Wil je status in Nigeria? De onofficiële iPhone-markt biedt dromen en teleurstellingen

Wil je status in Nigeria? Een informele iPhone-markt biedt dromen en wanhoop

In Computer Village in Lagos, verkopers en reparateurs maken oude apparaten op voor degenen die het felbegeerde statussymbool van een iPhone willen. Maar pas op voor je portemonnee.

Lagos, Nigeria – Kola Alawada schuilt voor de regen onder de schaduw van een kiosk voor telefoonaccessoires in Computer Village in Lagos, terwijl hij zijn oude Android-telefoon met een gebroken scherm in zijn hand houdt. De uitgestrekte, chaotische markt in het zuidwesten van Nigeria is Afrika’s grootste technologiehub, waar straten vol winkelplazas en informele kraampjes een overvloed aan apparaten verkopen en repareren tegen verschillende prijsniveaus.

Alawada wacht vol spanning terwijl James, een telefoonverkoper wiens echte naam we niet gebruiken ter bescherming van zijn privacy, aan het onderhandelen is met een andere klant via een WhatsApp-gesprek. De 21-jarige student is klaar om over te stappen van zijn oude apparaat naar een iPhone.

“Op school, als ik een meisje wil versieren, leen ik de iPhone 14 Pro Max van mijn vriend. Als ze me met een Android ziet, denkt ze dat ik arm ben,” lacht Alawada, alhoewel de druk op hem weegt. Hij hoopt snel niet langer te hoeven lenen.

Voor veel jonge Nigerianen is de iPhone meer dan alleen een telefoon – het is een statussymbool. Een nieuwe iPhone kost echter meer dan de meeste werkende Nigerianen zich kunnen veroorloven. De prijs van de onlangs uitgebrachte iPhone 16 bedraagt meer dan 3 miljoen naira – dat is meer dan $1,800 in een land waar het minimum maandloon $44 is.

Terwijl instapmodellen van Android al verkrijgbaar zijn voor zo laag als 25,500 naira ($15), zijn zelfs oudere, tweedehands iPhones duurder – een gebruikte iPhone 8 Plus kan bijvoorbeeld ongeveer 150,000 naira ($88) kosten, ondanks de verouderde iOS.

Veel mensen zoals Alawada vinden alternatieve manieren om een iPhone te bemachtigen. In Computer Village is hij op een missie om zijn oude Android te verkopen, het geld aan te vullen en het te gebruiken om een iPhone te kopen.

Als James zijn onderhandeling met de andere klant via WhatsApp voortzet, vraagt Alawada zich af of zijn vader zijn Android hier heeft gekocht. Hij herinnert zich de opwinding van het uitpakken van de Tecno Phantom X in 2021 aan het begin van zijn studie – een gezinsinvestering van meer dan 200,000 naira ($118).

Nu, jaren later, voelt die herinnering verreweg terwijl hij wacht om dezelfde telefoon te verkopen in de hoop een tweedehands iPhone 12 Pro te kunnen kopen voor 600,000 naira ($353) – een bedrag dat ver boven het salaris van zijn vader ligt en acht keer het minimumloon in Nigeria.

Uiteindelijk is James van de telefoon af en inspecteert de 35-jarige verkoper Alawada’s Android en schudt zijn hoofd. “Niemand zal dit voor een goede prijs kopen,” zegt James kortaf. “Androids behouden geen tweedehandswaarde.” Hij geeft de telefoon terug, en Alawada’s gezicht valt even.

De student voelt zijn plan wegglippen in de regenachtige chaos, maar de teleurstelling weerhoudt hem niet.

De bloeiende informele markt

De vraag naar oude, gerepareerde iPhones heeft een informele markt gevoed waarin reparateurs zoals Solomon Dosumu nieuw leven in gebruikte telefoons blazen, deze recyclen voor wederverkoop. In plaatsen zoals Computer Village overbruggen winkels zoals die van Dosumu de kloof tussen luxe en betaalbaarheid.

Android-telefoons verliezen snel waarde door de hoge kosten van het vervangen van hun AMOLED-schermen, die gelijk kunnen zijn aan de prijs van een tweedehands apparaat. iPhones, hoewel kostbaar om te repareren, gebruiken vaak goedkopere LCD- of algemeen beschikbare OLED-schermen die uit China worden geïmporteerd.

Veel van deze telefoons komen in bulk uit China, meestal met kleine defecten – geen Face ID, gebroken achterglas – en worden verzonden naar reparateurs zoals Dosumu in Nigeria. Eenmaal gerepareerd, worden ze weer verkocht.

Uiteindelijk keert Dosumu terug naar de winkel, omringd door twee mannen die iPhone-onderdelen dragen. Alawada’s anticipatie stijgt terwijl hij de iPhone 12 Pro ziet waar hij al een tijdje naar kijkt.

Als “de ingenieur van ingenieurs” is Dosumu gewend om medetechnici te helpen. Hij begon zijn reis jaren geleden als leerling, het repareren van smartphones na zijn job bij een tankstation in de zoektocht naar iets stabielers – rond de tijd dat de eerste iPhone werd gelanceerd.

“Ik heb altijd van technologie gehouden – telefoons, gadgets, dat soort dingen. Die passie maakte telefoonreparatie een makkelijke keuze,” zegt Dosumu terwijl hij aan de iPhone 11 Pro werkt. “Ik kwam naar Computer Village, ontmoette iemand die mijn telefoon repareerde, zei hem dat ik wilde leren, betaalde hem voor zes maanden en schreef me in. Ik heb er uiteindelijk een jaar doorgebracht.”

Wanneer Dosumu zijn carrière begon in 2009, werd de iPhone 3GS grotendeels genegeerd in Nigeria, met nog minder interesse in de iPhone 4 het jaar daarop. Blackberry domineerde de markt.

Nu rekent Dosumu 150,000 naira ($90) aan voor zes maanden training voor aspirant-iPhone-technici, veelal geleerd van YouTube.

Dosumu’s weg naar meesterschap is gevuld met uitdagingen, met gedemonteerde telefoons als bewijs van zijn worstelingen. “Schermen zijn het gemakkelijkst,” zegt hij. “Maar complexere reparaties – zoals de True-Depth Face ID van de iPhone of batterijvervangers – hebben me tijd, geld en veel batterijen gekost. Het is niet zo eenvoudig als het vervangen van AA-batterijen,” voegt hij met een sarcastische lach toe.

“Wanneer je onderdelen vervangt, toont de telefoon het ‘onbekende onderdelen’-bericht van Apple, en sommige functies, zoals batterijgezondheid, werken niet meer,” legt Dosumu uit. “Om dat op te lossen, moest ik investeren in gespecialiseerde tools.”

Het was het waard. Dankzij de vraag naar gebruikte en gerepareerde iPhones kan Dosumu voor zichzelf zorgen, zijn gezin onderhouden en zijn huur betalen.

Alawada en Dosumu sluiten de deal. De jonge man is eindelijk toegetreden tot de selecte rangen van iPhone-gebruikers in Afrika.

‘Ik zal een iPhone bezitten’

Met de onzekerheid achter zich, verlaat Alawada de winkel van Dosumu met zijn pre-gebruikte iPhone – plus een oplader die Dosumu gratis heeft toegevoegd – veilig in zijn zak. Hij volgt zijn stappen terug naar de accessoires kiosk, in de hoop een doorzichtige telefoonhoes te kopen die hij eerder had gezien, zonder veel aandacht te besteden aan de drukke markt en de mensen die tegen hem aanbotsen terwijl hij loopt.

Alawada verliest zich al snel in het marktdoolhof. Hij was vergeten om James om aanwijzingen te vragen en wil hem nu niet storen. Maar als Alawada naar zijn telefoon reikt, realiseert hij zich dat hij weg is. Zijn handen trillen terwijl hij zijn zakken afzoekt, en het terrein en de menigte scannet in de hoop een schuldige blik te zien. Dan slaat de paniek toe.

Alawada’s snikken breken door de drukte terwijl hij op de grond stort. Een paar voorbijgangers kijken zijn kant op, maar de meesten negeren hem – wetende wat er waarschijnlijk is gebeurd. De donkere criminele kant van Computer Village, ooit een gerucht voor hem, is zijn realiteit geworden.

“Waarom stoor je ons station?” vraagt Mr. Bello, een politieagent, terwijl hij boven Alawada uittorent. “Je hebt oyinbo [buitenlanders] opgelicht, hun geld gebruikt om een iPhone te kopen, en nu huil je omdat je bent opgelicht?” beschuldigt de agent.

Alawada, trillend, houdt zijn ID omhoog. “Meneer, ik ben geen yahoo boy. Ik ben een student,” zegt hij met de lokale slangterm voor oplichters.

“Een student?” sneert Mr. Bello. “Waar heb je het geld vandaan om een iPhone te kopen?”

In de hoek gedreven, kan Alawada niet uitleggen hoe hij het geld bij elkaar heeft gesprokkeld en Mr. Bello lijkt zich er niet voor te interesseren. Voor hem betekent een jonge man met een iPhone één ding: fraude.

Bello zegt tegen Alawada dat hij naar binnen moet gaan om een verklaring op te stellen, maar Alawada en de anderen die daar zitten – allemaal slachtoffers van een soortgelijk lot – weten dat het nutteloos is. De telefoon is weg en de verklaring is een verloren zaak.

Terwijl Alawada in het station zit, gaat het onvermoeibare geluidsniveau van Computer Village – met zijn doolhof van tech-hustlers en gretige kopers – verder; fortuinen worden gemaakt en verloren met elke transactie.

In deze uitgestrekte, meedogenloze markt, waar zelfs de beste plannen kunnen instorten, is het duidelijk: het huis wint vaak.

Nu, gedesillusioneerd en nog steeds verzonken in zijn verlies, is Alawada voorzichtiger dan voorheen. Maar hij blijft vasthouden aan zijn iPhone-dromen.

“Ik zal een iPhone bezitten, maar ik zal niet zo gretig zijn om er een tegen elke prijs te krijgen,” zegt hij. “Het kan even duren en veel offers kosten, maar ik zal er een krijgen – en met Gods genade, zal het er een gloednieuwe zijn zijn.”