Ramadan in Kleuren: De Vieringen van Moslims in Afrika tijdens de Heilige Maand en Eid

Ramadan in kleur voor moslims in Afrika

Paardrijparades, maansichtceremonies en verkeersdrukte met koffie tijdens de heilige maand en Eid al-Fitr.

Elk jaar, over de hele islamitische wereld, lijkt er een maand te zijn waarin de ritmes van de tijd veranderen: Ramadan. Geduld en vrijgevigheid nemen de overhand boven de drukte van het dagelijks leven. De gewoonlijk hectische straten tijdens de dag worden rustiger, terwijl de nachten tot leven komen met gebed, voedsel en festiviteiten die doorgaan tot de dageraad.

Rituelen van de heilige vastenmaand hebben zich wereldwijd genesteld in verschillende gemeenschappen, vooral in Afrika, waar ongeveer 40 procent van de meer dan 1 miljard mensen zich als moslim identificeert. Islam verspreidde zich voor het eerst vanuit het Midden-Oosten naar het Afrikaanse continent in de zevende eeuw, tijdens het tijdperk van de profeet Mohammed. Ongeveer 1.400 jaar later is het een meerderheidsgeloof in Noord-Afrika en in landen zoals Tsjaad, Gambia, Senegal, Somalië en Soedan.

Voor moslims op het continent zijn Ramadan en het einde van de maand met het feest van Eid al-Fitr een combinatie van religieuze praktijken en culturele rituelen rondom voedsel en gemeenschap.

Nigeria: Spiritualiteit en paardrijparades

Nigeria, het meest bevolkte land van Afrika, herbergt ook het grootste aantal moslims op het continent. De voornamelijk moslimgebieden in het noorden zijn de thuisbasis van verschillende etnische groepen, waaronder de Hausa’s en Fulani’s. In het afgelopen decennium is het noorden synoniem geworden met instabiliteit en geweld door conflicten met bandieten en gewapende groepen zoals Boko Haram. Maar voor degenen die daar wonen, is de regio een bastion van kleurrijke culturele praktijken.

Tijdens Ramadan komen de drukke steden in het noorden tot rust, terwijl de meeste mensen binnenblijven om de hitte te vermijden en zich te concentreren op spirituele activiteiten, zoals het bijwonen van lezingen of het lezen van de Koran. Elk jaar, meestal ter gelegenheid van Eid, is er een Durbar-festival. Durbars zijn culturele, religieuze en ruiterevenementen die al eeuwen populair zijn onder de Hausa’s. Een van de grootste die vandaag de dag plaatsvinden is de Kano City Durbar, waar honderdduizenden mensen in stijlvolle Eid-kleding verschijnen om de emir – de equivalente van een koning – vaak te paard te zien.

In de stad Kano verzamelen vrouwen en meisjes zich tijdens een Ramadan-bijeenkomst. Gedurende de heilige maand zijn er lezingen en bijeenkomsten waar mensen leren van een imam of spirituele gids. Het bestuderen van de Koran is gebruikelijk in de stad. Voedsel of geschenken worden soms gedeeld door bedrijven of individuen om de geest van vrijgevigheid en delen te benadrukken.

Senegal: Teraanga, de cultuur van gastvrijheid

In het West-Afrikaanse Franstalige land Senegal is islam een manier van leven. Bijna de hele bevolking – 97 procent – is moslim. Met lange, winderige kusten staat Senegal bekend om zijn cultuur van “Teraanga”, een Wolof-woord dat vrij vertaald kan worden als vrijgevigheid, gastvrijheid en delen. Veel mensen zeggen dat het vragen om de weg naar het dichtstbijzijnde restaurant je in plaats daarvan een uitnodiging voor een privé familiediner kan opleveren.

Tijdens Ramadan zegt Hawo Kane dat de steden tot rust komen en de cultuur van Teraanga en geven alleen maar intenser wordt. Kane, een 34-jarige Senegalese fotograaf, documenteert gemeenschappen in de hoofdstad Dakar en andere steden. Haar foto’s van Ramadan en Eid tonen een gemeenschap waarin niemand wordt achtergelaten. “Niemand gaat hier honger lijden, omdat iedereen iets heeft om te delen,” zegt Kane.

In veel buurten in Senegal verzamelen jongeren zich om maaltijden voor het verbreken van het vasten, wereldwijd bekend als iftar maar in Wolof “ndogou” genoemd, voor te bereiden. Maaltijden worden zorgvuldig bereid en verpakt voor distributie aan voorbijgangers en de behoeftigen. Het delen van ndogou in Senegal is zowel een religieuze als sociale plicht die de gemeenschap verbindt. Solidariteit krijgt tijdens Ramadan zijn volle betekenis, en niemand mag alleen zijn vasten breken.

Zuid-Afrika: Maansicht en straatiftars

In het uiterste zuiden van Afrika heeft Zuid-Afrika een kleine moslimpopulatie – slechts 2 procent van het land. Maar ze zijn een zichtbare minderheid, vooral in Kaapstad, waar de vroegste moslims in de 17e eeuw arriveerden vanuit landen als Indonesië en Maleisië. Veel Zuid-Afrikaanse moslims kunnen hun afstamming terugvoeren naar slaven en contractarbeiders die door westerse kolonisten naar het continent werden gebracht.

Bij hun aankomst brachten ze rituelen mee, waaronder de langdurige traditie van het fysiek waarnemen van de halve maan voordat Ramadan en Eid beginnen. In Kaapstad is dit een gemeenschapsaffaire die plaatsvindt in de buurt van Bo-Kaap, een historisch moslimkwartier dat bekend staat om zijn kleurrijke huizen.

Zuid-Afrika blijft een van de ongelijkste landen ter wereld, grotendeels als gevolg van de apartheidsgeschiedenis. Tijdens Ramadan komen mensen vaak samen aan lange, geïmproviseerde tafels voor iftar of vinden andere manieren om te delen wat ze hebben. Vrijwilligers van een NGO uit Kaapstad helpen meer dan 180 pannen voedsel voor minderbedeelde families voor te bereiden om het einde van Ramadan en Eid al-Fitr te vieren.

Bo-Kaap is een buurt die bekend staat om zijn kleurrijke huizen en gastvrije gemeenschap. Honderden moslims verzamelen zich in de straten om de Eid al-Fitr-gebeden bij te wonen ter gelegenheid van het einde van de maand Ramadan.