Stijging van faillissementen in de detailhandel door strijd om relevantie
Bankroetgolf treft de detailhandel in Nederland
De detailhandel in Nederland heeft dit jaar een scherpe stijging van het aantal faillissementen ervaren, met meer dan 300 detailhandelsbedrijven onder de 4.000 ondernemingen die in 2024 zijn omgevallen. De retailsector is bijzonder hard geraakt, met een stijging van 21 procent in faillissementen vergeleken met 2023. Bekende winkelketens zoals The Body Shop, Dunkin’ Donuts en Blokker hebben winkels in het hele land gesloten, wat een zorgwekkende trend in de sector weerspiegelt.
Olaf Zwijnenburg, sectormanager bij Rabobank, wijst op de uitdagingen waarmee deze bedrijven worden geconfronteerd. Hij spreekt van een “toxische cocktail” van factoren die bijdragen aan de golf van sluitingen: inflatie, dalende verkoopvolumes en stijgende operationele kosten, waaronder hogere prijzen voor energie, arbeid en huur. Daarnaast hebben veel retailers nog steeds te maken met de financiële impact van COVID-19-gerelateerde belastingschulden.
Zwijnenburg merkt op dat de achteruitgang van Blokker, ooit een dominante speler in de Nederlandse detailhandel, bijzonder pijnlijk is. “Dit is een implosie van een waar retailimperium,” zei hij, verwijzend naar de sluiting van verschillende Blokker-winkels, waaronder een prominente locatie in Heerlen. De overname van het Blokker-merk door Roland Palmer, een familielid van de oprichter, biedt echter enige hoop voor de toekomst van de keten. Momenteel blijven de 45 franchisewinkels van Blokker en de online aanwezigheid operationeel, hoewel de toekomstige groei onzeker blijft.
Ondanks het toenemende aantal winkelsluitingen blijft de consumentenbesteding in Nederland sterk. In 2024 vertoonde de Nederlandse economie tekenen van herstel, waarbij de gestegen consumentenbestedingen bijdroegen aan een lichte economische opleving. Volgens de economische afdeling van ING wordt verwacht dat de detailhandelsgroei in 2025 zal aanhouden, zij het met een langzamer tempo, met name in de sector van gezondheids- en wellnessproducten, die een sterke vraag ervaren.
“Hoewel de eerste helft van 2024 voorzichtig was qua bestedingen, zagen we in de tweede helft van het jaar een stijging van de consumenteninkopen,” zei Gerarda Westerhuis, sector-econoom bij ABN Amro. Retailers moeten innoveren om concurrerend te blijven, voegde ze toe, en merkt op dat sectoren zoals gezondheid en wellness aanzienlijke groei doormaken.
Zwijnenburg is het ermee eens dat innovatie essentieel is voor overleving in het moderne retaillandschap. “Kijk naar Blokker,” zei hij. “Het was een van de eersten die goedkope goederen uit verre landen importeerde, wat de snelle uitbreiding stimuleerde. Maar het verloor snel zijn relevantie.” De vertraagde instap van Blokker in de e-commerce en het falen om gelijke tred te houden met concurrenten in huishoudelijke artikelen waren belangrijke factoren voor zijn achteruitgang.
In tegenstelling tot Blokker hebben nieuwere merken zich sneller aangepast aan de veranderende consumentenbehoeften. Zwijnenburg wijst op verschillende succesvolle voorbeelden in het winkelgebied van Heerlen, waaronder een trendy brillenmerk, een sieradenwinkel voor dames en een kledingwinkel voor heren. Alle drie begonnen aanvankelijk online voordat ze fysieke winkels openden. Deze bedrijven hebben de integratie van online en offline winkelen, vaak het “bricks and clicks”-model genoemd, meesterlijk onder de knie gekregen.
Zwijnenburg gelooft dat er nog steeds ruimte is voor zowel grote, gevestigde retailers als kleinere nichebedrijven in het veranderende retaillandschap. Hij merkt op dat onafhankelijke winkels, vooral in gebieden met sterke lokale steun, blijven bloeien. “Hier in Arnhem hebben we het gebied ‘zeven straten’, waar veel lokale ondernemers het goed doen,” zei hij.
