Duitse partijen stemmen in met versoepeling van fiscale regels voor hervorming van het leger en de economie
Friedrich Merz waarschijnlijk de volgende kanselier van Duitsland
De partijen die hopen de volgende Duitse regering te vormen, hebben overeenstemming bereikt over de oprichting van een infrastructuurfonds van 500 miljard euro en een hervorming van de leenregels. Dit markeert een belangrijke verschuiving in de uitgaven van ’s werelds grootste economie.
Friedrich Merz, de conservatieven en de Social Democraten (SPD) zijn in onderhandeling om een coalitie te vormen na de nationale verkiezingen van vorige maand. Zij zullen hun voorstellen volgende week voorleggen aan het aftredende Duitse parlement.
Met de terugkeer van Donald Trump naar het Witte Huis, die de transatlantische alliantie in chaos heeft gestort, benadrukt Merz de urgentie voor Europa om zijn eigen defensie te versterken.
Trump heeft de militaire steun aan Oekraïne bevroren na een bitter conflict met president Volodymyr Zelenskyy, wat de vrees versterkt dat de VS een akkoord met Rusland zou kunnen sluiten om de oorlog in Oekraïne te beëindigen, terwijl het zich terugtrekt uit Europa.
Economisten en investeerders hebben lange tijd gepleit voor een hervorming van de constitutioneel vastgelegde staatsschuldlimieten, bekend als de “schuldrem”, om investeringen vrij te maken en de economie te ondersteunen die de afgelopen twee jaar is gekrompen.
De hervorming zou een terugdraaiing betekenen van de leenregels die na de wereldwijde financiële crisis van 2008 zijn opgelegd en die velen nu als verouderd beschouwen, waardoor Duitsland in een fiscale straitjacket wordt gehouden.
Merz heeft aangekondigd dat de CDU/CSU en SPD volgende week een motie zullen indienen bij de Bundestag om de grondwet te wijzigen, zodat defensie-uitgaven boven de 1 procent van de economische output zijn vrijgesteld van de schuldrem.
Hij beloofde alles te doen wat nodig is voor de defensie “in het licht van de bedreigingen voor onze vrijheid en vrede op ons continent”. Een commissie van experts zal apart een voorstel ontwikkelen voor het moderniseren van de schuldrem om investeringen blijvend te stimuleren.
Volgens een peiling van INSA steunt 49 procent van de Duitsers het versoepelen van de schuldrem, terwijl slechts 28 procent ertegen is. Maar het veranderen van de schuldenregels en het creëren van een speciaal fonds vereisen beide een tweederde meerderheid in het parlement.
De conservatieven en SPD haasten zich om hun plannen goedgekeurd te krijgen in het aftredende parlement, aangezien extreemrechtse en extreemlinkse partijen een blokkade-minderheid zullen hebben in het volgende parlement na sterke prestaties bij de verkiezingen van vorige maand.
De Linkse Partij heeft gedreigd met een juridische uitdaging als Duitsland nieuwe schulden aangaat om defensie-uitgaven te financieren. De Groenen, wiens steun nodig is om de hervorming van de schuldrem door te voeren, hebben aangegeven de voorstellen te zullen onderzoeken, maar hebben geen vaste toezegging gedaan.
Hoewel de markten na de aankondiging stegen, kwamen er ook sceptische stemmen naar voren. Kyrill-Alexander Schwarz, een constitutional jurist aan de Universiteit van Wuerzburg, noemde het “extreem problematisch” dat een aftredend parlement zulke grote bindende beslissingen neemt.
Duitse kranten meldden dat Merz een campagnebelofte van fiscale rectitude verbreekt, slechts 10 dagen na de verkiezingen. “Meneer Merz, dat is misleiding van kiezers!” waarschuwde de best verkopende krant Bild. “Merz heeft in recordtijd een 180-graden draai gemaakt,” schreef Handelsblatt.
Links georiënteerde kranten waren milder. “Goed dat Merz zijn campagnebelofte breekt,” schreef de Sueddeutsche Zeitung.
Friedrich Heinemann van het ZEW-economisch onderzoeksinstituut zei dat de schuldquote van Duitsland zijn 100 procent kan overschrijden tegen 2034. Momenteel bedraagt deze ongeveer 64 procent, ver onder die van andere grote geïndustrialiseerde landen zoals de VS, Frankrijk of Japan.
De VS hebben Duitsland herhaaldelijk onder druk gezet om de defensie-uitgaven te verhogen om een leger te hervormen dat sinds het einde van de Koude Oorlog verwaarloosd aanvoelt en dat wapens heeft omgeleid ter ondersteuning van Oekraïne in de oorlog tegen Rusland.
