De Oorlog van Israël Tegen de Internationale Humanitaire Wet: Een Analyse

Kenmerken | Israël-Palestina conflict

Het ontrafelen van Israël’s oorlog tegen het internationaal humanitair recht. Israël heeft geprobeerd zijn aanvallen en behandeling van Palestijnen juridisch te rechtvaardigen, zelfs als dit in strijd is met het internationaal recht.

De 23-jarige Hossam Shabat is een van de talloze burgers – mannen, vrouwen en kinderen – die door Israël zijn gedood sinds het land een oorlog heeft gelanceerd die door juridische deskundigen wordt omschreven als “genocidaal”.

Israël rechtvaardigt vaak zijn doden door te stellen dat de doelwitten mensen zijn die sympathiseren met of verbonden zijn aan Hamas of andere gewapende fracties. Dit was de rechtvaardiging die werd gegeven voor de moord op Shabat.

Israël vernietigt ook regelmatig hele wijken en gebouwen, waarbij tientallen – vaak honderden – mensen tegelijk worden gedood, met het ogenschijnlijk doel om een enkele Hamas-operator te raken.

Jarenlang heeft Israël geprobeerd deze praktijken te rechtvaardigen door advocaten in te schakelen om schimmige quasi-juridische concepten te creëren in de hoop nieuwe, gevaarlijke precedenten te vestigen, volgens juridische deskundigen en experts.

“Is er enige schijn van wet of juridische rechtvaardiging voor de oorlogstactieken die Israël in Gaza gebruikt? Het simpele antwoord is nee. Dat is er niet,” zei Heidi Matthews, docent recht aan de York University in Toronto, Canada.

Het stellen van precedenten

Op 28 september 2000 begonnen Palestijnen in de bezette Westelijke Jordaanoever en Gaza te demonstreren tegen de steeds dieper wordende bezetting van Israël, wat bekend werd als de tweede Intifada. De repressie van de Intifada door Israël leidde snel tot mobilisatie en verzet onder de Palestijnen.

In de daaropvolgende vijf jaar lanceerde Israël wat het “gerichte moorden” noemde, waarbij ongewapende Palestijnen werden vermoord. Israël beweerde dat deze doelwitten in de toekomst een bedreiging voor Israëliërs konden vormen vanwege hun vermeende lidmaatschap van een gewapende fractie.

“Israël onttrekt bescherming aan burgers op basis van hun opvattingen of perspectieven,” zei Noor Kilzi, een onderzoeker bij Legal Agenda, een non-profitorganisatie in Libanon die zich inzet voor juridische hervorming en mensenrechten in het Midden-Oosten.

Familieleden van de Palestijnen die zijn omgekomen door een Israëlische aanval op een huis van de familie Mikdad in het vluchtelingenkamp Khan Younis rouwen terwijl de doden worden meegenomen uit het Nasser-ziekenhuis voor de begrafenis op de tweede dag van Eid al-Fitr in Khan Younis, Gaza, op 31 maart 2025. Het werd gemeld dat veel mensen, waaronder kinderen, zijn gedood en gewond zijn geraakt bij de aanval.

“Toen het ging om het onderscheiden tussen burgers en strijders… begonnen de VS en Israël iedereen als doelwit te beschouwen op basis van hun lidmaatschap van een groep,” voegde ze eraan toe. Volgens het Internationaal Rode Kruis is een persoon alleen een legitiem doelwit als hij of zij op het moment van de dood direct betrokken is bij gewapend conflict. Dit betekent dat vermoedelijk lidmaatschap van een gewapende groep geen voldoende basis is om iemand te vermoorden.

De erfenis van Leiber?

Tijdens de oorlog van Israël in Gaza heeft het routinematig 900 kg zware bommen gedropt in dichtbevolkte woongebieden en heeft het systematisch scholen, ziekenhuizen en vluchtelingenopvangcentra aangevallen.

Israëlische functionarissen rechtvaardigen deze aanvallen door te beweren dat Israël een “rechtvaardige oorlog” voert tegen barbaren. Hierdoor weegt het ogenschijnlijke doel om Hamas te vernietigen zwaarder dan het minimaliseren van burgerdoden. Dit is deels geworteld in de filosofie van Francis Leiber, een 19e-eeuwse Duits-Amerikaanse militaire theoreticus, die werd belast met het opstellen van de “gedragsregels” voor Unionistische soldaten die tegen de Confederates vochten in de Amerikaanse Burgeroorlog. Hij betoogde dat sommige oorlogen essentieel zijn voor de morele vooruitgang van beschaafde naties en een snelle overwinning vereisen, wat alleen kan worden bereikt met tactieken die waarschijnlijk enorme burgerdoden veroorzaken.

Deze angstaanjagende redenering staat in schril contrast met internationale normen en wetten, voegde Gurmendi Dunkelberg eraan toe. “Hij geloofde in het doden van zoveel mogelijk mensen, zodat je de klus snel klaart. Hij geloofde dat dit menselijker was dan mensen te proberen te beschermen tot het punt dat de oorlog 15 jaar voortduurt,” zei hij.

Sinds het begin van Israël’s oorlog in Gaza hebben zijn woordvoerders soortgelijke argumenten naar voren gebracht. Mark Regev, een adviseur van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, zei dat het doel was om de [oorlog] “sneller gedaan” te krijgen toen hem door PBS werd gevraagd waarom Israël in de eerste zes dagen van de aanvallen op de belegerde enclave 6.000 bommen had gedropt. De toenmalige woordvoerder van het Israëlische leger, Daniel Hagari, gaf ook toe dat de nadruk in Gaza in de eerste dagen van de oorlog lag op “schade en niet op nauwkeurigheid.”

Het systeem vernietigen

In november 2024 keurde het Internationaal Strafhof (ICC) twee arrestatiebevelen goed voor Netanyahu en zijn toenmalige minister van Defensie Yoav Gallant – beschuldigd van het gebruik van honger als oorlogswapen en het opzettelijk aanvallen van burgers in Gaza. Een eerdere uitspraak van het Internationaal Gerechtshof vond dat Palestijnen in Gaza een reëel risico op genocide ondervonden als gevolg van de oorlogspraktijken van Israël.

De uitspraken van het ICC en ICJ versterken het argument dat Israël er niet in is geslaagd zijn oorlogspraktijken juridisch te rechtvaardigen, die waarschijnlijk neerkomen op meerdere oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en zelfs genocide. Hierdoor proberen Israël en zijn westerse bondgenoten nu de instellingen te ondermijnen die zijn opgericht om internationaal recht te handhaven en daders van wreedheden te vervolgen, zei Nadim Khoury, voormalig directeur bij Human Rights Watch en oprichter van de Arab Reform Initiative denktank.

Verschillende juridische deskundigen en experts hebben hun ontzetting geuit dat Netanyahu mogelijk landen in Europa kan bezoeken die partijen zijn bij het Statuut van Rome, het juridische kader dat ten grondslag ligt aan het ICC. Landen zoals Hongarije, België en Frankrijk hebben verklaard dat ze Netanyahu niet zullen arresteren als hij hun landen bezoekt of door hun land of luchtruim reist.

Matthews van de York University gelooft dat staten die beweren het internationaal recht te handhaven snel moeten handelen om te redden wat er nog over is van het systeem, en erkent dat het nooit een perfect model was. “We staan op een keerpunt en het ziet er niet goed uit.”