Azerbeidzjan en Armenië ondertekenen door de VS bemiddeld vredesakkoord in het Witte Huis

President Donald Trump ontving zijn Azerbeidzjaanse collega Ilham Aliyev en de Armeense premier Nikol Pashinyan in het Witte Huis voor de ondertekening van een vredesverdrag tussen de twee langdurige rivalen. Tijdens een ceremonie op vrijdag zei de Amerikaanse president dat hij geloofde dat de twee mannen een “geweldige relatie” zouden hebben en dat de overeenkomst vrede en nieuwe economische kansen voor de regio zou brengen.

“Ik wil deze twee geweldige mensen, premier Pashinyan en president Aliyev, feliciteren met hun komst naar Washington om deze belangrijke gezamenlijke verklaring te ondertekenen,” zei Trump.

“De landen Armenië en Azerbeidzjan committeren zich om voor altijd te stoppen met vechten; de handel, reis en diplomatieke betrekkingen te openen; en elkaars soevereiniteit en territoriale integriteit te respecteren.”

Aliyev herhaalde de uitspraken van Trump en zei dat de overeenkomst het begin markeerde van een “duurzame vrede, eeuwige vrede in de Kaukasus.” “Er zouden geen twijfels en geen vermoedens moeten zijn dat een van de partijen zou terugdeinzen. Als een van ons — premier Pashinyan of ikzelf — van plan was om terug te deinzen, zouden we hier niet zijn gekomen,” zei Aliyev.

De overeenkomst zal een transportcorridor creëren tussen de twee landen, die verwikkeld zijn in territoriale geschillen sinds de ontbinding van de Sovjetunie meer dan drie decennia geleden. Die oorlogen werden grotendeels uitgevochten over het betwiste grondgebied van Nagorno-Karabakh, dat binnen de grenzen van Azerbeidzjan ligt maar eerder bewoond werd door etnische Armeniërs. Ze werden uiteindelijk massaal verdreven tijdens een Azerbeidzjaanse offensief in 2023.

De deal verleent de VS exclusieve ontwikkelingsrechten voor de transportcorridor, die de “Trump Route voor Internationale Vrede en Welvaart” zal worden genoemd. “We verwachten aanzienlijke infrastructuurontwikkeling door Amerikaanse bedrijven. Ze zijn erg enthousiast om naar deze twee landen te gaan,” voegde Trump eraan toe.

Hij voegde eraan toe dat de VS ook bilaterale overeenkomsten met beide landen ondertekent om de samenwerking op gebieden zoals energie, handel en technologie, inclusief kunstmatige intelligentie, te vergroten. De overeenkomsten zouden ook eerdere beperkingen op de veiligheidscoördinatie met Azerbeidzjan opheffen, dat onder vuur ligt vanwege zijn mensenrechtenrecord. “Ik ben de president zeer dankbaar dat hij de beperkingen heeft opgeheven die in 1992 aan Azerbeidzjan waren opgelegd,” zei Aliyev.

Hoewel Trump de overeenkomst als een diplomatiek doorbraak en een kans voor economische betrokkenheid heeft geprezen, wordt deze door veel Armeniërs met bitterheid bekeken. Tijdens de militaire campagne van Azerbeidzjan in 2023 probeerde het land Nagorno-Karabakh onder controle te krijgen. Maar dat militaire offensief omvatte een brute belegering die volgens mensenrechtenorganisaties gelijkstond aan het gebruik van voedselrestricties als oorlogswapen. Het conflict culmineerde in de gedwongen uitzetting van de etnische Armeense bevolking uit het gebied.

Afbeeldingen van ontheemde Armeniërs die met hun bezittingen vluchtten, deden pijnlijke herinneringen oproepen aan wat velen beschouwen als de “Armeense Genocide”, die plaatsvond van 1915 tot 1923. Azerbeidzjan beweert dat de campagne noodzakelijk was om de orde te herstellen in een gebied binnen zijn grenzen en dat Armeniërs in hun huizen hadden kunnen blijven. “Het wissen van Nagorno-Karabakh is geen vrede,” zei Aram Hamparian, uitvoerend directeur van de Armeense Nationale Commissie van Amerika, in een verklaring op donderdag en zei dat de overeenkomst “onder schot” was bereikt. “Het normaliseren van etnische zuivering is geen vrede.”