Franse motie van wantrouwen: Staat de regering van premier Barnier op het punt te vallen?
Franse premier Michel Barnier staat onder druk na aankondiging van motie van wantrouwen
De Franse regering onder leiding van de rechtse premier Michel Barnier staat op het punt van instorten, nadat oppositiepartijen hebben aangekondigd een motie van wantrouwen in te dienen over een geschil omtrent de sociale zekerheidsbegroting.
Barnier’s beslissing om begrotingsmaatregelen zonder stemming door te voeren, heeft zowel de linkse als de extreemrechtse partijen in Frankrijk woedend gemaakt.
De 73-jarige Barnier, voormalig Brexit-onderhandelaar van de EU, werd in september persoonlijk benoemd door president Emmanuel Macron als premier, na een vervroegde verkiezing in juli die resulteerde in een vastgelopen parlement. Barnier leidt momenteel een minderheidsregering.
Franse wetgevers zullen woensdag twee moties van wantrouwen indienen. Een stemming over wantrouwen zou Frankrijk voor de tweede keer dit jaar in politieke chaos kunnen storten.
Wat leidde tot de motie van wantrouwen?
In de afgelopen dagen hebben Franse parlementariërs van de extreemrechtse Nationale Rally (RN) en de linkse alliantie Nieuwe Populaire Front (NFP) Barnier onder druk gezet om concessies te doen met betrekking tot de sociale zekerheidsbegroting voor 2025.
Barnier’s begrotingsvoorstel omvat belastingverhogingen ter waarde van 62,8 miljard dollar, bedoeld om geld voor het land te genereren, en overheidsuitgavenbesparingen van ongeveer 40 miljard euro (42 miljard dollar) om het tekort van het land te verminderen.
Frankrijk heeft een publiek tekort dat ongeveer 6,1 procent van het bruto binnenlands product (BBP) bedraagt, en Barnier is vastbesloten om dit tekort te verlagen in overeenstemming met de regels van de Europese Unie, die vereisen dat landen een begrotingstekort van 3 procent hebben.
Op maandag gebruikte de onder druk staande premier Artikel 49.3 van de Franse grondwet om zijn sociale zekerheidsbegroting voor 2025 zonder stemming door het parlement te loodsen.
Mathilde Panot, van de linkse groep La France Insoumise, zei: “Met [Artikel] 49.3 is dit een klap te veel van een onwettige regering. We dienen een motie van censure in. Barnier’s val is een uitgemaakte zaak. Macron is de volgende.”
Marine Le Pen, leider van de National Rally (RN), zei op X dat steun voor de motie van wantrouwen de enige constitutionele manier is om de Fransen te beschermen tegen een “gevaarlijk, onrechtvaardig en bestraffend budget dat bovendien de al monsterlijke tekorten van zeven jaar Macronisme verergert.”
Barnier heeft zijn begroting verdedigd en verklaard: “De Fransen zullen het ons niet vergeven als we de belangen van individuen boven de toekomst van het land stellen.”
Wat zijn de gevolgen van een mogelijke val van de regering?
Een motie van wantrouwen is niets nieuws in Frankrijk. De regering onder president Charles de Gaulle, die in 1958 aan de macht kwam, was gedwongen te vertrekken in 1962 na een motie van wantrouwen over de crisis in Algerije.
In maart 2023 overleefde de regering van president Macron nipt een motie van wantrouwen over zijn pensioenreform, wat leidde tot gewelddadige protesten in het hele land.
Desondanks is Ross ervan overtuigd dat Barnier’s regering woensdag zal worden weggestemd. “Als Barnier niet valt, dan is de politieke chaos in Frankrijk slechts uitgesteld.”
President Macron is momenteel in Saoedi-Arabië om de banden met het Midden-Oosten te versterken. Ondanks de stemming van morgen, zal zijn presidentiële mandaat doorgaan tot 2027. Maar als Barnier’s regering valt, zal Macron gesprekken voeren om een nieuwe premier aan te stellen.
Gesine Weber, een onderzoeker aan het Parijse kantoor van de Duitse Marshallfonds van de Verenigde Staten, merkte op dat de motie van wantrouwen kan leiden tot een grote politieke impasse.
“De politieke impasse is groot, omdat als Barnier wordt weggestemd, ik niet zeker weet of Macron opnieuw iemand uit zijn politieke familie kan nomineren. De enige optie zou zijn om iemand van de politieke linkerzijde te nomineren.”
Ze merkte op dat de linkse zijde ook geen absolute meerderheid heeft, waardoor het bouwen van een coalitie gecompliceerd zou zijn. “Een andere optie zou zijn om een zorgtaakregering aan te stellen… Maar dat is geen duurzame oplossing.”
Hoe voelt men in Frankrijk?
De Franse politiek dit jaar is “la chienlit”, of chaotisch, volgens Barbara Darbois, die in Avignon woont. “We zijn ook niet gewend aan compromissen zoals andere Europese landen,” voegde ze toe, verwijzend naar de politieke chaos.
Wat betekent dit voor Europa?
De tweede politieke crisis van Frankrijk dit jaar komt na de instorting van de Duitse regering vorige maand. De politieke crisis in de grootste economieën van de eurozone volgt een maand na de verkiezing van Donald Trump als president van de VS. Trump is van plan het Franse hoofdstad te bezoeken voor de heropening van de Notre Dame-kathedraal dit weekend.
Ross erkent dat grote Europese staten zoals Frankrijk en Duitsland in een zeer kwetsbare staat verkeren en benadrukt dat ze zeker niet goed voorbereid zijn op wat komen gaat, verwijzend naar Trump. “Ik denk dat er momenteel een leegte in Europees leiderschap is om Trump’s Amerika te confronteren en ook oplossingen te vinden om de oorlogen in Oekraïne en Gaza op het internationale toneel te stoppen. Maar kleinere EU-lidstaten zoals Polen proberen echt die leiderschapsleemte op te vullen,” zei hij.
Weber is van mening dat de politieke chaos in Frankrijk, in het bijzonder, niet ideaal is voor de toekomst van Europa. “De binnenlandse instabiliteit zal veel politieke aandacht van Macron vereisen. Het land verkeert in een vreemde tussenperiode waarin de regering enerzijds extreem instabiel is en anderzijds verlamd is omdat er niets gedaan kan worden. Dit vereist veel presidentiële aandacht, waardoor het voor Macron moeilijk is om zich op Europese kwesties te concentreren,” voegde ze eraan toe. “Op dit moment heeft Frankrijk leiderschap nodig om de situatie te genezen.”
*Sommige namen zijn veranderd om de privacy van het individu te beschermen.
