Donald Trump suggereert dat de VS Gaza willen ‘overnemen’ tijdens bezoek van Netanyahu

Donald Trump plaagt Amerikaanse plannen om Gaza ‘over te nemen’ tijdens bezoek Netanyahu

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu was de eerste buitenlandse leider die president Donald Trump verwelkomde in het Witte Huis, na zijn inauguratie op 20 januari. Tijdens deze ontmoeting, die plaatsvond op 4 februari, kwam het gesprek al snel op de toekomst van het door oorlog verscheurde Gaza en de vraag of Palestijnen zouden moeten terugkeren naar de enclave.

Trump uitte zijn bezorgdheid over Gaza en zei: “Gaza is een garantie dat ze uiteindelijk zullen sterven. Hetzelfde zal weer gebeuren. Dit is keer op keer gebeurd.” Hij vervolgde met de hoop dat er iets gedaan kan worden waardoor Palestijnen niet terug willen keren, en vroeg zich af: “Wie zou daar terug willen? Ze hebben alleen maar dood en vernietiging ervaren.”

Trump suggereerde ook dat de VS van plan zijn om een ‘overname’ van een ontvolkt Gaza te realiseren, met de bedoeling het landschap voor jaren te vormen. “Ik zie een langdurige eigendomspositie voor me, en ik zie het grote stabiliteit brengen in dat deel van het Midden-Oosten, en misschien in het hele Midden-Oosten,” zei hij.

De recente fragiele wapenstilstand heeft de hostiliteiten in Gaza tijdelijk stopgezet, waar Israël de afgelopen 15 maanden een verwoestende militaire campagne heeft gevoerd, met naar schatting 61.700 Palestijnen als gevolg. Experts van de Verenigde Naties en mensenrechtenadvocaten hebben deze campagne vergeleken met genocide. Desondanks blijft de VS een stevige bondgenoot van Israël en Netanyahu’s regering.

Na zijn bilaterale vergadering met Netanyahu herhaalde Trump een visie die hij eerder op de dag had gepresenteerd, waarin hij stelde dat Palestijnen ‘permanent’ zouden worden gevestigd in ‘een mooi gebied’ buiten Gaza. Dergelijke opmerkingen hebben angst gewekt dat Trump etnische zuivering van Gaza zou steunen, terwijl landen als Egypte en Jordanië herhaaldelijk hebben afgewezen om de bevolking van Gaza op te nemen.

Trump zei: “Ik denk dat Jordanië en Egypte zeggen dat ze het niet zullen accepteren, maar ik zeg dat ze dat wel zullen doen. Ik denk dat andere landen het ook zullen accepteren.”

De bijeenkomst vond plaats tegen de achtergrond van regionale onrust in het Midden-Oosten, met vertraagde vijandelijkheden in Libanon en Gaza, en toenemende spanningen tussen Iran en Israël. Netanyahu benadrukte de symboliek van zijn bezoek aan de VS als eerste buitenlandse staatshoofd sinds de tweede inauguratie van Trump.

De twee leiders bespraken een scala aan onderwerpen, waaronder wapenstilstandsakkoorden, de toekomst van Gaza en de inspanningen om de betrekkingen tussen Israël en zijn Arabische buren te normaliseren. Voorafgaand aan de bijeenkomst ondertekende Trump een reeks uitvoerende orders die verband hielden met zijn doelen die hij deelt met Netanyahu.

Een van deze orders kondigde de terugkeer aan van zijn ‘maximale druk’-campagne tegen Iran. Een andere order zag de VS zich terugtrekken uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties en UNRWA, de hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen. Netanyahu’s regering heeft UNRWA beschuldigd van betrokkenheid bij de aanval op Zuid-Israël op 7 oktober 2023, zonder bewijs voor deze beschuldiging te leveren.

Het bezoek van Netanyahu werd verwelkomd door demonstranten die riepen voor een “vrij, vrij, vrij Palestina”. Activisten noemden zijn uitnodiging voor het Witte Huis een eer voor een “oorlogsmisdadiger”, aangezien het Internationaal Strafhof in Den Haag in november een arrestatiebevel uitvaardigde tegen Netanyahu wegens misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Toch herbevestigde Trump zijn steun voor Netanyahu tijdens de persconferentie.

“De banden van vriendschap en genegenheid tussen het Amerikaanse en Israëlische volk zijn door de generaties heen sterk gebleven en zijn absoluut onbreekbaar,” zei Trump. Netanyahu reageerde met lof: “U bent de grootste vriend die Israël ooit in het Witte Huis heeft gehad.”

De wapenstilstand in Gaza was een centraal onderwerp van de bijeenkomst. Trump heeft herhaaldelijk de verdienste opgeëist voor de wapenstilstand die op 19 januari inging, de dag voordat hij aantrad. Hij gaf de buitenlandse politiek van zijn voorganger Joe Biden de schuld voor het ontstaan van de oorlog in Gaza.

“Niemand heeft vier jaar lang iets gedaan, behalve negatief,” zei Trump. “Helaas heeft de zwakte en incompetentie van die vier jaar [ervoor gezorgd] dat er ernstige schade wereldwijd is aangericht.”

Toch heeft Trump twijfels geuit over de duurzaamheid van de wapenstilstand. “De aanvallen kunnen morgen beginnen,” zei hij. “Er is niet veel meer over om aan te vallen.” De initiële wapenstilstand van 42 dagen, die de vrijlating van 33 Israëlische gijzelaars en bijna 2.000 Palestijnse gevangenen zal zien, loopt af op 1 maart. Een woordvoerder van de Palestijnse groep Hamas meldde dat de onderhandelingen voor een tweede fase van de wapenstilstand zijn begonnen.

Trump bekritiseerde Hamas in zijn opmerkingen en prees de inspanningen van Israël om middelen naar Gaza af te snijden. “We hebben Hamas en andere terroristische proxy’s van Iran verhongerd, en we hebben hen verhongerd zoals ze nog nooit eerder hadden gezien. Middelen en steun verdwenen voor hen,” zei Trump.

De president hernieuwde ook zijn oproep voor een massale verplaatsing van Palestijnen in Gaza, ondanks waarschuwingen van mensenrechtenexperts dat dit zou neerkomen op etnische zuivering. “Het is al lange tijd een ongelukkige plek,” zei Trump over Gaza. “En het zou geen proces van wederopbouw en bezetting moeten doorgaan door dezelfde mensen die daar echt hebben gestaan en voor hebben gevochten.”

Hij voegde eraan toe dat Palestijnen “gelukkig zouden zijn om te vertrekken” als ze een alternatief kregen. “Ze zouden een goed, vers, mooi stuk land moeten krijgen, en wij kunnen wat mensen krijgen om het geld te investeren en het mooi te maken,” legde Trump uit.

Hij ging echter niet in op de inzet van Amerikaanse middelen voor een dergelijke bouwinspanning, en zei dat een nieuw huis voor Palestijnen “betaald zou kunnen worden door rijke buurlanden”. Hij stelde wel voor dat de VS in de toekomst een aanwezigheid in Gaza zou vestigen.

“De VS zullen de Gazastrook overnemen, en we zullen er ook iets mee doen. We zullen het bezitten en verantwoordelijk zijn voor het opruimen van alle gevaarlijke, niet-exploderende bommen en andere wapens op de locatie. Maak de locatie vlak,” zei Trump. “Maak het vlak en creëer een economische ontwikkeling die onbeperkte aantallen banen en huisvesting voor de mensen in het gebied zal voorzien.”

Tijdens de persconferentie zei hij dat hij niet noodzakelijkerwijs zou ondersteunen dat Israël Gaza zelf zou innemen: “Niet noodzakelijk, nee. Ik steun gewoon het opruimen en het doen van iets ermee.” De VS heeft de Israëlische offensieve acties in Gaza gesteund met miljarden aan militaire hulp.

Een hardline benadering van Iran

Een ander belangrijk onderwerp van de bijeenkomst was de aanpak van Iran, dat Netanyahu heeft neergezet als de grootste bedreiging voor Israël. Netanyahu herinnerde zich met een lach hoe Trump tijdens zijn eerste termijn besloot zich terug te trekken uit de gezamenlijke alomvattende actieplan (JCPOA), een overeenkomst die ervoor had gezorgd dat Iran zijn nucleaire programma zou beperken in ruil voor versoepeling van sancties.

Iran heeft in de jaren sindsdien zijn nucleaire programma verder geëscaleerd. “U trok zich terug uit de rampzalige nucleaire deal met Iran. Ik herinner me dat we het erover hadden. U zei: ‘Dit is de slechtste deal die ik ooit heb gezien’,” zei Netanyahu. “Ik denk dat het duidelijk de gezond verstand spreekt.”

Trump benadrukte zijn beslissing om terug te keren naar de ‘maximale druk’-strategie die hij tijdens zijn eerste termijn volgde. “We zullen opnieuw de meest agressieve sancties opleggen, de Iraanse olie-exporten terugdringen tot nul en de capaciteit van het regime verminderen om terrorisme in de regio en over de hele wereld te financieren,” zei hij.

Amerikaanse functionarissen hebben betoogd dat Iran en zijn bondgenoten zoals Hezbollah en Hamas zijn ‘verzwakt’ door het regionale geweld dat het afgelopen jaar is uitgebroken. Hezbollah heeft zware klappen gekregen na de Israëlische bombardementen op Zuid-Libanon. Hamas heeft zijn top militaire en politieke leiders verloren. En het regime van de Syrische president Bashar al-Assad is ingestort.

Critici hebben echter gewaarschuwd dat Netanyahu dit moment kan gebruiken om Amerikaanse hulp te zoeken bij het aanvallen van de nucleaire faciliteiten van Iran. Nihad Awad, de uitvoerend directeur van de Raad voor Amerikaans-Islamitische Relaties (CAIR), drong er tijdens een persconferentie op aan dat Trump zich zou verzetten tegen enige Israëlische poging om een offensief tegen Iran te lanceren.

“We hopen dat president Trump niet zal worden meegesleept en bedrogen door deze oorlogsmisdadiger, Benjamin Netanyahu, om een oorlog tegen Iran te lanceren en de regio verder te destabiliseren,” vertelde Awad aan verslaggevers. “President Trump heeft een gouden kans om een einde te maken aan het lijden van de mensen in de regio en de Israëlische leiders verantwoordelijk te houden in plaats van hen te vieren.”

Toch liet Trump de deur open voor diplomatie, door te zeggen dat hij “ongelukkig” is om vernieuwde sancties tegen Iran toe te passen. Hij voegde eraan toe dat zijn enige rode lijn is dat Iran geen nucleaire wapens mag hebben. “Ik wil iedereen goed zien doen. Ik wil geweldige landen zien, en ik wil vrede in het Midden-Oosten en elders zien,” zei hij. Trump heeft niet uitgesloten om met Iraanse functionarissen te spreken.