Niet alleen bomen: De meeste koolstof op land wordt opgeslagen in bodem en water, blijkt uit onderzoek
Wetland in de Alpen.
Recente studies hebben aangetoond dat de koolstofvoorraden in terrestrische ecosystemen toenemen, wat ongeveer 30% van de CO2-uitstoot gerelateerd aan menselijke activiteiten helpt verminderen.
De totale waarde van koolstofputten op het aardoppervlak is redelijk goed bekend, aangezien deze kan worden afgeleid uit de totale koolstofbalans van antropogene emissies, de accumulatie van koolstof in de atmosfeer en de oceaanputten. Echter, onderzoekers weten zeer weinig over de verdeling van koolstof tussen de verschillende terrestrische pools: levende vegetatie, voornamelijk bossen, en niet-levende koolstofvoorraden, waaronder organische stof in de bodem, sedimenten op de bodem van meren en rivieren, wetlands en meer.
Deze niet-levende koolstof is vooral afkomstig van de uitwerpselen en de afbraak van dode planten en dieren, en wordt uiteindelijk voedsel voor bodemorganismen. Terwijl de mechanismen waardoor koolstof in levende biomassa accumuleert goed bekend zijn, zoals fotosynthese, zijn de variaties in de niet-levende koolstofvoorraden grotendeels onbekend en zeer moeilijk te meten.
Onderzoekers hebben fluctuaties in de totale terrestrische koolstofvoorraden gemeten door een reeks wereldwijde schattingen te harmoniseren op basis van verschillende remote sensing-technologieën en veldgegevens tussen 1992 en 2019. Ze combineerden hun wereldwijde schatting met de recente compilatie van koolstofuitwisselingen tussen land, atmosfeer en oceanen om de terrestrische koolstofaccumulatie te verdelen tussen levende en niet-levende koolstofvoorraden. Dit onderzoek is gepubliceerd in Science.
Een toename van 30% in terrestrische koolstofputten in het afgelopen decennium
Het onderzoeksteam, gecoördineerd door Yinon Bar-On van het California Institute of Technology, ontdekte dat er tussen 1992 en 2019 ongeveer 35 gigaton koolstof op het aardoppervlak werd vastgelegd. Deze accumulatie van terrestrische koolstof is in het afgelopen decennium met 30% toegenomen, van 0,5 gigaton per jaar naar 1,7 gigaton per jaar. Vegetatie, voornamelijk bossen, vertegenwoordigt echter slechts 6% van deze koolstofwinst. Tot nu toe werden bossen beschouwd als de belangrijkste koolstofputten.
Verstoringen door klimaatverandering of menselijke activiteiten, zoals branden en ontbossing, hebben echter geleid tot een toenemende kwetsbaarheid van bossen, die nu in bepaalde situaties bijna evenveel koolstof kunnen uitstoten als ze accumuleren. Desondanks blijven ze belangrijke koolstofvoorraden die beschermd moeten worden.
De belangrijkste terrestrische koolstofputten zijn duurzamer
De resultaten tonen aan dat een aanzienlijk deel van de mechanismen voor terrestrische koolstofaccumulatie verband houdt met de berging van organische koolstof in anaerobe omgevingen, zoals de bodems van natuurlijke en kunstmatige waterlichamen. Verrassend genoeg geven de resultaten aan dat een significante proportie van terrestrische koolstofputten zou kunnen samenhangen met menselijke activiteiten, zoals de bouw van dammen of kunstmatige vijvers, of zelfs het gebruik van hout.
Een positief resultaat van deze studie is de ontdekking dat de meerderheid van de terrestrische koolstofwinsten op een duurzamere manier wordt vastgelegd in vergelijking met levende vegetatie. Het gebrek aan gegevens over koolstofaccumulatie in bodems, waterlichamen en wetlands heeft geleid tot een aanzienlijke overschatting van de rol van bossen in terrestrische koolstofputten door huidige dynamische globale vegetatiemodellen. Deze studie identificeert belangrijke processen in de terrestrische koolstofaccumulatie die niet zijn opgenomen in de huidige modellen. Als gevolg hiervan zou deze data een waardevolle bron kunnen zijn voor de validatie van toekomstige dynamische globale vegetatiemodellen in levende plantenbiomassa.
