Rechter plaatst gijzelaar van Ede café in onbepaalde tijd in psychiatrische instelling, geen gevangenisstraf

Verdachte veroordeeld voor gijzeling in Ede

De man die eerder dit jaar heeft bekend gijzelaars te hebben genomen in een café in Ede, is dinsdag door de rechtbank Gelderland schuldig bevonden. De rechtbank hield echter rekening met de mentale toestand van de man en zijn gebrek aan toegang tot adequate geestelijke gezondheidszorg, en veroordeelde hem tot een lichtere misdaad.

De rechters in Zutphen hebben Corné H., 28 jaar, veroordeeld tot negen maanden gevangenisstraf en verplichte behandeling in een TBS-psychiatrische instelling. Vanwege het risico op recidive, en deels op basis van de aanbeveling van een psychiatrisch expert, kan de TBS-maatregel mogelijk onbeperkt worden verlengd.

Ondanks het feit dat de slachtoffers doodsbang waren en vreesden voor hun leven, zou een langere gevangenisstraf de ontvangst van psychiatrische zorg voor H. kunnen belemmeren en mogelijk leiden tot een ander gewelddadig voorval. De opgelegde gevangenisstraf werd gecompenseerd met de tijd die H. in voorarrest heeft doorgebracht.

Het voorval kreeg wereldwijd aandacht terwijl de situatie zich gedurende een zaterdagochtend ontwikkelde. H. betrad Café Petticoat rond 5 uur ’s ochtends met twee messen en een rugzak. “De man zei dat hij explosieven in zijn rugzak had, waarmee hij de hele straat kon opblazen. Hij hield de vier slachtoffers urenlang tegen hun wil in het café,” aldus de rechtbank in haar samenvatting van de dag.

Drie van de slachtoffers, medewerkers van het café, werden rond 11:30 uur vrijgelaten. Het vierde slachtoffer, een van de mede-eigenaren, werd ongeveer een uur later vrijgelaten. H. gaf zich vervolgens vreedzaam over. Geen van beiden, noch de slachtoffers, raakte fysiek gewond, hoewel de vier slachtoffers symptomen van ernstige psychologische trauma’s meldden als gevolg van de misdaad.

Het was H. zelf die de slachtoffers opdroeg om de hulpdiensten te bellen om hen te informeren over de gijzeling, wat ongeveer om 5:15 uur gebeurde nadat hij de twee mannelijke slachtoffers had gefouilleerd en de vrouwelijke slachtoffers elkaar had laten fouilleren. H. vroeg om de situatie te bespreken met een politieonderhandelaar.

Tijdens een statushoorng in juli, waarbij slachtoffers en familieleden aanwezig waren, bood H. zijn excuses aan voor zijn daden. Zijn verdediging was grotendeels gebaseerd op zijn persoonlijke omstandigheden als geestelijk zieke persoon die wanhopig op zoek is naar adequate psychologische en psychiatrische hulp.

H. heeft een autismespectrumstoornis, een cognitieve stoornis en posttraumatische stressstoornis. Hij heeft een geschiedenis van zelfbeschadiging, raakt snel van streek en reageert vervolgens over zonder na te denken. “Bovendien zijn er antisociale, borderline en narcistische trekken binnen de persoonlijkheid vastgesteld. Zowel de autismespectrumstoornis als de persoonlijkheidsproblemen zijn van blijvende aard en waren aanwezig ten tijde van de aanklacht,” aldus de rechtbank, verwijzend naar een rapport van een psychiatrisch expert.

De advocaten van de verdachte gaven eerder aan dat H. lange tijd op zoek is geweest naar “geschikte hulp”, maar dat dit niet heeft geresulteerd in een oplossing. Dit ondanks het feit dat hij in december 2023 was veroordeeld voor het bedreigen van twee politieagenten met een vuurwapen en behandeling onderging in een gespecialiseerde kliniek.

De advocaten van H. stelden dat zijn behandelcentrum slecht omging met wijzigingen in de voorgeschreven medicatie. Zijn ouders gaven verder aan dat zij tijdens de gijzeling de autoriteiten hadden gebeld om hen te informeren over gedragsveranderingen die zij hadden opgemerkt na de wijziging van de medicatie.

De psychiatrisch expert merkte op dat eerdere geestelijke zorg onvoldoende is geweest. “De autismespectrumstoornis, de antisociale, borderline en narcistische trekken en het alcoholgebruik hebben waarschijnlijk gedeeltelijk invloed gehad op de gedragskeuzes van de verdachte en zijn gedrag op het moment van de aanklacht. Alles afwegende adviseert de psychiater dat de aanklacht, indien bewezen, in mindere mate aan de verdachte moet worden toegerekend,” schreef de rechtbank.

“De psychiater gelooft dat er een hoge kans is op gewelddadige recidive, zowel binnen als buiten een gecontroleerde omgeving,” aldus de rechtbank. Om deze reden hebben de rechters de man niet veroordeeld voor gijzeling, maar voor de lichtere misdaad van vrijheidsberoving. Hoewel hij maximaal acht jaar gevangenisstraf had kunnen krijgen, vond de rechtbank de verplichte en onbepaalde TBS-maatregel belangrijker dan het langer vasthouden van H. in de gevangenis. De rechtbank merkte wel op dat de misdaad volgens de wet voldeed aan de definitie van de ernstigere aanklacht van gijzeling.

Voor de directe en indirecte schade die is veroorzaakt, werd hem opgedragen elk slachtoffer bedragen te betalen variërend van 4.800 tot 5.200 euro. Ook moest hij 1.240 euro aan materiële schade aan het café zelf betalen.

Bovendien is H. voor een periode van vijf jaar verboden om in de gemeente Ede te zijn, een cruciale beslissing omdat H. periodiek onder toezicht of zonder toezicht vervroegd kan worden vrijgelaten uit een TBS-instelling. Mocht H. de gebiedsverbod overtreden, kan hij per incident twee weken gevangenisstraf krijgen, tot een maximum van zes maanden.