Overheidsadviseur waarschuwt: Europa blijft achter bij de VS op het gebied van technologie
Het Centraal Planbureau (CPB) van Nederland heeft gewaarschuwd dat Europa steeds meer achterloopt op de Verenigde Staten op het gebied van technologie. Volgens de belangrijkste adviseur van het kabinet heeft Nederland jarenlang een nauwe band gehad met de Amerikaanse economie. “Maar in de afgelopen tien jaar zijn we veel afhankelijker geworden van de Amerikanen dan andersom,” zei CPB-onderzoeker Debby Lanser na nieuw onderzoek.
De aandacht is recentelijk gericht op de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de mogelijke gevolgen van invoerrechten die zijn aangekondigd door presidentskandidaat Donald Trump. Maar de impact hiervan is volgens Lanser “nog steeds beheersbaar”. Zelfs als de handel met de VS volledig zou stilvallen, zou dit niet meer kosten dan 1 procent van het bruto binnenlands product (BBP) van Nederland, heeft het CPB berekend. Dit komt omdat de handel met andere landen dan eigenlijk zou toenemen.
Lanser wees op “kwetsbaarheden” die veel verder gaan dan handelsbeleid en ook onafhankelijk zijn van wie er in het Witte Huis zal zitten. Zo heeft Europa geen enkele wereldklasse techbedrijf, terwijl de VS bedrijven heeft zoals Microsoft, Apple, Meta, Google en Amazon. “De wereldwijde cloudmarkt wordt gedomineerd door de Amerikanen, terwijl 70 procent van de AI-modellen in de VS zijn ontwikkeld.”
Volgens Lanser bieden de nauwe banden met de VS Nederlandse bedrijven veel kansen. Maar er is ook een keerzijde, waarschuwde ze. Beleidswijzigingen in de VS kunnen de toegang tot cruciale technologieën beperken, wat grote gevolgen kan hebben. “Wat als de VS ons de toegang tot de cloud ontzeggen? Dan valt ons hele systeem stil.”
Europa heeft volgens Lanser de “boot gemist” op het gebied van cloud computing. Om te voorkomen dat de balans verder kantelt, raadt ze aan de overheidsuitgaven voor onderzoek en ontwikkeling te verhogen. Dat zou de Europese technologie helpen zich verder te ontwikkelen. “De VS gaf in 2021 3,5 procent van hun BBP uit aan R&D. De Nederlandse uitgaven voor R&D als percentage van het BBP schommelen al decennia tussen de 1,6 en 2,3 procent,” berekende ze. “De Europese Unie heeft een standaard van 3 procent, maar die wordt niet gehaald.”
Europa loopt ook ver achter op het gebied van defensietechnologie. “66 procent van onze wapens komt uit de VS. Wat als de Amerikanen zeggen dat we die wapens niet meer mogen gebruiken?” Ook hier is er een grote financiële kloof tussen de twee partijen. Volgens het CPB gaven de VS in 2023 bijna drie keer zoveel uit aan defensie als de Europese Unie.
