Hogere methaanemissies uit warmere meren en reservoirs kunnen het ergste klimaatscenario verergeren

Geografische verspreiding van hedendaagse methaanemissies uit meren en reservoirs en de verandering in emissies tot 2080-2099 onder verschillende klimaatscenario’s. Volgens een nieuwe studie van Linköping University, Zweden, en NASA Ames Research Center in de VS, lopen de emissies van het broeikasgas methaan uit meren en reservoirs het risico om tegen het einde van de eeuw te verdubbelen door klimaatverandering. Dit zou de temperatuur op aarde meer kunnen verhogen dan momenteel wordt gesuggereerd door het ergste scenario van het VN-klimaatpanel IPCC.

Professor David Bastviken van Linköping University zegt: “Deze studie maakt nog duidelijker dat we de klimaatscenario’s zo snel mogelijk willen veranderen. De toekomst zal zeer onzeker zijn als we dat niet doen.” Meren en waterreservoirs zijn enkele van de grootste bronnen van methaan op aarde. Het methaan dat wordt uitgestoten, ontstaat grotendeels doordat micro-organismen organisch materiaal afbreken in zuurstofarme omgevingen. Voor de industrialisatie waren de natuurlijke methaanemissies in balans met de afbraakprocessen van methaan. Als de voortschrijdende klimaatverandering deze natuurlijke balans verstoort en de emissies laat toenemen, loopt de wereldwijde opwarming het risico te verergeren.

Samen met Matthew S. Johnson, onderzoekswetenschapper bij NASA Ames Research Center, heeft Bastviken een model ontwikkeld om veranderingen in methaanemissies uit meren en reservoirs tot het einde van de eeuw te voorspellen op basis van IPCC-klimaatscenario’s. Het model is gebaseerd op echte gegevens van 767 locaties in alle klimaatzones van de aarde. Het houdt rekening met een verscheidenheid aan factoren, zoals temperatuurveranderingen, veranderingen in de lengte van emiss seizoenen, verschillende soorten fluxpaden, verschillende soorten meren en reservoirs, veranderingen in de grootte van meren en reservoirs en nutriënten niveaus. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Nature Water.

De krachtige rol van temperatuur bij methaanafgifte

Bastviken legt uit: “We constateren dat temperatuurveranderingen verreweg de grootste impact hebben op toekomstige emissies uit meren en reservoirs. Methaanvorming is zeer temperatuurgevoelig.” De reden hiervoor is dat stijgende temperaturen de microbiologische afbraak versnellen, waardoor de methaanemissies exponentieel toenemen. De berekeningen van de onderzoekers tonen aan dat als het warmste klimaatscenario van het IPCC werkelijkheid wordt, de huidige methaanemissies uit meren en reservoirs tegen het einde van de eeuw bijna zullen verdubbelen. Dit zou de totale wereldwijde methaanemissies met ongeveer 10% verhogen in vergelijking met het huidige niveau, wat zou bijdragen aan een snellere klimaatverandering dan momenteel wordt verwacht in het slechtste scenario van het IPCC.

Waarom het verminderen van emissies nog belangrijker is

Hoewel de situatie somber lijkt, is het volgens Bastviken nog steeds mogelijk om iets positiefs in deze resultaten te vinden. Enerzijds verwarmen menselijke emissies van voornamelijk koolstofdioxide momenteel de planeet. Dit verhoogt indirect de methaanemissies uit natuurlijke processen, wat het broeikaseffect nog verder kan versterken. Anderzijds kan het verminderen van menselijke koolstofdioxide-emissies een even duidelijk tegenovergesteld effect hebben. “Elke vermindering van de broeikasgasemissies uit de samenleving heeft een verdubbelingseffect. Het zal de directe opwarmende impact van de emissies voorkomen en ook een overeenkomstige toekomstige toename van methaanemissies uit meren en reservoirs stoppen,” zegt Bastviken.