Hebben giftige algen honderden olifanten in Botswana gedood?

Did toxische algen honderden olifanten in Botswana doden?

Meer dan 350 olifanten in Botswana stierven in 2020 door vervuilde waterputten met cyanobacteriën. Wetenschappers denken nu te weten waarom.

Een onderzoek naar de plotselinge sterfte van ten minste 350 olifanten in Botswana heeft aangetoond dat de oorzaak waarschijnlijk een “toxische mix” was van open water dat besmet was met een soort cyanobacteriën die cyanotoxinen vrijgeeft, wat leidde tot de contaminatie van de drinkplaatsen van de olifanten.

Volgens onderzoekers waren ongeveer 20 waterputten in de Okavango Delta in Botswana besmet over een oppervlakte van ongeveer 6.000 vierkante kilometer.

Wat gebeurde er en hoe?

Cyanobacteriën, vaak aangeduid als blauwgroene algen, zijn niet altijd toxic, maar sommige soorten kunnen dodelijke algengroei in stilstaand water produceren. Dit type werd ontdekt in het onderzoek uitgevoerd door onderzoekers van King’s College Londen.

De studie toonde aan dat de Afrikaanse olifanten (Loxodonta africana) in mei en juni 2020 stierven na het drinken van water uit putten die besmet waren met deze toxische algengroei.

Hoe kwamen de olifantensterfgevallen aan het licht?

Tijdens een serie routinematige luchtmetingen in 2020, uitgevoerd door de natuurbeschermingsorganisatie Elephants Without Borders, werden meerdere olifantenlichaamsresten aangetroffen verspreid over het landschap van het Ngamiland-district in het noorden van Botswana.

De luchtmetingen toonden 161 olifantenlichaamsresten en 222 sets botten, terwijl er ook 2.682 levende olifanten werden geteld in het oostelijke deel van de Okavango Panhandle. Bovendien wees de afstand tussen de dode olifanten erop dat de sterfgevallen plotseling waren, in plaats van geleidelijk.

Hoe identificeerden onderzoekers de toxische algen als de doodsoorzaak?

Voordat onderzoekers bevestigden dat toxische algen de olifanten hadden gedood, moesten ze verschillende andere mogelijke oorzaken uitsluiten. “Hoewel dit gebied bekend staat als een poaching hotspot in Botswana, werd dit uitgesloten omdat de olifantenlichaamsresten met intacte slagtanden werden gevonden,” zeiden de auteurs van de studie.

Andere initiële theorieën omvatten virale en bacteriële oorzaken, maar het bewijs uit het veld, zoals de leeftijd van de dode olifanten en het ontbreken van klinische ziekteverschijnselen, leidde tot het uitsluiten van deze oorzaken.

De verspreiding van de lichamen en botten suggereerde een uniek “ruimtelijk patroon”, wat erop wees dat lokale factoren een rol konden hebben gespeeld in de massasterfte. Dit leidde tot verder onderzoek naar specifieke milieu- en ecologische voorwaarden in de getroffen gebieden.

Wat is nog onbekend over de olifantensterfgevallen?

Het is onmogelijk om het niveau van toxiciteit voor elke waterput van luchtfoto’s te meten. Daarnaast is het onduidelijk of olifanten uit één of meerdere waterputten hebben gedronken.

Hoewel het duidelijk is dat de toxische waterputten waarschijnlijk de bron van de massasterfte waren, blijft er enige onzekerheid over de bevindingen vanwege de timing van de massasterfte.

De gebeurtenis vond plaats tijdens de COVID-19 bewegingsrestricties, waardoor tijdige interventie niet mogelijk was. Daarom werden er geen weefselmonsters verzameld die de aanwezigheid of afwezigheid van cyanotoxinen zouden hebben bevestigd.

Kan dit weer gebeuren?

Hoewel massasterfte onder olifanten zeldzaam is, kunnen onderzoekers niet met zekerheid zeggen dat het niet opnieuw zal gebeuren en dat het alleen olifanten of landdieren zal treffen.

De algemene bevindingen van de studie zijn echter breed geaccepteerd. “De oorzaak van de sterfte is officieel toegeschreven door de regering van Botswana aan milieu-intoxicatie door cyanobacteriële toxinen, ook wel bekend als cyanotoxinen,” zeiden de auteurs van de studie.