Redenen achter de aanvallen van Israël op Syrië

Uitleg over het conflict tussen Israël en Palestina

Waarom valt Israël Syrië aan? De regionale spanningen nemen toe door de aanvallen van Israël op Syrië en de uitbreiding van de Israëlische bezetting van Syrisch grondgebied. Op 3 april 2025 lagen er brokstukken op de grond bij de locatie van een Israëlische aanval op een militaire faciliteit in de zuidelijke Hama-gouverneur. Deze aanvallen zijn door Damascus veroordeeld als een “flagrante schending” van zijn soevereiniteit.

Israël Katz, de Israëlische minister van Defensie, verklaarde dat de aanvallen “dienen als waarschuwing voor de toekomst”. Hij bedreigde de Syrische president Ahmed al-Sharaa, met de woorden: “Als je vijandige krachten toestaat Syrië binnen te dringen en de Israëlische veiligheidsbelangen te bedreigen, zul je een hoge prijs betalen.” Hij verduidelijkte niet wat hij bedoelde met “vijandige krachten”.

Wanneer en waar vonden de aanvallen plaats?

Volgens het Syrische Ministerie van Buitenlandse Zaken hebben de Israëlische aanvallen op 2 april de luchtmachtbasis in Hama bijna verwoest en tientallen gewonden veroorzaakt. Israël heeft ook de T4-luchtbasis nabij Palmyra aangevallen, een van de grootste en strategisch belangrijkste luchtbases van het land. De wegen die T4 verbinden met Damascus en Homs geven het een logistiek voordeel. Volgens berichten is Turkije geïnteresseerd in het stationeren van defensiesystemen en vliegtuigen op deze basis.

Op donderdag heeft Israël nabij Nawa, in de zuidelijke provincie Deraa, geschoten, waarbij volgens de autoriteiten negen burgers zijn omgekomen en verschillende gewonden zijn gevallen.

Hebben Israël en Syrië goede betrekkingen?

Syrië en Israël hebben nooit formele relaties gehad. Sinds hij aan de macht kwam na de val van al-Assad, heeft president al-Sharaa volgehouden dat hij en zijn regering geen strijd tegen Israël willen voeren en dat hij niet zal toestaan dat Syrië door externe partijen wordt gebruikt als lanceerplatform voor aanvallen. Hij heeft de aanvallen van Israël op Syrië en de geleidelijke uitbreiding van Israël verder dan de reeds bezette Golanhoogten veroordeeld.

De Israëlische leiderschap heeft op zijn beurt de overgangsregering van Syrië aangeduid als “een terreurgroep uit Idlib die Damascus met geweld heeft overgenomen”. Ze verwijzen ook vaak naar de Syrische regering als Hayat Tahrir al-Sham (HTS), de gewapende groep die onder leiding van al-Sharaa de offensieve acties tegen de autocratische voormalige president Bashar al-Assad leidde afgelopen december.

Wat zegt Israël dat het van Syrië wil?

In het kader van zijn rechtvaardigingen stelt Israël dat het zich “beveiligd” houdt, en de premier heeft enkele ongebruikelijke eisen geuit. In februari zei Netanyahu: “We zullen niet toestaan dat krachten van de ‘HTS-organisatie’ of het nieuwe Syrische leger het gebied ten zuiden van Damascus binnendringen.” Israëlische troepen bezetten het Syrische gedemilitariseerde gebied dat grenst aan het door Israël bezette Syrische grondgebied, inclusief de vitale watervoorraden van de Yarmouk-rivierbedding en de al-Wehda-dam, zodra al-Assad het land ontvluchtte. Netanyahu kondigde aan dat ze daar op onbepaalde tijd zouden blijven.

Volgens Ynet News heeft het Israëlische leger “wandeltochten” gepromoot, waarbij toeristen, begeleid door Israëlische soldaten, worden aangemoedigd om het Joodse feest van Pesach te vieren door door Syrisch grondgebied dat na de val van al-Assad is veroverd, te trekken, nadat ze eerst door de Golanhoogten zijn gekruist, die sinds de oorlog van 1967 door Israël zijn bezet. Robin Yassin Kassab, een Syrische schrijver en co-auteur van ‘Burning Country: Syrians in Revolution and War’, zei dat hij niet verrast is dat Israël probeert meer grondgebied te bezetten. “Israël is opportunistisch en ze zullen altijd kijken wat ze kunnen krijgen,” zei hij.

Heeft Israël andere bedoelingen?

Israël wil naar verluidt ook de Turkse invloed in Syrië tegenhouden. Bronnen die betrokken zijn bij de gesprekken tussen de Verenigde Staten en Israël over dit onderwerp vertelden in februari aan het nieuwsagentschap Reuters. Israël zou Amerikaanse functionarissen hebben gelobbyd dat Rusland, voor het voordeel van Israël, zijn bases in Syrië moet behouden. Amerikaanse functionarissen waren verrast dat Israël de voortzetting van de aanwezigheid van Rusland voorstelde, in plaats van de Amerikaanse NAVO-bondgenoot Turkije te vragen stabiliteit in de regio te bieden. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar heeft beschuldigingen geuit aan Ankara van een “negatieve” invloed. “Ze doen hun uiterste best om Syrië als een Turks protectoraat te hebben. Het is duidelijk dat dat hun bedoeling is,” zei hij op een persconferentie in Parijs op donderdag.

Heeft Turkije iets gezegd over de aanvallen van Israël?

Op donderdag verklaarde het Turkse Ministerie van Buitenlandse Zaken dat Israël zich uit Syrië moet terugtrekken. “Om veiligheid in de regio te waarborgen, moet Israël eerst zijn expansieve beleid opgeven, zich terugtrekken uit de bezette gebieden en stoppen met het ondermijnen van de inspanningen om stabiliteit in Syrië te vestigen,” aldus het ministerie. Turkije speelde een belangrijke rol in de steun aan de Syrische oppositie tijdens de oorlog tegen al-Assad en zijn troepen en heeft sterke relaties onderhouden met de overgangsregering in Damascus.

Wat kan Syrië doen?

Ze kunnen heel weinig doen, aangezien Syrië fysiek en economisch in puin ligt door 14 jaar burgeroorlog, aldus Kassab. Al-Sharaa heeft ook maar weinig mensen die hij om hulp kan vragen, behalve Turkije, merkte hij op. Locals in Homs en Hama hebben geprobeerd om Israël tegen te houden. Echter, volgens de Israëlische media worden deze strijders aangeduid als “leden van HTS”, met dezelfde terminologie die de Israëlische regering gebruikt om aanvallen in Zuid-Syrië te rechtvaardigen. “Het is schandalig dat de zogenaamde internationale gemeenschap niets doet om Israël te stoppen,” voegde Kassab eraan toe.