Peru Rouwt om het Verlies van Literair Grootheid Mario Vargas Llosa

Peru rouwt om de dood van literaire reus Mario Vargas Llosa

De schrijver was een toonaangevende figuur in de opkomst van de Latijns-Amerikaanse literatuur in de 20e eeuw en ontving een Nobelprijs.

Peru heeft een nationale rouwdag afgekondigd, met vlaggen op halve mast op overheidsgebouwen ter nagedachtenis aan schrijver en Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa. Vargas Llosa overleed op 89-jarige leeftijd op zondag in de Peruviaanse hoofdstad Lima, omringd door zijn familie. Zijn lichaam zal worden gecremeerd en “er zal geen publieke ceremonie plaatsvinden”, volgens de wensen en instructies van de schrijver, aldus zijn familie.

“Zijn vertrek zal zijn familie, vrienden en lezers over de hele wereld verdriet doen, maar we hopen dat zij, net als wij, troost zullen vinden in het feit dat hij een lang, avontuurlijk en vruchtbaar leven heeft geleid en een oeuvre achterlaat dat hem zal overleven,” schreef zijn oudste zoon Alvaro in een bericht op X, ook ondertekend door zijn broers en zussen Gonzalo en Morgana Vargas Llosa, op zondag.

Vargas Llosa was een belangrijke figuur in de 20e-eeuwse Latijns-Amerikaanse literatuur, samen met de Colombiaan Gabriel Garcia Marquez, en won de Nobelprijs voor de literatuur in 2010 voor werken zoals ‘Tante Julia en de scriptschrijver’, ‘Dood in de Andes’ en ‘De oorlog van het einde van de wereld’.

Geboren in een middenklasse gezin in Arequipa, Peru, op 28 maart 1936, putte Vargas Llosa vaak uit persoonlijke ervaringen en zijn familie, waarbij hij soms personages op basis van zijn eigen leven in zijn verhalen verwerkte. Zijn geprezen debuutroman, ‘De tijd van de held’ (1963), was losjes gebaseerd op zijn tienerjaren als cadet op een militaire academie in Lima, terwijl zijn memoires uit 1993, ‘Een vis in het water’, zich richtten op zijn presidentschapcampagne in 1990.

Andere werken uitten diepe bezorgdheid over zijn land. ‘De verhalenverteller’ (1987) behandelt de botsing tussen inheemse en Europese culturen in Peru, terwijl ‘Dood in de Andes’ (1993) de aangrijpende en bloedige jaren van de Shining Path-beweging beschrijft.

“Het werk van een auteur wordt gevoed door zijn eigen ervaring en wordt in de loop der jaren rijker,” vertelde Vargas Llosa in een interview met het persbureau Reuters in Madrid in 2001.

De Nobelcommissie verklaarde in 2010 dat hij werd onderscheiden “voor zijn cartografie van machtsstructuren en zijn doordringende beelden van de weerstand, opstand en nederlaag van het individu.”

Ter nagedachtenis aan zijn collega prees de Peruviaanse schrijver Alfredo Bryce Echenique de “grootheid” van Vargas Llosa. Hij vertelde de Peruviaanse radio RPP dat de dood van zijn vriend “een verdriet voor Peru” was. In een bericht op X noemde de Peruviaanse president Dina Boluarte hem de “meest illustere Peruviaan aller tijden”. “Zijn intellectuele genialiteit en omvangrijke oeuvre zullen een blijvende erfenis zijn voor toekomstige generaties,” voegde ze eraan toe. De werken van Vargas Llosa zijn ook vertaald in ongeveer 30 talen.

US Deputy Secretary of State Christopher Landau zei: “Hem slechts als Peruviaan te bestempelen zou een disservice zijn, omdat zijn thema’s en interesses tijdloos en universeel waren.” “Hij zal voortleven in mijn boekenplanken en die van velen in Latijns-Amerika en de rest van de wereld,” schreef Landau op X.

Politieke avonturen en het veroordelen van Castro

Naast het schrijven van boeken was Vargas Llosa ook uitgesproken over politieke kwesties. Hoewel hij in het begin een voorstander was van de Cubaanse revolutie onder leiding van Fidel Castro, raakte hij later gedesillusioneerd en veroordeelde hij Castro’s Cuba. Tegen 1980 zei hij dat hij niet langer geloofde in socialisme als oplossing voor ontwikkelingslanden.

In 1990 stelde Vargas Llosa zich kandidaat voor het presidentschap van Peru, met de bedoeling zijn land te redden van economische chaos en een marxistische gewapende opstand. Hij verloor echter in de tweede ronde van Alberto Fujimori, een toen onbekende agronoom en universiteitsprofessor die de gewapende rebellen versloeg, maar later werd gevangengezet voor mensenrechtenschendingen en corruptie.

Gefrustreerd door zijn verlies verhuisde de schrijver naar Spanje, maar bleef invloedrijk in Latijns-Amerika, waar hij een nieuwe golf van uitgesproken linkse leiders, onder leiding van de Venezolaanse president Hugo Chavez, hard bekritiseerde. “In werkelijkheid heb ik nooit een politieke carrière gehad,” zei Vargas Llosa ooit. “Ik nam deel aan de politiek onder zeer bijzondere omstandigheden… en ik heb altijd gezegd dat ik, of ik nu de verkiezingen won of verloor, terug zou keren naar mijn literaire, intellectuele werk, niet naar de politiek.”