Uitspraak en vonnis in staatsgreepproces tegen Bolsonaro in Brazilië gepland voor september

Oordeel en veroordeling in coup-proces voor Bolsonaro in Brazilië vastgesteld voor september

Het Hooggerechtshof van Brazilië heeft aangekondigd dat het begin volgende maand een oordeel en een straf zal uitspreken in het coup-proces tegen de voormalige president Jair Bolsonaro. Deze zaak heeft het land verdeeld en heeft ook zijn bondgenoot, de Amerikaanse president Donald Trump, betrokken.

Op vrijdag maakte de rechtbank bekend dat het panel van vijf rechters dat de procedure leidt, tussen 2 en 12 september beslissingen zal nemen over de vijf aanklachten tegen Bolsonaro. Een veroordeling voor coup kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal 12 jaar.

Bolsonaro, die sinds 4 augustus onder huisarrest staat, wordt beschuldigd van het orchestreren van een complot om aan de macht te blijven na zijn verlies van de presidentsverkiezingen in 2022 tegen Luiz Inácio Lula da Silva. Hij ontkent de beschuldigingen.

De aanklagers beweren dat Bolsonaro een criminele organisatie leidde die de verkiezingsresultaten wilde omverwerpen. De zaak omvat beschuldigingen dat het complot plannen omvatte om Lula en rechter Alexandre de Moraes van het Hooggerechtshof, die de rechtszaak leidt, te doden. Er zijn berichten, handgeschreven notities en ander materiaal gepresenteerd waarvan zij zeggen dat het het complot documenteert.

De verdediging stelt echter dat er geen coup-poging is gedaan en dat Bolsonaro de overdracht van het presidentschap heeft toegestaan, wat de beweringen ondermijnt dat hij heeft geprobeerd dit te blokkeren. De vijf aanklachten tegen Bolsonaro omvatten het plegen van een coup, deelname aan een gewapende criminele organisatie, poging tot gewelddadige afschaffing van de democratische orde en twee aanklachten met betrekking tot vernietiging van staatsbezit.

Er opereren twee aparte panels van vijf rechters binnen het Hooggerechtshof van Brazilië. Rechter de Moraes, een frequent doelwit van Bolsonaro’s supporters, zit in het panel dat de zaak behandelt. Hoewel Bolsonaro tijdens zijn presidentschap van 2019-2022 twee rechters heeft benoemd, zitten beiden in het andere panel.

In een aparte ontwikkeling zei de rechtse Braziliaanse wetgever Eduardo Bolsonaro op vrijdag dat hij deze week een ontmoeting had met de Amerikaanse minister van Financiën Scott Bessent als onderdeel van zijn campagne om sancties te verkrijgen tegen ambtenaren die betrokken zijn bij het proces van zijn vader, Bolsonaro.

In een bericht op X zei Bolsonaro dat de vergadering op woensdag plaatsvond, dezelfde dag dat Bessent verwacht werd gesprekken te voeren met de Braziliaanse minister van Financiën Fernando Haddad. Haddad vertelde journalisten eerder in de week dat het ministerie van Financiën zijn vergadering had geannuleerd zonder een nieuwe datum aan te bieden.

De jongere Bolsonaro heeft zich luidkeels uitgesproken ter verdediging van zijn vader en heeft sancties geëist tegen zijn eigen land na de vermeende coup-poging van zijn vader. Het hoofdkwartier van het Hooggerechtshof in Brasília was een van de doelwitten van een relschoppende menigte supporters die bekend staat als “Bolsonaristas”, die in januari 2023 overheidsgebouwen bestormden en het leger aanspoorden om Lula af te zetten, een opstand die herinneringen oproept aan de aanhangers van Trump op 6 januari 2021.

De relletjes leidden ook tot vergelijkingen met de militaire coup in Brazilië in 1964, een donkere periode die Bolsonaro openlijk heeft geprezen. Het proces heeft de verdeeldheid in het Braziliaanse publiek aangewakkerd. De spanningen namen toe toen Trump een tarief van 50 procent op Braziliaanse importen koppelde aan de juridische strijd van zijn bondgenoot, waarbij hij de rechtszaak een “heksenjacht” noemde en Bolsonaro beschreef als een “eerlijk man” die geconfronteerd werd met “politieke executie.”

De regering-Trump heeft ook rechter de Moraes gesanctioneerd en verdere handelsbeperkingen opgelegd aan Brazilië, een stap die in het land breed bekritiseerd wordt als een aanval op de nationale soevereiniteit. Een recente peiling van Datafolha toonde aan dat meer dan de helft van de Brazilianen de beslissing om Bolsonaro onder huisarrest te plaatsen steunt, terwijl 53 procent de gedachte afwijst dat hij politiek wordt vervolgd.