Zuid-Europa lijdt onder dubbele hitte-mortaliteit door klimaatverandering
De ongekende temperaturen in de zomer van 2022 hebben meer dan 68.000 doden op het continent veroorzaakt, volgens een studie van het Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal). De studie toonde aan dat meer dan de helft—56%—van de hittegerelateerde sterfgevallen in de zomer van 2022 gerelateerd was aan door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Volgens het onderzoek zouden 38.154 van de 68.593 hittegerelateerde sterfgevallen in de zomer van 2022 niet hebben plaatsgevonden zonder antropogene opwarming.
Het uitgangspunt was eerder onderzoek dat temperatuur- en sterftegegevens uit 35 Europese landen gebruikte. Epidemiologische modellen werden gebruikt om de hittegerelateerde sterfte in de zomer van 2022 te schatten. Met behulp van een dataset van wereldwijde gemiddelde temperatuurafwijkingen tussen 1880 en 2022, schatte het team de temperatuurstijging door antropogene opwarming voor elke regio. Vervolgens trokken ze deze stijgingen af van de geregistreerde temperaturen om een schatting te krijgen van wat de temperaturen zouden zijn geweest zonder antropogene opwarming. Tenslotte gebruikten ze het model dat in het eerste onderzoek was ontwikkeld om de sterfte voor een hypothetisch scenario te schatten waarin die temperaturen zouden zijn voorgekomen.
De resultaten, gepubliceerd in npj Climate and Atmospheric Science, toonden aan dat het aantal hittegerelateerde sterfgevallen per miljoen inwoners dat aan antropogene opwarming werd toegeschreven, tweemaal zo hoog was in de Zuidelijke regio’s in vergelijking met de rest van Europa. In overeenstemming met eerdere studies vond het team een hoger aantal hittegerelateerde sterfgevallen dat aan klimaatverandering werd toegeschreven onder vrouwen (22.501 van de 37.983 sterfgevallen) en mensen van 80 jaar of ouder (23.881 van de 38.978 sterfgevallen) in tegenstelling tot mannen (14.026 van de 25.385 sterfgevallen) en mensen van 64 jaar of jonger (2.702 van de 5.565 sterfgevallen).
“Deze studie werpt licht op de omvang waarin de opwarming van de aarde de volksgezondheid beïnvloedt. Terwijl we een toename van hittegerelateerde sterfte in bijna alle geanalyseerde landen waarnemen, wordt niet iedereen gelijk getroffen, met vrouwen en ouderen die bijzonder kwetsbaar zijn voor de nadelige effecten van stijgende temperaturen,” zegt Thessa Beck, onderzoeker bij ISGlobal en de eerste auteur van de studie.
Dringende behoefte aan ambitieuze aanpassings- en mitigatiemaatregelen
De temperaturen in Europa stijgen twee keer zo snel als het wereldwijde gemiddelde, wat de gezondheidsimpact verergert. Maar klimaatverandering heeft niet alleen de hittegerelateerde sterfte in uitzonderlijk hete zomers zoals in 2022 verergerd. Volgens de bevindingen van de studie kan tussen de 44% en 54% van de hittegerelateerde zomerse sterfte tussen 2015 en 2021 worden toegeschreven aan de opwarming van de aarde. In absolute termen komt dit overeen met een jaarlijkse last van tussen de 19.000 en 28.000 sterfgevallen. Ter vergelijking tonen de cijfers voor 2022 een alarmerende stijging van 40% in hittegerelateerde sterfte en een stijging van twee derde in sterfte toegeschreven aan antropogene opwarming.
“Onze studie roept dringend op tot overheden en nationale autoriteiten in Europa om de ambitie en effectiviteit van toezicht- en preventiemaatregelen, nieuwe aanpassingsstrategieën en wereldwijde mitigatie-inspanningen te verhogen. Zonder sterke actie zullen recordtemperaturen en hittegerelateerde sterfte de komende jaren blijven toenemen,” zegt Joan Ballester Claramunt, hoofdonderzoeker van de European Research Council (ERC) Consolidator Grant EARLY-ADAPT.
