IJsberg Nadert Afgelegen Pinguïnreservaat

Het A23a-ijsberg is in 1986 afgebroken van het Antarctische ijsplateau, maar begon pas meer dan 30 jaar later noordwaarts te bewegen, weg van het bevroren continent.

Dit enorme ijsberg, dat meer dan twee keer zo groot is als Londen, drijft naar een afgelegen eiland waar wetenschappers zeggen dat het aan de grond kan lopen en een bedreiging vormt voor pinguïns en zeehonden.

De gigantische ijswand beweegt langzaam vanuit Antarctica in een mogelijke botsingskoers met Zuid-Georgië, een cruciaal broedgebied voor wilde dieren. Satellietbeelden hebben gesuggereerd dat, in tegenstelling tot eerdere ‘megabergen’, deze ijsberg niet in kleinere brokstukken uiteenvalt terwijl hij door de Zuidelijke Oceaan beweegt, aldus Andrew Meijers, een fysisch oceanograaf bij de British Antarctic Survey.

Hij zei dat het moeilijk is om de exacte koers te voorspellen, maar de heersende stromingen suggereren dat de kolos over twee tot vier weken de ondiepe continentale helling rond Zuid-Georgië zal bereiken. Wat er daarna kan gebeuren is echter voor iedereen een raadsel, voegde hij eraan toe.

Het ijsberg kan de helling vermijden en in open water worden meegenomen, voorbij Zuid-Georgië, een Brits overzees gebied zo’n 1.400 kilometer (870 mijl) ten oosten van de Falklandeilanden. Of het kan de helling raken, vast komen te zitten voor maanden of in stukken breken.

Meijers zei dat dit scenario ernstige gevolgen kan hebben voor zeehonden en pinguïns die proberen te voeden en hun jongen groot te brengen op het eiland. “IJsbergen zijn daar in het verleden aan de grond gelopen en dat heeft geleid tot aanzienlijke sterfte onder pinguïnkuikens en zeehondpups,” zei hij.

Het A23a-ijsberg, dat ongeveer 3.500 vierkante kilometer (1.550 vierkante mijl) groot is, is het grootste en oudste ijsberg ter wereld en is in 1986 van het Antarctische plateau afgebroken. Het bleef meer dan 30 jaar vastzitten totdat het uiteindelijk in 2020 loskwam, waarbij zijn langzame reis naar het noorden soms werd vertraagd door oceankrachten die het op zijn plaats hielden.

Meijers, die in late 2023 oog in oog kwam te staan met het ijsberg terwijl hij een wetenschappelijke missie leidde, beschreef “een enorme witte klif, 40 of 50 meter hoog, die zich van horizon tot horizon uitstrekt”. “Het is gewoon als deze witte muur. Het voelt heel erg als iets uit Game of Thrones, eigenlijk,” zei hij, terwijl hij beschreef “het gevoel dat het nooit zou eindigen”.

A23a volgt ongeveer hetzelfde pad als eerdere enorme ijsbergen, die de oostzijde van het Antarctische schiereiland door de Weddellzee passeren langs een route die “ijsbergsteeg” wordt genoemd. Met een gewicht van iets minder dan een triljoen ton wordt dit monsterblok van zoetwater voortgestuwd door de krachtigste oceaanstroom ter wereld—de Antarctische Circumpolaire Stroom.

Meijers zei dat deze stroom “meer of minder een rechte lijn volgt van waar het nu is naar Zuid-Georgië”, waar de wateren snel ondiep worden en de stroming scherp buigt. Het ijsberg kan die stroming naar zee volgen of aan de grond lopen op de helling, zei hij.

Het is zomer in Zuid-Georgië en de residentiële pinguïns en zeehonden langs de zuidkust ondernemen voedselzoektochten in de ijzige wateren om voldoende voedsel terug te brengen om hun jongen te vetten. “Als het ijsberg daar aanmeert, zal het ofwel fysiek blokkeren waar zij zich voeden, of ze zullen eromheen moeten gaan,” zei Meijers.

“Dat kost hen een enorme hoeveelheid extra energie, dus dat is minder energie voor de pups en kuikens, wat leidt tot verhoogde sterfte.” De zeehonden- en pinguïnpopulaties op Zuid-Georgië hebben al een “slecht seizoen” gehad met een uitbraak van vogelgriep “en dat (ijsberg) zou het aanzienlijk erger maken,” voegde hij eraan toe. “Het zou vrij tragisch zijn, maar het is niet ongekend.”

Als A23a uiteindelijk smelt, kan het de oceaan vervuilen met kleine—maar nog steeds gevaarlijke—ijsbrokken die moeilijk te navigeren zijn voor vissers, voegde Meijers toe. Het zou ook de wateren verrijken met voedingsstoffen die de groei van fytoplankton bevorderen, wat walvissen en andere soorten voedt, en wetenschappers in staat stelt te bestuderen hoe dergelijke bloei de kooldioxide uit de atmosfeer absorbeert.

Hoewel ijsbergen zeer natuurlijke fenomenen zijn, zei Meijers dat de snelheid waarmee ze uit Antarctica verdwijnen toeneemt, waarschijnlijk als gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatverandering.