Foto’s: Zoektocht naar vermisten gaat door, 80 jaar na de bombardementen op Hiroshima

Zoeken naar de Overblijfselen van Slachtoffers van de Atombom

Rebun Kayo, een onderzoeker van de Universiteit van Hiroshima, is actief betrokken bij het zoeken naar de overblijfselen van slachtoffers van de atombom die in 1945 op Hiroshima werd gedropt. Op 6 augustus van dat jaar werden duizenden gewonden en doden naar het kleine, landelijke eiland Ninoshima gebracht, gelegen net ten zuiden van Hiroshima, door militaire boten die waren uitgerust voor zelfmoordaanslagen.

Door een gebrek aan adequate medische zorg overleefden slechts enkele honderden mensen toen het veldhospitaal op 25 augustus sloot, volgens historische gegevens. Deze slachtoffers werden op chaotische wijze op verschillende locaties begraven.

Decennia later zijn mensen uit de omgeving nog steeds op zoek naar de overblijfselen van de vermisten. Dit gebeurt uit een diepgeworteld verlangen om verantwoording af te leggen en de slachtoffers te eren, en om verlichting te brengen aan overlevenden die nog steeds lijden onder de herinneringen aan hun vermiste dierbaren. “Tot dat gebeurt, is de oorlog voor deze mensen nog niet voorbij,” aldus Kayo.

Op een recente ochtend bezocht Kayo een perceel op een heuvel in het bos waar hij sinds 2018 naar overblijfselen zoekt. Na het aantrekken van rubberen laarzen en een helm, spoot hij insectenwerende middelen op. Na het planten van chrysanten en het uitspreken van gebeden, begon Kayo voorzichtig grind uit een gat ter grootte van een badkuip te scheppen. Toen de grond zacht genoeg was, begon hij te zeven naar botfragmenten.

Tot nu toe heeft Kayo ongeveer 100 botfragmenten gevonden, waaronder stukken schedel en een kaakbeen van een zuigeling met kleine tanden eraan. Hij vond de botten op een plaats die was aangegeven door een inwoner van Ninoshima, wiens vader had gezien hoe soldaten lichamen begroeven die 80 jaar geleden per boot van Hiroshima naar het eiland waren gebracht.

De Amerikaanse atoombom op Hiroshima vernietigde de stad onmiddellijk en kostte tienduizenden levens in de nabijheid van het hypocentrum, ongeveer 10 kilometer ten noorden van Ninoshima. De dodenteller liep tegen het einde van dat jaar op tot 140.000.

Binnen twee uur na de explosie arriveerden slachtoffers per boot vanuit Hiroshima bij het quarantainecentrum op Ninoshima. De gebouwen waren gevuld met patiënten die leden aan ernstige verwondingen. Velen stierven onderweg naar het eiland.

Eiko Gishi, toen een 18-jarige boottrainee, hield toezicht op het vervoer van patiënten van de pier naar het quarantainegebied voor eerste hulp. Hij en andere soldaten sneden bamboe om bekers en dienbladen te maken. In herinneringen die jaren later door de stad werden gepubliceerd, schreef Gishi dat soldaten aanvankelijk voorzichtig met de lichamen omgingen, maar al snel overweldigd werden door het enorme aantal ontbindende lichamen.

Kohara, een voormalig legergeneeskundige, beschreef in 1992 zijn schok toen hij de eerste groep patiënten op het eiland zag aankomen: “Ik was gewend aan het zien van veel zwaar gewonde soldaten op slagvelden, maar ik had nog nooit iemand in zo’n wrede en tragische staat gezien. Het was een hel.”

Kohara bleef bij de faciliteit tot de sluiting, toen er nog maar ongeveer 500 mensen in leven waren. Toen hij de overlevende patiënten vertelde dat de oorlog op 15 augustus was geëindigd, merkte hij op dat ze emotieloos leken: “Tranen stroomden uit hun verwoeste ogen, en niemand zei een woord.”

Kazuo Miyazaki, een historicus en gids uit Ninoshima, vertelde dat het eiland aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt om zelfmoordaanvallers op te leiden met houten boten die bedoeld waren voor inzet in de Filippijnse Zee en Okinawa. Miyazaki, 77, verloor verschillende familieleden bij de atoomaanval en heeft verhalen gehoord van familieleden en buren over wat er op Ninoshima is gebeurd.

Sinds 1947 zijn de overblijfselen van ongeveer 3.000 slachtoffers van de atoombom die naar Ninoshima werden gebracht, gevonden. Het aantal vermisten wordt echter geschat op duizenden.