Rechtsgroepen stappen naar de rechter tegen Trump’s asielverbod: ‘We zullen niet stilzitten’

Nieuws | Donald Trump ‘We zullen niet passief toekijken’: Mensenrechtenorganisaties spannen rechtszaak aan tegen Trumps asielverbod. Deze stap is de nieuwste uitdaging voor Trumps harde immigratiebeleid, met het argument dat het uitsluiten van asielzoekers in strijd is met de Amerikaanse wet.

Asielzoekers naderen de VS-Mexico grens nabij San Diego, Californië. Washington, DC – Verscheidene immigrantrechtenorganisaties in de Verenigde Staten, evenals de American Civil Liberties Union (ACLU), hebben een rechtszaak aangespannen tegen het asielverbod van president Donald Trump.

Deze zaak is de nieuwste poging om Trumps strikte immigratiebeleid tegen te gaan, dat zich richt op mensen die al binnen het land zijn, evenals op degenen die veiligheid zoeken vanuit het buitenland. Net als andere rechtszaken tegen de Trump-administratie, stelt de klacht van maandag dat de president zijn constitutionele autoriteit heeft overschreden en bestaande wetten heeft geschonden.

Momenteel is het legaal voor asielzoekers om de VS binnen te komen als ze vluchten voor vervolging. “Dit is een ongekende machtsgreep die talloze levens in gevaar zal brengen,” zei Lee Gallant, de plaatsvervangend directeur van het Immigrants’ Rights Project van de ACLU, in een verklaring. “Geen enkele president heeft de autoriteit om eenzijdig de bescherming te negeren die het Congres heeft gegeven aan degenen die in gevaar zijn.”

De klacht verwijst naar nationale wetgeving en internationale verdragverplichtingen die de Amerikaanse regering verplichten om individuen in staat te stellen asiel aan te vragen. Dit omvat de Immigration and Nationality Act (INA). “Via de Immigration and Nationality Act heeft het Congres een uitgebreid wettelijk systeem gecreëerd dat niet-burgers die vluchten voor vervolging of marteling in staat stelt om bescherming te zoeken in de Verenigde Staten,” staat in de rechtszaak.

“Volgens de Proclamatie doet de regering precies wat het Congres bij wet heeft bepaald dat de Verenigde Staten niet mogen doen. Het stuurt asielzoekers terug – niet alleen alleenstaande volwassenen, maar ook gezinnen – naar landen waar zij vervolging of marteling ondervinden.”

Een proclamatie op de eerste dag

De klacht van maandag richt zich rechtstreeks op een van de proclamaties die Trump op de eerste dag van zijn tweede termijn ondertekende. Kort na zijn inauguratie op 20 januari onthulde Trump een document met de titel “Garanderen van de Bescherming van de Staten tegen Invasie”.

Daarin verklaarde hij dat ongedocumenteerde immigranten “beperkingen hebben om gebruik te maken van bepalingen van de INA die hun voortdurende aanwezigheid in de Verenigde Staten zouden toestaan”. De Republikeinse leider noemde risico’s voor “nationale veiligheid” en de mogelijkheid van “besmettelijke ziekten” als zijn rechtvaardiging. Hij beweerde ook dat de zuidelijke grens van de VS “overweldigend” was door binnenkomsten.

“Ik geef daarom de opdracht dat de toegang tot de Verenigde Staten voor dergelijke vreemdelingen wordt opgeschort totdat ik heb vastgesteld dat de invasie aan de zuidelijke grens is geëindigd,” schreef Trump. De Republikeinse leider had lange tijd campagne gevoerd voor een strikte benadering van immigratie, inclusief het idee om de grens af te sluiten voor asielzoekers.

Zijn campagne voor herverkiezing in 2024 werd gekenmerkt door dezelfde felheid, met nativistische beweringen dat de VS werd overspoeld door een migranten “invasie”. Trump gaf herhaaldelijk ongedocumenteerde personen de schuld van de problemen van het land, van gewelddadige criminaliteit tot werkloosheid.

Een tegenreactie

Maar groepen zoals de ACLU hebben geprobeerd om terug te vechten tegen Trumps beleid, door het rechtssysteem te gebruiken om de juridische merites ervan in twijfel te trekken. In de zaak van maandag betoogt de rechtszaak dat Trumps proclamatie niet alleen in strijd is met de Amerikaanse wet, maar ook met zijn verplichtingen onder internationale verdragen.

De VS heeft bijvoorbeeld het Protocol van 1967 betreffende de Status van Vluchtelingen geratificeerd, een verdrag dat bescherming biedt voor vluchtelingen. In een verklaring op maandag zei Jennifer Babaie, de directeur van belangenbehartiging en juridische diensten bij het Las Americas Immigrant Advocacy Center in Texas, dat de rechtszaak laat zien dat zij en anderen “niet passief zullen toekijken terwijl onze immigratiewetten worden gemanipuleerd”.

“Ongeacht iemands persoonlijke overtuigingen over immigratie, is elke poging van de overheid om onze wetten op blasé wijze te schenden een serieus probleem dat alle gemeenschappen in het hele land beïnvloedt,” zei Babaie. De in Texas gevestigde groep is een van de vier genoemde eisers in de rechtszaak, samen met het Texas Civil Rights Project, het Refugee and Immigrant Center for Education and Legal Service (RAICES) en het Florence Immigrant and Refugee Rights Project.

Golf van juridische uitdagingen

Maar de immigratieacties die Trump heeft ondernomen in de eerste weken van zijn tweede termijn gaan verder dan het beperken van asiel. Zelfs in de eerste uren van zijn presidentschap ondertekende Trump verschillende uitvoerende acties die bedoeld zijn om immigratie te beperken en ongedocumenteerde mensen die al in de VS zijn te verwijderen.

Trump verhoogde de handhaving van immigratie, stuurde troepen naar de Amerikaanse grens, schorste het Amerikaanse vluchtelingenprogramma voor 90 dagen en annuleerde een online aanvraag die door asielzoekers werd gebruikt om immigratie-afspraken in de VS te plannen. Sommige asielzoekers hadden maanden gewacht op de afspraken die ze via de app, bekend als CBP One, hadden geboekt. De verwijdering van de app maakte hun geplande ontmoetingen ongeldig, waardoor ze in onzekerheid werden achtergelaten.

In de nasleep hiervan lanceerden mensenrechtenorganisaties een juridische uitdaging tegen de ontbinding van CBP One. Andere rechtszaken proberen Trumps uitbreiding van “versnelde verwijderingsprocessen” aan te vechten, die ongedocumenteerde personen snel uit het land zouden verwijderen. En anderen hebben geprobeerd een stopzettingsbevel te vernietigen dat de financiering voor juridische diensten voor immigranten in detentie stopzette.

Ondertussen hebben belangenorganisaties en verschillende deelstaten minstens vijf rechtszaken aangespannen tegen Trumps uitvoerende bevel dat streeft naar het beëindigen van geboortegrondburgerschap in de VS. Een federale rechter blokkeerde in januari snel Trumps bevel en noemde het “overduidelijk ongrondwettelijk”.