Waarom heeft Trump witte Zuid-Afrikanen vluchtelingenstatus verleend?
Waarom heeft Trump witte Zuid-Afrikanen vluchtelingenstatus gegeven?
Trump veroorzaakt controverse door Afrikaners, een minderheidsgroep afgeleid van Nederlandse kolonisten, te beschrijven als slachtoffers van een ‘genocide’ in Zuid-Afrika.
Op maandag arriveerden 59 witte Zuid-Afrikanen in de Verenigde Staten als onderdeel van een vluchtelingenprogramma opgezet door president Donald Trump, om onderdak te bieden aan degenen die door Washington worden beschouwd als slachtoffers van raciale discriminatie tegen Afrikaners.
Eerder dit jaar bood de Trump-administratie aan om Afrikaners, afstammelingen van Europese koloniale nederzetters in Zuid-Afrika, opnieuw te vestigen, en stelde dat zij te maken hebben met intimidatie en geweld in hun land. Tegelijkertijd werd de hulp aan de Afrikaanse natie bevroren.
Toen de groep arriveerde op Dulles International Airport nabij Washington, DC, vertelde de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Christopher Landau hen: “Ik wil dat jullie allemaal weten dat jullie hier echt welkom zijn en dat we respect hebben voor wat jullie de afgelopen jaren hebben meegemaakt.”
“We respecteren de lange traditie van jullie volk en wat jullie in de loop der jaren hebben bereikt,” voegde hij eraan toe.
Hoe rechtvaardigt Washington speciale behandeling voor Afrikaner-vluchtelingen?
Tijdens een persconferentie op maandag herhaalde Trump zijn beweringen dat witte mensen sinds het einde van de apartheid, of de heerschappij van de witte minderheid, in Zuid-Afrika zijn onderworpen aan systematisch geweld.
De Afrikanergemeenschap zijn afstammelingen van voornamelijk Nederlandse kolonisten die in 1948 de apartheid hebben ingesteld. Onder de apartheid konden witte mensen land en middelen van de zwarte bevolking in beslag nemen, die werden relegated naar “Bantustans” of overvolle stadsdelen.
Hoewel de apartheid in 1994 eindigde – toen het African National Congress de eerste raciaal inclusieve democratische verkiezingen in Zuid-Afrika won – zijn de meeste commentatoren het erover eens dat racisme vandaag de dag nog steeds aanhoudt, met veel zwarte mensen die nog steeds onevenredig weinig toegang hebben tot land, middelen en kansen.
In januari introduceerde president Cyril Ramaphosa een nieuwe wet om de ongelijkheden in landbezit aan te pakken – die ervoor heeft gezorgd dat driekwart van het particulier eigendom in Zuid-Afrika in handen is van de witte minderheid – door het voor de staat gemakkelijker te maken om land te onteigenen.
Ramaphosa heeft erop aangedrongen dat de wet niet neerkomt op landconfiscatie, maar een kader creëert voor eerlijke herverdeling door autoriteiten in staat te stellen land in het algemeen belang zonder compensatie te onteigenen, alleen in uitzonderlijke omstandigheden, zoals wanneer het gebied verlaten is.
Kort na de introductie van de Onteigeningswet, schreef Trump op zijn Truth Social-account: “Zuid-Afrika onteigent land en behandelt bepaalde groepen mensen HEEL SLECHT… de Verenigde Staten zullen hier niet voor staan, we zullen handelen.”
Washington heeft verklaard dat het akkoord ging met het verlenen van vluchtelingenstatus aan Afrikaners na de invoering van de wet.
Is er een risico op ‘genocide’ tegen witte Zuid-Afrikanen?
“Het is een genocide die plaatsvindt,” vertelde Trump aan verslaggevers in het Witte Huis, een bewering die kritiek heeft opgeroepen van Zuid-Afrikaanse functionarissen en de internationale media.
Trumps bewering weerspiegelt de overtuigingen van witte nationalisten dat de wetgeving van Zuid-Afrika, gericht op het rectificeren van de apartheid, nu in feite discriminerend is tegen de Afrikanergemeenschap.
Rechtse organisaties, zoals de Afrikaner-lobbygroep AfriForum, hebben een verhaal gepromoot dat Afrikaners onder een existentiële bedreiging staan.
Elon Musk, de in Zuid-Afrika geboren tech-miljardair en nauwe bondgenoot van Trump, wordt door velen gezien als een bondgenoot van de Afrikaner-zaak.
Hij heeft herhaaldelijk zijn verontwaardiging op X geuit over wat hij beschouwt als oneerlijke behandeling van witte Zuid-Afrikanen – zelfs zover gaand dat hij beweert dat er een “witte genocide” plaatsvindt.
Desondanks bezitten Zuid-Afrikaanse witte mensen het merendeel van het particuliere land in het land en hebben zij gemiddeld ongeveer 20 keer meer rijkdom dan zwarte mensen. In het bedrijfsleven in Zuid-Afrika bekleden witte individuen 62 procent van de topmanagementposities, terwijl 17 procent van de leidinggevende functies wordt ingenomen door zwarte managers.
En zelfs statistieken van AfriForum en de Transvaal Landbouw Unie – ook een groep die sympathiek is tegenover witte boeren – tonen aan dat het totale aantal boeren, ongeacht ras, dat elk jaar wordt vermoord, ongeveer 60 bedraagt. Dit is een land dat jaarlijks 19.000 moorden telt.
Sommige jongere Afrikaners hebben sociale media gebruikt om het asielaanbod te bespotten, door parodievideo’s te plaatsen die de privileges van witte mensen in Zuid-Afrika vandaag de dag belichten.
Hoe heeft Zuid-Afrika gereageerd?
In maart noemde de Zuid-Afrikaanse regering Trumps beweringen dat Afrikaners vervolgd worden “volledig onjuist”, en merkte op dat zij een van de rijkste en “meest economisch bevoorrechte” groepen zijn gebleven.
Op maandag vertelde president Ramaphosa tijdens een Afrika CEO-forum in Abidjan, Ivoorkust, dat “we denken dat de Amerikaanse regering het verkeerd heeft begrepen, maar we zullen blijven praten met hen.”
Ramaphosa zei dat hij met Trump over het probleem had gesproken.
De Zuid-Afrikaanse president zei dat de extreemrechtse Afrikaners die vluchtelingenstatus zoeken een “randgroep” zijn, en voegde eraan toe dat zij “anti-transformatie en anti-verandering zijn [en] eigenlijk zouden willen dat Zuid-Afrika terugkeert naar apartheid-achtige beleidslijnen. Ik heb hem [Trump] gezegd dat ik dat nooit zou doen.”
Ramaphosa onthulde ook dat hij binnenkort met Trump zal overleggen over deze kwestie.
Wat is de status van de relatie tussen de VS en Zuid-Afrika?
De spanningen tussen de Trump-administratie en de regering van Zuid-Afrika zijn hoog, met de VS die in maart de ambassadeur van Zuid-Afrika heeft uitgezet vanwege kritiek op Trump.
De Trump-administratie is ook in conflict met de prominente positie van Pretoria in de zaak van het Internationaal Gerechtshof tegen Israël, dat beschuldigd wordt van genocide in Gaza.
Een ander belangrijk knelpunt was de abrupte pauze in de Amerikaanse hulpfinanciering in januari en de afbouw van USAID-operaties in Zuid-Afrika. Dit had vooral gevolgen voor het PEPFAR-programma, het noodplan van de president voor AIDS-hulp.
Alleen al in 2023 ontving Zuid-Afrika ongeveer $460 miljoen aan PEPFAR-fondsen, wat bijna 18 procent van het totale budget voor HIV/AIDS van het land dekte. De bevriezing van de financiering bedreigt de inspanningen om een van de ernstigste HIV-epidemieën ter wereld aan te pakken.
Ook de handelsdiplomatie ontsnapte niet aan de gevolgen. Met een voorgestelde tarief van 30 procent was Zuid-Afrika een van de zwaarst getroffen landen door de “bevrijdingsdag”-tarieven van Trump op 2 april, die onevenredig sommige Afrikaanse landen benadeelden. Slechts vijf andere landen kregen te maken met steilere handelsverhogingen dan Zuid-Afrika.
Hoewel er een pauze van 90 dagen werd verleend voor de invoering van de tarieven, heeft de dreiging van hogere handelsheffingen – vooral op auto-export – diepe angst gecreëerd in Pretoria.
Is dit consistent met de Amerikaanse vluchtelingenwet en -beleid?
De aankomst van tientallen Afrikaners in de VS gisteren komt terwijl de Trump-administratie bijna alle andere vluchtelingen toelating blokkeert en zich richt op retoriek over een “invasie” van immigranten uit armere landen.
Tegelijkertijd worden mensen die vluchten voor wijdverspreid geweld en vervolging in landen zoals Haïti en Afghanistan geconfronteerd met een gesloten deur.
