Financiële problemen voor asielzoekers met verblijfsvergunning nu COA stopt met taken

Asielzoekers met een tijdelijke verblijfsvergunning lopen het risico in financiële problemen te komen, omdat er geen aanvullende uitkeringen meer voor hen worden aangevraagd. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) is hiermee gestopt op 1 januari, aldus NRC.

Het COA is van mening dat het de taak van de gemeenten is om vluchtelingen hierbij te helpen. Gemeenten voelen zich verrast en ontevreden over de beslissing van de asielzoekersopvang. “Het is niet onze taak,” zei een woordvoerder van het COA. “We hebben dat gat gedicht, maar gemeenten zouden dit eigenlijk moeten doen.” Het COA verwees ook naar de Integratiewet, die stelt dat de gemeenten verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van immigranten in de eerste zes maanden in het land.

Veel asielzoekers met een tijdelijke verblijfsvergunning zijn afhankelijk van uitkeringen. Maar velen van hen weten niet waar ze terecht kunnen en hoe ze deze uitkeringen moeten aanvragen. Sinds 2015 heeft het COA hen hierbij geholpen. Het COA vroeg huurtoeslagen aan en voorheen ook zorgtoeslagen voor de asielzoekers die een vergunning hebben gekregen.

Door een wijziging in de Toeslagenservice is het ingewikkelder geworden om huurtoeslagen vooraf aan te vragen. “Daarom hebben we eind 2023 de relevante ministeries gevraagd ervoor zorg te dragen dat deze taak elders wordt ondergebracht,” aldus de woordvoerder. “De ministeries gaven toen aan dat ze dit zouden oppakken.”

Het lijkt er echter op dat dit nooit is gebeurd. De gemeenten gaven aan dat ze door de beslissing van het COA werden overvallen. “Op oudejaarsavond ontvingen we een automatische e-mail van het COA waarin staat dat zij vanaf morgen geen uitkeringen meer zullen aanvragen. Terwijl we hier nog niet van op de hoogte waren,” zei een ambtenaar die verantwoordelijk is voor de huisvesting van asielzoekers met een verblijfsvergunning in een grote gemeente.

Hij voegde eraan toe dat het onmogelijk is om deze taken op zo’n korte termijn over te nemen. “Dit vergt maanden van voorbereiding. De gemeenten hebben al zeer beperkte capaciteit. Nu gooit het COA dit gewoon over de schutting, terwijl er nog niets is geregeld.” Dit betekent dat de asielzoekers die vanaf 1 januari een tijdelijke verblijfsvergunning hebben gekregen, mogelijk in het ongewisse worden gelaten. Ze zouden geen uitkeringen kunnen ontvangen en in financiële problemen kunnen komen.

Het COA ontkent dat zij te laat zijn geweest met het informeren van de gemeenten over deze situatie. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft bevestigd dat zij eind 2023 te horen kregen dat het COA deze taken niet langer wilde uitvoeren. De VNG heeft echter aangegeven dat in de brief van het COA was vermeld dat er afspraken zouden volgen over hoe de taken zouden worden uitgevoerd en dat er meer onderzoek naar de zaak zou worden gedaan. “Het ministerie zou ons op de hoogte houden. Maar dat is nooit gebeurd. We zijn daar daarna nooit meer over geïnformeerd,” zei een woordvoerder van de VNG.