Meta beëindigt feitelijke controle: een verschuiving naar een vrijere internetomgeving

Meta’s Besluit om Feitelijke Controle te Stoppen: Een Verandering naar Vrije Spreekcultuur

Deze week kondigde Meta CEO Mark Zuckerberg aan dat het sociale mediabedrijf zou stoppen met derde-partij feitelijke controle en de moderatie van gevoelige onderwerpen zou versoepelen. Hij zag deze beslissing als een weerspiegeling van de huidige geest van de tijd.

De herverkiezing van de Amerikaanse president-elect Donald Trump markeerde volgens Zuckerberg een “culturele keerpunt” richting vrije meningsuiting boven moderatie. In veel opzichten had hij gelijk.

Bijna een decennium na de opkomst van Donald Trump en Brexit, die Amerikaanse technologieplatforms aanmoedigden om hard op te treden tegen desinformatie, is de momentum dramatisch verschoven ten gunste van stemmen die pleiten voor een minder gereguleerd, vrijer internet.

Zuckerberg merkte op dat de veranderingen zowel door politieke verschuivingen als zakelijke noodzaak worden aangedreven, aangezien nieuwsorganisaties ook hun schaarse middelen moeten herbestemmen om hun publiek op andere manieren te bedienen.

Hoewel de formele feitelijke controle-initiatieven misschien nog niet volledig voorbij zijn, lijkt het erop dat ze in een terugtrekkende beweging verkeren. Het aantal actieve feitelijke controleprojecten wereldwijd bereikte in 2022 een piek van 457, volgens gegevens van het Duke Reporters’ Lab.

Ook Google-zoekopdrachten naar de termen “feit controle” en “desinformatie” bereikte hoogtes in respectievelijk 2020 en 2022, aldus een analyse door statisticus en Amerikaanse verkiezingsvoorspeller Nate Silver.

Meta heeft tussen 2016 en 2022 $100 miljoen uitgegeven ter ondersteuning van feitelijke controleprogramma’s die zijn gecertificeerd door het International Fact-Checking Network. Dit roept vragen op over de voortzetting van de levensvatbaarheid van veel van deze projecten, die vaak afhankelijk waren van financiering van het technologiebedrijf.

In Silicon Valley heeft Elon Musk, een van Trumps machtigste bondgenoten, de politieke koers van X, voorheen Twitter, scherp naar rechts getrokken en de platformcultuur van “alles is toegestaan” gepromoot.

Deskundigen op het gebied van desinformatie hebben Meta’s beslissing bekritiseerd en beschuldigd Zuckerberg ervan te knuffelen met Trump, die vaak Big Tech en traditionele media beschuldigt van samenspanning met zijn liberale tegenstanders, net nu hij de macht op het punt staat te grijpen.

Voor de Amerikanen aan de rechterzijde van het politieke spectrum dient deze verschuiving als een bevestiging van hun kritiek dat feitelijke controle-initiatieven en contentmoderatiebeslissingen sterk bevooroordeeld zijn ten gunste van liberale standpunten.

In een Pew-enquête uit 2019 zei 70 procent van de Republikeinen dat zij geloofden dat feitelijke controleurs de ene kant bevoordeelden boven de andere, vergeleken met 29 procent van de Democraten en 47 procent van de onafhankelijke kiezers.

In zijn aankondiging herhaalde Zuckerberg dergelijke zorgen en stelde hij dat “feitelijke controleurs te politiek bevooroordeeld zijn geweest en meer vertrouwen hebben vernietigd dan ze hebben gecreëerd, vooral in de VS”.

Zuckerberg stelde voor om een “community notes” systeem in te voeren, vergelijkbaar met dat van X, waarbij verklarende notities worden toegevoegd aan controversiële berichten op basis van consensus van gebruikers.

Daarnaast beloofde hij om beperkingen te verwijderen op onderwerpen zoals immigratie en gender, die “gewone discoursen niet meer weerspiegelen”.

Feitelijke controle-organisaties hebben de beschuldigingen van liberale vooringenomenheid verworpen en benadrukt dat platforms zoals Meta altijd de uiteindelijke arbiters zijn geweest van hoe om te gaan met inhoud die als desinformatie wordt beschouwd.

Onderzoek toont aan dat feitelijke controleurs, net als journalisten, over het algemeen een neiging naar links hebben in hun politiek, hoewel het moeilijk te zeggen is hoe dit hun beoordelingen beïnvloedt.

In een enquête onder 150 desinformatie-experts wereldwijd, uitgevoerd door de Harvard Kennedy School in 2023, werden 126 van hen als “licht links”, “redelijk links” of “zeer links” geclassificeerd.

Ondanks deze bevindingen suggereren verschillende studies ook dat rechtse publieksgroepen gevoeliger zijn voor desinformatie dan hun liberale tegenhangers.

Critici van feitelijke controlegroepen, zoals Silver, hebben betoogd dat feitelijke controleurs te vaak de focus leggen op randgevallen, omdat ze worden beïnvloed door hun liberale neigingen.

De professor aan de Northeastern University, Wihbey, merkte op dat hoewel feitelijke controle-initiatieven beperkingen hebben in het oplossen van alle meningsverschillen over de waarheid, ze een voorbeeld zijn van de tegenstem die cruciaal is voor democratische en open samenlevingen.

Studies hebben aangetoond dat inspanningen voor feitelijke controle een positief effect kunnen hebben op het tegengaan van desinformatie, maar het effect lijkt bescheiden te zijn, vooral vanwege de enorme hoeveelheid informatie online.

Wat de toekomst van feitelijke controle-initiatieven betreft, zei Wihbey dat de geschiedenis van de media gevuld is met nieuwe vormen van journalistiek die opkwamen en weer verdwenen in reactie op veranderende maatschappelijke, culturele en politieke omstandigheden.

Hij hoopt dat we de drang in de journalistiek om empirische realiteiten na te streven niet verliezen, ondanks de uitdagingen die dat met zich meebrengt.