijnbouw en houtkap, ondermijnen het vermogen van het regenwoud om koolstofdioxide, een belangrijke veroorzaker van klimaatverandering, te absorberen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat de afname van vegetatie leidde tot een vermindering van het water dat in de atmosfeer terechtkomt, wat resulteert in over het algemeen drogere omstandigheden.
De nieuwe studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature, probeerde een gedetailleerder beeld te krijgen door gebruik te maken van regionale klimaatsimulaties en satellietgegevens van de bossen van 2000 tot 2020. De onderzoekers, afkomstig uit China en Thailand, ontdekten dat de effecten in de Amazone seizoensgebonden zijn.
In het natte seizoen (december tot februari) viel er meer regen in gebieden waar bomen waren gekapt. Het blootgestelde land werd warmer, wat een opwaartse luchtstroom creëerde die vocht aantrekt. In het droge seizoen (juni tot augustus), wanneer planten het meest behoefte hebben aan water, leidde de ontbossing tot een afname van de verdamping van vegetatie, wat resulteerde in minder regen over een groter gebied.
Belang van behoud De auteurs concludeerden dat, gezien de cruciale rol van de Amazone in het reguleren van regionale en wereldwijde klimaten, er blijvende inspanningen nodig zijn om het resterende bos in het Amazonegebied te beschermen en gedegradeerde gronden te rehabiliteren. Ze benadrukten dat het verlies van bomen in de Amazone, vaak veroorzaakt door de illegale uitbreiding van landbouwgrond, een bijzondere bedreiging vormt voor gewassen.
Toegenomen regenval kan “de overstromingen in bepaalde ontboste gebieden tijdens het natte seizoen verergeren, wat schadelijk is voor de regionale landbouw en de sociale economie”, zeiden ze. Over het algemeen ontdekten ze dat voortdurende ontbossing in de Amazone “kan leiden tot een afname van de totale regenval”, wat een bedreiging vormt voor de biodiversiteit, de droogte kan verergeren en de kans op bosbranden kan verhogen, terwijl ook de capaciteit voor CO2-absorptie vermindert.
Verminderde regionale regenval kan ook resulteren in “substantiële economische verliezen in de landbouw”.
Tipping point In een gerelateerde commentaar gepubliceerd in Nature, zei Wim Thiery, universitair hoofddocent aan de Vrije Universiteit in Brussel, dat de studie “pionierend” is en dat dergelijk onderzoek belangrijk is om de complexe interacties tussen ontbossing, klimaatverandering en plantgezondheid te begrijpen. Dit zou onderzoekers kunnen helpen beoordelen of het regenwoud in de buurt komt van een zogenaamd “tipping point”, wat het cruciale ecosysteem zou kunnen doen veranderen in een savanne.
In een studie van vorig jaar, gepubliceerd in Nature, schatte een internationale groep wetenschappers dat tussen de 10 en 47 procent van de Amazone tegen 2050 zal worden blootgesteld aan de gecombineerde stressfactoren van opwarming en bosverlies, wat zou kunnen leiden tot wijdverbreide veranderingen in ecosystemen. Dit zou het kritische ecosysteem kunnen doen afgeven wat het opslaat, wat de wereldwijde opwarming verder aandrijft en de effecten ervan verergert.
Van medio 2023 tot 2024 werd het Amazonegebied getroffen door droogte, veroorzaakt door door de mens veroorzaakte klimaatverandering en het opwarmingsfenomeen El Niño, wat bijdroeg aan de omstandigheden voor recordhoge bosbranden. Wereldwijd zet de trend naar de vernietiging van regenwouden zich voort, ondanks beloftes om deze praktijk tegen 2030 te beëindigen.
