Trump’s Angstzaaierij over Grondhervorming in Zuid-Afrika onthult zijn hypocrisie

Opinie: Trump’s angst over Zuid-Afrika’s grondherverdeling onthult zijn hypocrisie

Donald Trump suggereert dat grondrechtvaardigheid voor zwarte Zuid-Afrikanen een bedreiging vormt, terwijl de grondafnames in de VS, die de witte bevolking ten goede komen – in het verleden, het heden en de toekomst – allemaal noodzakelijk en rechtvaardig zouden zijn.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de Zuid-Afrikaanse regering beschuldigd van ‘grondconfiscatie’ en het slecht behandelen van ‘bepaalde klassen van mensen’, verwijzend naar de Onteigeningswet. In een veel te bekende demonstratie van onwetendheid heeft Trump onlangs Zuid-Afrika’s nieuwe Onteigeningswet veroordeeld, en het ten onrechte neergezet als een raciaal gemotiveerde aanval op de witte minderheid. Zijn opmerkingen, doordrenkt van desinformatie, weerspiegelen de retoriek van extreemrechtse groepen die al lange tijd proberen de inspanningen van Zuid-Afrika om eeuwenlange grondonteigening te corrigeren te delegitimeren.

Hoewel Trump het recht heeft om Amerikaanse hulp in te houden – geld waar Zuid-Afrika noch op vertrouwt, noch naar vraagt – heeft hij niets te maken met de pogingen van een soevereine natie om historische onrechtvaardigheid aan te pakken. Zijn opruiende opmerkingen zijn niet alleen misplaatst; ze zijn gevaarlijk. Zuid-Afrika, een land dat zich 30 jaar geleden bevrijdde van het brutale systeem van apartheid, blijft diep getekend door raciale en economische ongelijkheid. De kwestie van land is cruciaal voor deze onopgeloste wonden, en roekeloze uitspraken van de Amerikaanse president riskeren spanningen in een samenleving die nog steeds naar gerechtigheid streeft, aan te wakkeren.

De grootste ironie is misschien wel dat de VS zelf onteigeningswetten heeft onder de Vijfde Amendement. Het idee dat grond voor het algemeen belang kan worden onteigend, met of zonder compensatie, is niet nieuw – het is fundamenteel voor de eigendomswetgeving in de VS. Waarom doet Trump dan alsof hij verontwaardigd is wanneer Zuid-Afrika een vergelijkbaar pad volgt?

Deze ironie verbleekt in vergelijking met Trump’s opmerkingen over het “overnemen” van Gaza en het “onze” maken na de massale vernietiging en genocide in Palestina. Grond onteigenen binnen eigen grenzen is één ding; etnische zuivering en het annexeren van vreemd grondgebied is hypocrisie en morele corruptie op een onvoorstelbaar niveau.

Om te begrijpen waarom grondherverdeling noodzakelijk is, moet men een ongemakkelijke waarheid onder ogen zien: de grond in Zuid-Afrika is gestolen. Van koloniale veroveringen tot gedwongen onteigeningen in de apartheidstijd, zwarte Zuid-Afrikanen werden systematisch beroofd en relegated naar overvolle, onvruchtbare “thuislanden”. De Grondwetten van 1913 en 1936 codificeerden deze diefstal, waarbij 87 procent van de grond werd gereserveerd voor de witte minderheid en de zwarte meerderheid werd opgesloten in slechts 13 procent van het land.

Dit is geen oude geschiedenis. De gevolgen van deze wetten zijn diep verankerd. Vandaag de dag, ondanks dat ze 80 procent van de bevolking uitmaken, bezitten zwarte Zuid-Afrikanen slechts een fractie van de landbouwgrond, terwijl witte landeigenaren – minder dan 8 procent van de bevolking – nog steeds de overgrote meerderheid beheersen. Het resultaat? Ongeveer 64 procent van de zwarte Zuid-Afrikanen blijft zonder land, en miljoenen leven in informele nederzettingen of overvolle woonwijken.

Opvolgende regeringen na de apartheid hebben geprobeerd deze onrechtvaardigheid te verhelpen, maar de vooruitgang is pijnlijk langzaam geweest. Het “bereid om te kopen, bereid om te verkopen” model, geïntroduceerd in de jaren ’90, legde de financiële last bij de staat om grond tegen marktprijzen aan te kopen. Deze aanpak, hoewel politiek voorzichtig, heeft gefaald: de doelstellingen voor grondherverdeling zijn niet gehaald, en de economische ongelijkheden blijven groeien.

De Onteigeningswet probeert dat te veranderen. Het biedt een juridisch kader voor onteigening in specifieke gevallen, inclusief situaties waarin de grond is verlaten, ongebruikt is, of is verworven door middel van eerdere raciale privileges. Compensatie – wanneer vereist – wordt bepaald door factoren zoals historische verwerving, staatsubsidies en openbaar belang in overweging te nemen. In sommige gevallen betekent dit dat grond kan worden onteigend zonder compensatie.

Dit is geen aanval op witte boeren. Het is een noodzakelijke stap richting het herstellen van waardigheid en economische autonomie voor de miljoenen die van beiden zijn beroofd.

Trump’s opmerkingen zijn niet in een vacuüm ontstaan. Ze sluiten nauw aan bij het narratief dat door witte nationalistische groepen in Zuid-Afrika wordt gepromoot – organisaties die al lange tijd proberen grondherverdeling voor te stellen als een existentiële bedreiging voor witte landeigenaren. De mythe van “witte genocide”, die ten onrechte beweert dat zwarte Zuid-Afrikanen systematisch worden doelwit, is grondig ontkracht. Toch blijft het opduiken in rechtse kringen, versterkt door figuren zoals Trump die gedijen op het aanwakkeren van raciale grievances.

De feiten vertellen een ander verhaal. Er is geen wijdverspreide campagne om grond willekeurig te onteigenen, noch is de regering betrokken bij raciale vervolging. De Onteigeningswet geeft de staat geen onbeperkte macht – het stemt simpelweg de grondherverdelingsstrategie van Zuid-Afrika af op de constitutionele principes van gerechtigheid en gelijkheid.

Maar naast de onjuistheid van zijn claims, is Trump’s inmenging gevaarlijk. Zuid-Afrika navigeert nog steeds door zijn postkoloniale identiteit, en balanceert verzoening met restitutie. Buitenlandse leiders die roekeloos in dit proces ingrijpen – vooral diegenen zonder begrip van de geschiedenis van het land – riskeren oprecht vooruitgang te ondermijnen.

Misschien is de meest opvallende tegenstrijdigheid in Trumps standpunt het feit dat de VS zelf onteigeningswetten heeft. Het Vijfde Amendement van de Amerikaanse Grondwet staat de regering toe om privé-eigendom te onteigenen voor publiek gebruik, op voorwaarde dat “rechtvaardige compensatie” wordt aangeboden. Wat “rechtvaardig” is, wordt vaak bediscussieerd – net zoals in Zuid-Afrika.

In feite zit de Amerikaanse geschiedenis vol met voorbeelden van grondonteigeningen die veel agressiever waren dan wat in Zuid-Afrika wordt voorgesteld. Inheemse gronden werden zonder compensatie onteigend onder het mom van expansie. Hele gemeenschappen – vooral arme en zwarte buurten – zijn door eminent domainwetten verwoest in naam van stedelijke ontwikkeling. Als de VS geen tegenstrijdigheid ziet in het gebruik van onteigening voor zijn eigen belangen, waarom wordt Zuid-Afrika dan belasterd voor hetzelfde te doen?

Het antwoord is eenvoudig: grondrechtvaardigheid voor zwarte Zuid-Afrikanen wordt als een bedreiging behandeld, terwijl grondafnames die historisch ten goede zijn gekomen aan witte populaties, genormaliseerd worden.

Naast de historische noodzaak is grondherverdeling cruciaal voor de economische toekomst van Zuid-Afrika. Zonder land blijven miljoenen zwarte Zuid-Afrikanen uitgesloten van economische kansen. De mogelijkheid om te boeren, huizen te bouwen of toegang te krijgen tot krediet is direct verbonden aan grondbezit. Toch blijft, onder het huidige systeem, de rijkdom van het land geconcentreerd in de handen van enkelen.

Het economische argument tegen grondherverdeling – dat het investeerders zou afschrikken of de agrarische sector zou destabiliseren – is een rookgordijn. Landen die met succes grondherverdeling hebben doorgevoerd, zoals Zuid-Korea en Japan, hebben aangetoond dat herverdeling, wanneer strategisch uitgevoerd, economische groei bevordert. Het echte gevaar ligt niet in onteigening, maar in het handhaven van de status quo – waarbij grond wordt opgehoopt door een kleine elite terwijl miljoenen landloos blijven.

Trump kan dreigen met het snijden in Amerikaanse hulp, maar de Zuid-Afrikaanse grondbeleid is niet onderhevig aan buitenlandse onderhandelingen. De hard bevochten soevereiniteit van het land kan niet worden gedicteerd door een Amerikaanse president wiens staat van dienst op het gebied van raciale rechtvaardigheid verschrikkelijk is.

Grondonteigening is geen diefstal. Het is geen aanval op witte Zuid-Afrikanen. Het is de langverwachte correctie van een historische misdaad die zwarte Zuid-Afrikanen beroofde van hun land, hun waardigheid en hun economische toekomst. De opmerkingen van Trump herinneren eraan dat de strijd voor gerechtigheid altijd zal worden tegengewerkt – maar het pad van Zuid-Afrika naar restitutie zal niet worden bepaald door buitenstaanders.

Zuid-Afrikanen zullen de toekomst van Zuid-Afrika bepalen.