Zuid-Korea’s presidentsverkiezingen gericht op herstel van democratische legitimiteit

Banners van de kandidaten voor de presidentsverkiezingen in Zuid-Korea hangen aan een straat in Incheon, Zuid-Korea, op 21 mei 2025. Seoul, Zuid-Korea – Na zes uur noodtoestand, honderden dagen van protesten, geweld bij een rechtbank in Seoul en de uiteindelijke afzetting van president Yoon Suk-yeol, staat Zuid-Korea op het punt om een nieuwe leider te kiezen in de hoop de stabiliteit in een onrustig land te herstellen.

Van 6 uur ’s ochtends tot 20 uur op dinsdag (21:00 tot 11:00 GMT) zullen Zuid-Koreanen stemmen op een van de vijf presidentskandidaten in een race die voor het grootste deel wordt geleid door de oppositie, de kandidaat van de Democratische Partij, Lee Jae-myung. Hij wordt in de peilingen gevolgd door de kandidaat van de regerende People Power Party, Kim Moon-soo.

De verkiezingen, met 44,39 miljoen stemgerechtigden, zullen naar verwachting een van deze twee topkandidaten de opvolger van Yoon maken. De voormalige president, die vorige week zijn vijfde rechtszitting bijwoonde, wordt beschuldigd van het leiden van een opstand en machtsmisbruik vanwege zijn mislukte poging tot het opleggen van de noodtoestand op 3 december.

Als hij schuldig wordt bevonden, kan Yoon een maximale straf van levenslang of zelfs de doodstraf krijgen.

De deelname aan de verkiezingen wordt verwacht een recordhoogte te bereiken te midden van de politieke onrust die voortvloeit uit de korte oplegging van de militaire regering, die nog steeds in elke hoek van de samenleving weerklank vindt en het land scherp heeft verdeeld langs politieke lijnen. Er zijn degenen die Yoon nog steeds steunen en degenen die fel tegen zijn besluit tot noodtoestand zijn.

De Democratische Partij’s Lee is momenteel de duidelijke koploper, met de laatste peiling van Gallup Korea op 28 mei die zijn steun op 49 procent plaatst, vergeleken met de 36 procent voor Kim van de People Power Party, als favoriet om te winnen.

Vroeg stemmen, dat afgelopen vrijdag eindigde, had de op één na hoogste opkomst in de geschiedenis van het land, met 34,74 procent, terwijl het stemmen vanuit 118 landen een recordhoogte van 79,5 procent bereikte.

Lee Jae-myung’s tweede kans

In de laatste presidentsverkiezingen in 2022 wist Yoon Lee met een minimale marge van slechts 0,73 procentpunten te verslaan in de dichtste presidentsverkiezingen in de geschiedenis van Zuid-Korea.

Na zijn verpletterende nederlaag in 2022 heeft Lee nu opnieuw een kans op het hoogste ambt en om zijn politieke reputatie te herstellen. Ongeveer een maand geleden bepaalde het Hooggerechtshof van Zuid-Korea dat Lee tijdens zijn presidentiële campagne in 2022 valse informatie had verspreid in strijd met de verkiezingswet.

Naast het overleven van een reeks omkopingsbeschuldigingen tijdens zijn ambtstermijn als burgemeester van Seongnam en gouverneur van Gyeonggi Province, die hij als politiek gemotiveerd beschouwde, overleefde Lee ook een steekaanval in zijn nek tijdens een persconferentie in Busan vorig jaar.

Gelukkig voor Lee hebben de rechtbanken ingestemd met het uitstellen van verdere hoorzittingen van zijn lopende rechtszaken tot na de verkiezingen.

Op de campagne heeft Lee zijn supporters toegesproken vanuit een kogelwerende glazen kooi, met scherpschutters op daken die de menigte in de gaten hielden voor mogelijke bedreigingen, terwijl antiterrorisme-eenheden te voet patrouilleerden.

Lee is ook vergezeld door conservatieve wetgevers, zijn voormalige tegenstanders, die zijn kandidatuur de afgelopen maand meerdere keren publiekelijk hebben gesteund, en hem zien als een weg terug naar politieke stabiliteit.

De kandidaat van de People Power Party, Kim, kreeg een zware klap te verduren toen zijn parlementaire collega, Kim Sang-wook, begin mei de partij verliet om zich bij Lee’s Democratische Partij aan te sluiten.

Volgens peilingen van de toonaangevende Zuid-Koreaanse media outlet Hankyoreh zei slechts 55 procent van de conservatieve kiezers die Yoon in de verkiezingen van 2022 steunden, deze keer Kim van de People Power Party te zullen steunen.

Hoewel dergelijke verschuivingen de crisis vertegenwoordigen waar de mainstream conservatieve partij mee te maken heeft na de politieke gevolgen van Yoon’s mislukte noodtoestandplan en zijn afzetting, getuigt het ook van Lee’s aantrekkingskracht op zowel gematigde als conservatieve kiezers.

Toekomstige president staat voor ‘zware last’

“De gebeurtenissen rond de noodtoestand, de opstandpoging en het afzettingsproces hebben een zware klap toegebracht aan onze democratie,” zei Lim Woon-taek, sociologieprofessor aan de Keimyung Universiteit en voormalig lid van de Presidentiële Commissie voor Beleidsplanning.

Jeugdwerkloosheid, sociale ongelijkheid en klimaatverandering zijn ook dringende kwesties die Yoon’s regering niet heeft aangepakt. Volgens recent onderzoek waren de niet-reguliere werknemers in Zuid-Korea, waaronder contractwerkers en deeltijders, goed voor 38 procent van alle loontrekkenden vorig jaar.

Lee heeft beloofd om zakelijke vriendelijke beleidsmaatregelen te bevorderen en zich te concentreren op investeringen in onderzoek en ontwikkeling en kunstmatige intelligentie, terwijl hij zich onthoudt van het focussen op verdeeldheid zaaiende sociale kwesties zoals de genderoorlogen.

Zijn standpunt is aanzienlijk verschoven ten opzichte van zijn tijd in de politieke rangen toen hij linkse ideeën promootte, zoals een universeel basisinkomen.

De gebeurtenissen op de avond van de verklaring van de noodtoestand op 3 december hielpen ook om Lee’s imago als politieke vrijheidsstrijder te vestigen. Een voormalige mensenrechtenadvocaat, Lee werd live uitgezonden terwijl hij de muren van de Nationale Assemblee beklom terwijl het leger het terrein omringde, waar hij medewetgevers opriep om te stemmen en Yoon’s besluit om het leger te mobiliseren te verwerpen.

Een van Lee’s belangrijkste campagnebeloften is zijn belofte om degenen die betrokken waren bij Yoon’s noodtoestandplan ter verantwoording te roepen en de controle op de mogelijkheden van een toekomstige president daarvoor te verstrakken. Lee wil ook een grondwetswijziging zien die presidenten in staat stelt om twee termijnen van vier jaar te dienen, een wijziging van de huidige enkele termijn van vijf jaar.

Terwijl Kim, Lee’s dichtste rivaal, het eens is over dergelijke beleidsmaatregelen en ervoor heeft gezorgd dat hij zich van Yoon distantieert, heeft de voormalige arbeidsactivist die is uitgegroeid tot een harde conservatief ook gezegd dat de afzetting van de voormalige president te ver ging.

Trump, tarieven en Zuid-Korea’s nieuwe richting

De verkiezingen vallen samen met de voorstellen van de Amerikaanse president Donald Trump voor een reeks tarieven op belangrijke Zuid-Koreaanse exportproducten zoals staal, halfgeleiders en auto’s.

In het licht van deze dreigingen heeft Lee beloofd om de vraag en groei te stimuleren, terwijl Kim heeft beloofd om de bedrijfsreguleringen te versoepelen. Kim benadrukte ook zijn plan om onmiddellijk een topontmoeting met Trump te houden om de tarieven te bespreken.

Lee daarentegen heeft beloofd een pragmatisch buitenlands beleid te voeren dat de relaties met de Amerikaanse regering onderhoudt, maar ook prioriteit geeft aan “nationale belangen”, zoals het bevorderen van nauwere relaties met buurlanden China en Rusland.

Wat Noord-Korea betreft, is Lee vastbesloten om de spanningen, die in de afgelopen jaren tot ongekende hoogten zijn gestegen, te verminderen, terwijl Kim heeft beloofd om de militaire capaciteiten van het land te versterken om Pyongyang tegen te gaan en wil hij sterkere veiligheidssteun van de VS.

Lee heeft ook beloofd om de Nationale Assemblee en het presidentschap van Seoul naar Sejong City te verplaatsen, dat als de nieuwe administratieve hoofdstad van het land zal worden aangewezen, en zo een proces van stadsplanning in balans te brengen dat in de afgelopen jaren met een reeks tegenslagen te maken heeft gehad.

Een ander belangrijk probleem dat Lim van de Keimyung Universiteit hoopt dat de toekomstige leider meer aandacht aan zal besteden, is de klimaatsituatie. “Ons land wordt beschouwd als een klimaatboef, en we zullen te maken krijgen met toekomstige beperkingen in onze exporten als we de directe gevolgen van onze gevaarlijke uitstoot niet aanpakken,” zei Lim.

“De toekomst van ons land zal werkelijk afhangen van deze ene vraag: of de volgende president dergelijke kwesties zal aansteken zoals de vorige regering deed of zich zal richten op het publieke domein en recht in de belangrijkste kwesties zal duiken die onze samenleving verslechteren.”

De resultaten van de stemming op dinsdag worden naar verwachting of laat op dinsdag of in de vroege uren van woensdagochtend bekendgemaakt. In de verkiezingen van 2022 werd Yoon uitgeroepen tot winnaar om 4:40 uur de ochtend na de verkiezingsdag. Met Lee als duidelijke koploper in deze verkiezingen, kan de uitkomst mogelijk al dinsdagavond zichtbaar zijn. Maar verhoogde surveillance bij stemlokalen dit jaar vanwege zorgen over telfouten kan een factor zijn die een vroege aankondiging van de volgende president van het land vertraagt.