Amerikaanse militaire rechtbank opent de deur voor mogelijke plea deals voor 9/11 verdachten

Nieuws|11 september

Een Amerikaanse militaire beroepsrechtbank heeft een poging van Pentagon-chef Lloyd Austin afgewezen om mogelijke pleidooideals voor de vermeende mastermind van de aanslagen op 11 september 2001 en zijn twee medeplichtigen te annuleren.

De deals zouden de drie mannen — Khalid Sheikh Mohammed, Walid bin Attash en Mustafa al-Hawsawi — in staat stellen zich schuldig te verklaren voor de aanslagen, die bijna 3.000 mensen het leven kostten. In ruil daarvoor zouden ze de mogelijkheid van de doodstraf ontlopen.

Een pleidooizitting voor Mohammed, die beschuldigd wordt van het orkestreren van de moorden, staat voor volgende week gepland.

De New York Times en de Associated Press rapporteerden maandagavond dat de militaire beroepsrechtbank tegen Austin had beslist.

De beslissing bevestigde een eerdere uitspraak van een militaire rechter, kolonel Matthew McCall, die oordeelde dat Austin niet de bevoegdheid had om de pleidooideals te annuleren na hun initiële goedkeuring.

Het nieuws over de mogelijke pleidooideals kwam enkele maanden geleden naar buiten. Ze gaven een mogelijke uitweg aan voor een zaak die al lang gecompliceerd is door het gebruik van marteling op gevangenen die tijdens de zogenaamde “wereldwijde oorlog tegen het terrorisme” zijn opgepakt, die door de VS werd gestart na de aanslagen van 11 september.

Juridische experts hebben gesteld dat het gebruik van marteling — door de regering van voormalig president George W. Bush “versterkte ondervraging” genoemd — een veroordeling zou kunnen verlengen of voorkomen.

Bijvoorbeeld, onthullingen dat Majid Khan, een voormalige koerier van al-Qaeda, was gemarteld op een CIA-zwarte locatie, veroorzaakten publieke verontwaardiging. De CIA ontkende de beschuldigingen, maar Khan’s advocaten beschreven dat hij te maken had met seksueel misbruik, uithongering en waterboarding.

In 2021 veroordeelde een militaire jury, bestaande uit acht officieren, Khan tot 26 jaar gevangenisstraf, de kortste mogelijke straf. Maar zeven van de acht leden van het panel drongen er bij de regering op aan om genade te bieden, gezien de aard van Khan’s marteling.

Net als Khan en andere verdachten van 11 september, worden Mohammed en de twee andere verdachten berecht door een speciale militaire commissie, opgezet onder wetten uit de Tweede Wereldoorlog die de vervolging van buitenlandse verdachten buiten het Amerikaanse rechtssysteem toestaan.

Hoewel een door het Pentagon aangestelde functionaris aanvankelijk de pleidooideals had goedgekeurd, probeerde Austin in augustus de overeenkomsten te herroepen onder druk van wetgevers en familieleden van slachtoffers, die de deals te soepel vonden.

Austin verklaarde later dat hij vond dat de Amerikanen het recht hadden om de rechtszaken te volgen.

Echter, de verdediging beschuldigde Austin ervan dat zijn poging om de pleidooideals te herroepen een onwettige inmenging in de zaak vertegenwoordigde.

Ondanks de beslissing van maandag kan Austin de zaak nog steeds aanvechten bij het Amerikaanse Hof van Beroep voor het District of Columbia, wat verdere vertragingen zou kunnen veroorzaken.

Jaren van hoorzittingen

Voorafgaande hoorzittingen voor de drie mannen in de zaak en een vierde verdachte, Ammar al-Baluchi, hebben meer dan tien jaar geduurd. In tegenstelling tot zijn drie medeverdachten heeft al-Baluchi niet ingestemd met pleidooideals.

Alle vier de beschuldigden zijn vastgehouden in het detentiecentrum van Guantanamo Bay in Cuba.

De militaire gevangenis is een blijvend symbool geworden van Amerikaanse misbruiken na de aanslagen van 11 september, met tientallen gedetineerden die daar zonder de rechten die onder de Amerikaanse wet zijn gegarandeerd, worden vastgehouden.

De regering van de Amerikaanse president Joe Biden was het ambt ingegaan met de hoop de faciliteit voor goed te sluiten, maar deze blijft open terwijl de president-elect Donald Trump zich voorbereidt om op 20 januari aan te treden.

Ooit waren er 800 gedetineerden, maar de faciliteit in Guantanamo Bay huisvestte ongeveer 40 mensen toen Biden in 2021 aantrad.

Verschillende zijn sindsdien overgebracht naar derde landen, waaronder vier in de afgelopen twee weken.

Een van hen is de Tunesische gedetineerde Ridah bin Saleh al-Yazidi. Maandag kondigde het Pentagon aan dat hij was teruggebracht naar Tunesië.

Ondanks dat hij meer dan tien jaar geleden was goedgekeurd voor een overplaatsing, bleef al-Yazidi jarenlang in de Guantanamo-faciliteit, aangezien er geen overeenkomst was bereikt met de Tunesische regering.

Al-Yazidi, een vermoedelijk lid van al-Qaeda, is nooit aangeklaagd nadat hij in 2001 in Pakistan nabij de Afghaanse grens was aangehouden.

Volgens het Pentagon zijn er 26 mensen nog steeds opgesloten in het Guantanamo Bay centrum. Van die groep zijn 14 mensen in aanmerking voor een overplaatsing.