Hoe de classificatie van overstromingsrisico’s een valse zekerheid kan bieden aan ontwikkelaars en huizenkopers

Nieuwe studie onthult paradox van veilige ontwikkeling in overstromingsgebieden

Een recente studie van de North Carolina State University heeft aangetoond dat gangbare methoden om overstromingsrisico’s te communiceren een vals gevoel van veiligheid kunnen creëren. Dit kan leiden tot een toename van de ontwikkeling in gebieden die bedreigd worden door overstromingen.

Deze verschijnsel, dat bekendstaat als de “veiligheidsparadox van ontwikkeling”, wordt beschreven in een nieuw artikel. Hoofdauteur Georgina Sanchez, een onderzoeker in het Center for Geospatial Analytics van NC State, legt uit dat dit een onbedoeld bijproduct kan zijn van de manier waarop de Federal Emergency Management Agency (FEMA) gebieden classificeert op basis van hun kans op gevaarlijke overstromingen.

De bevindingen zijn gepubliceerd in het tijdschrift PLOS ONE. Het systeem van overstromingsmapping beschrijft gebieden op basis van de kans dat ze elk jaar overstromen. Deze classificaties worden vervolgens gebruikt om verschillende regelgeving vast te stellen, zoals de verplichting voor ontwikkelaars of huiseigenaren om overstromingsverzekering af te sluiten.

Bijvoorbeeld, een gebied met een kans van 1% op overstroming in een bepaald jaar wordt aangeduid als een 100-jaar overstromingsvlakte en alles binnen deze vlakte wordt als “hoog risico” beschouwd. Door de 100-jaar overstromingsvlakte als “hoog risico” aan te duiden, geven regelgevers echter misschien onbedoeld de verkeerde indruk dat alles buiten deze zone geen risico met zich meebrengt, aldus Sanchez.

Sanchez legt uit: “Wat onze huidige methoden doen, is een lijn trekken tussen de 100-jaar overstromingsvlakte, die als ‘hoog risico’ wordt beschouwd, en alles daarbuiten. We communiceren overstromingsrisico op een manier die suggereert dat je ofwel aan de ‘risikokant’ van die lijn staat, of aan de ‘minimale risikokant’.”

“Als je aan de ‘veilige’ kant bent, ben je niet verplicht om overstromingsverzekering af te sluiten of te voldoen aan strenge bouwvereisten. Het wordt dan voordeliger om net buiten de overstromingsvlakte te wonen, waar het waargenomen risico lager is, terwijl je nog steeds dicht bij de prachtige meren, rivieren en kusten bent die we zo waarderen.”

Dit creëert, aldus Sanchez, een mechanisme dat de ontwikkeling net buiten de gebieden met het hoogste overstromingsrisico clustert, terwijl het risico in werkelijkheid verder reikt dan de rand van de overstromingsvlakte.

Eerdere onderzoeken naar de veiligheidsparadox van ontwikkeling hebben zich gericht op het “dijkeffect”, waarbij de bouw van overstromingspreventiestructuren de valse indruk wekt dat een gebied veilig is voor overstromingen, wat leidt tot een toename van de ontwikkeling. Dit resulteert op zijn beurt in geconcentreerde verliezen als een overstromingsgebeurtenis de capaciteit van de overstromingspreventiestructuur overschrijdt.

Door zich te concentreren op de regulering van overstromingsvlakten in plaats van op deze structuren, hebben Sanchez en haar collega’s een ander voorbeeld van de paradox ontdekt, waarbij inspanningen om het overstromingsrisico te verminderen paradoxaal genoeg het risico verergeren door ontwikkeling net buiten de aangewezen “hoog-risico” zones te bevorderen.

Door overstromingskaarten van meer dan 2.300 counties te combineren met gegevens over eerdere ontwikkelingstrends en gesimuleerde toekomstige ontwikkeling, vonden de onderzoekers bewijs voor de veiligheidsparadox van ontwikkeling, van nationaal niveau tot het niveau van counties. De studie ontdekte dat maar liefst 24% van alle ontwikkeling in het hele land plaatsvindt binnen 250 meter van een 100-jaar overstromingsvlakte, en prognoses geven aan dat dit aantal zal blijven groeien tot ten minste het jaar 2060 zonder nieuwe beleidsmaatregelen om overstromingsrisico’s te voorkomen.

Hoewel de studie in 2019 werd afgerond, zijn deze bevindingen duidelijk zichtbaar in de recente verwoesting veroorzaakt door orkaan Helene in het westen van North Carolina, zegt Sanchez. “Vanwege de steile topografie in gebieden zoals het westen van North Carolina is er een nog grotere concentratie van ontwikkeling in vergelijking met vlakke gebieden,” zegt ze. “Ontwikkelaars zijn vaak op zoek naar land dat vlak genoeg is om op te bouwen, wat vaak langs stroomnetwerken en dichter bij overstromingsgevoelige gebieden gebeurt.”

“Toen ik het nieuws over Helene zag en naar de beelden uit de regio keek, kon ik pijnlijk de bevindingen van onze studie terugzien in die scènes.”