Maternale Zorg voor Asielzoekers ‘Onacceptabel’ Slecht, Volgens Onderzoekers
Zorg voor zwangere asielzoekers is ontoereikend
De zwangerschapszorg voor asielzoekers is onacceptabel slecht en verhoogt onnodig de gezondheidsrisico’s voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen. Dit concludeerden onderzoekers van het Erasmus MC in een studie naar de zwangerschapszorg voor asielzoekers en vluchtelingen. Arie Franx, professor in de verloskunde en betrokken bij het onderzoek, noemde de slechte zorg “onacceptabel”. “Elke vrouw in Nederland, ongeacht haar achtergrond of status, heeft recht op dezelfde kwaliteit van zwangerschapszorg,” zei Franx. “Je zorgt voor je patiënt zoals je voor je moeder, zus of dochter zou zorgen. Dat doen we nu niet.”
De onderzoekers bestudeerden 80 zwangerschapszorgdossiers van asielzoekers. In bijna de helft van de gevallen ontmoeten zwangere asielzoekers pas een zorgverlener na 12 weken zwangerschap, waardoor belangrijke tests niet op tijd worden uitgevoerd. In een kwart tot de helft van de gevallen was dit omdat de vrouwen meer dan 12 weken zwanger waren bij aankomst. Maar voor andere vrouwen werden medische intakes niet uitgevoerd bij aankomst vanwege capaciteitsproblemen bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Zelfs als zorgverleners zwangere asielzoekers voor 12 weken zien, verdwijnen ze vaak door overplaatsingen tussen COA-locaties, die vaak plaatsvinden zonder overleg met zorgverleners. Het medisch dossier van de vrouw wordt niet mee overgedragen, wat betekent dat complicaties gemist kunnen worden. Dit is een groot probleem omdat 70 procent van de bestudeerde vrouwen minstens één keer werd overgeplaatst. Bijna een derde werd meer dan twee keer tussen COA-locaties overgeplaatst.
Alle COA-locaties hebben contracten met verloskundige praktijken, maar asielzoekers moeten zelf hun weg daarheen vinden via het openbaar vervoer. Deze vaak lange reis kan stressvol zijn voor vrouwen die niet gewend zijn aan het Nederlandse openbaar vervoersysteem en de taal nog niet spreken. Hierdoor mist een derde van de patiënten hun afspraken.
Volgens het onderzoek heeft deze beperkte toegankelijkheid tot zwangerschapszorg een aanzienlijke impact op de kwaliteit ervan. Dit veroorzaakt extra stress voor zwangere vrouwen die al in een zeer stressvolle situatie verkeren. Stress verhoogt de risico’s die kunnen leiden tot complicaties. Een eerder onderzoek door hetzelfde onderzoeksteam heeft aangetoond dat de sterftecijfers bij de geboorte van baby’s van asielzoekers minstens 1,5 keer hoger zijn dan die van Nederlandse baby’s. Een laag geboortegewicht komt twee keer zo vaak voor. “De uitkomsten van zwangerschappen van asielzoekers en vrouwen zonder vluchtelingenachtergrond zijn significant,” zei Franx.
De onderzoekers raden aan om enkele asielcentra aan te wijzen voor zwangere vrouwen en de zwangerschapszorg op locatie zelf te bieden. Volgens Franx zou deze maatregel veel problemen in één keer oplossen. “Er zijn jaarlijks 600 geboorten onder asielzoekers. Dat is niet veel. Als je op zijn minst 50 geboorten per locatie doet, kun je daar expertise opbouwen en alle tests ter plaatse uitvoeren, wat vertraging of gemiste afspraken voorkomt. En het probleem van reizen naar de verloskundige is ook opgelost.” Ze deden ook tientallen andere aanbevelingen.
Het COA heeft aangegeven de geschetste problemen te erkennen, maar wil niet speculeren over het concentreren van zwangerschapszorg op bepaalde locaties. Een woordvoerder van minister Marjolein Faber van Asiel verklaarde dat asielzoekers recht hebben op volledige zwangerschapszorg en dat het ministerie zal onderzoeken of de aanbevelingen van de onderzoekers kunnen worden opgevolgd. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat dit zal gebeuren gezien de plannen van Faber voor ingrijpende bezuinigingen op de asielopvang.
