Tijdlijn: Het pad naar de wapenstilstandsovereenkomst tussen Israël en Hamas in Gaza
Gaza Ceasefire Deal: Een Lange Weg naar Vrede
Op zondag 19 januari is een staakt-het-vuren tussen Israël en de Palestijnse groep Hamas in Gaza van kracht geworden. Dit biedt meer dan 2 miljoen Palestijnen in de enclave enige verlichting na 15 maanden van verwoestende oorlog.
De eerste fase van de staakt-het-vurenovereenkomst, die zes weken zal duren, omvat de vrijlating van enkele Israëlische gijzelaars die in Gaza worden vastgehouden in ruil voor Palestijnse gevangenen in Israël, een geleidelijke terugtrekking van Israël naar de grenzen van Gaza en een aanzienlijke toename van de toegang voor humanitaire hulp.
Er wordt gehoopt dat deze eerste fase de weg zal effenen voor de tweede en derde fase, die zal leiden tot de vrijlating van alle gijzelaars en een permanent staakt-het-vuren.
De Eerste Wapenstilstand
Na meer dan zes weken van gevechten, die uitgebreide gebieden van Gaza verwoestten en duizenden levens eisten, stemden Israël en Hamas op 21 november 2023 in met een vierdaagse wapenstilstand. Tijdens deze periode had het Israëlische leger Gaza onophoudelijk gebombardeerd, wat leidde tot meer dan 14.000 Palestijnse doden, voornamelijk vrouwen en kinderen.
Ongeveer 1,7 miljoen Palestijnen waren ontheemd en gedwongen om naar de zuidelijke gebieden van de Strook te vluchten.
Na weken van hectische onderhandelingen, geleid door Qatar, riep premier Benjamin Netanyahu zijn kabinet bijeen, dat vervolgens instemde met de wapenstilstand. Ongeveer 250 gijzelaars waren door Hamas en andere Palestijnse groepen genomen na de aanval op 7 oktober, waarbij 1.200 mensen omkwamen. In het kader van de overeenkomst in november werden 110 gijzelaars vrijgelaten, terwijl Israël meer dan 240 Palestijnse gevangenen vrijlating gaf, allemaal vrouwen en kinderen.
De wapenstilstand werd verlengd tot zeven dagen, maar Netanyahu maakte duidelijk dat Israël zijn oorlog tegen Gaza niet beëindigde en dat de pauze in de strijd tijdelijk was. Op 1 december 2023 hervatte Israël de oorlog tegen Gaza.
Internationale Druk en Verdere Onderhandelingen
Terwijl de oorlog voortduurde, braken wereldwijd protesten uit, vooral onder universiteitsstudenten in de Verenigde Staten. Sommige Europese landen, waaronder Ierland, Spanje en Noorwegen, erkenden officieel de staat Palestina. Zuid-Afrika diende een genocidezaak in tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof, dat later door ten minste 14 landen, waaronder België en Turkije, werd gesteund.
In mei 2024, terwijl de oorlog tegen Gaza zijn achtste maand inging, nam de hoop op een staakt-het-vuren toe naarmate de onderhandelingen vorderden. In Caïro werkten Egyptische en Qatarese functionarissen samen met de Amerikanen om een overeenkomst te vinden. Hamas-leider Ismail Haniyeh verklaarde op 6 mei dat zijn groep een voorstel had aanvaard. Dit voorstel omvatte de vrijlating van 33 Israëlische gijzelaars in ruil voor honderden Palestijnse gevangenen over een periode van 42 dagen, gevolgd door een volledige terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza. Israël stelde echter dat het de voorwaarden van het staakt-het-vuren niet had aanvaard.
Een Overeenkomst Bereikt
Op 15 januari 2025 werd na 15 maanden oorlog, waarin naar schatting tientallen duizenden Palestijnen zijn omgekomen, een overeenkomst bereikt. De Israëlische ministerraad keurde de deal goed, ondanks verzet van extreem-rechts. Het staakt-het-vuren ging in op 19 januari om 8:30 lokale tijd. Kort voordat de wapenstilstand inging, verklaarde Netanyahu dat deze pas zou beginnen als Hamas de namen van de eerste drie vrij te laten Israëlische gijzelaars zou verstrekken. Nadat Hamas de namen had vrijgegeven, trad de wapenstilstand in werking om 11:15 lokale tijd.
Deze wapenstilstand zal, net als de deal van mei, worden uitgevoerd in drie fasen. De eerste fase zal 42 dagen duren, terwijl de Israëlische strijdkrachten zich uit Gaza terugtrekken. Het Israëlische leger moet zich ook terugtrekken uit bevolkte gebieden in Gaza, zodat Palestijnen terug kunnen keren naar hun buurten en humanitaire hulp kan binnenkomen.
