Kan de grootste waterdispuut in Afrika worden voorkomen met open wetenschap? Onderzoekers stellen voor om de middelen van de Nijl te delen
Grootste Conflic Over Natuurlijke Hulpbronnen in het Midden-Oosten
Een van de grootste conflicten in het Midden-Oosten en Oost-Afrika is aan de horizon zichtbaar, en het draait om natuurlijke hulpbronnen. Dit keer betreft het het water van de Nijl en de impact van dammen stroomopwaarts op de landen Ethiopië, Soedan en Egypte, en hun aandeel in water en waterkracht.
Een recent artikel in Communications Earth & Environment biedt een wetenschappelijk kader voor het opereren van de “mega” dammen van de Nijl tijdens langdurige droogtes. Het doel is om duurzame waterkracht op te wekken terwijl het watertekort voor de mensen die stroomafwaarts leven, tot een minimum wordt beperkt. Het onderzoek, mede geschreven door Essam Heggy van de University of Southern California, evalueert de efficiëntie van verschillende droogte-mitigatiebeleid met betrekking tot de werking van de mega-dammen van de Nijl.
Het merendeel van de waterstromen van de Nijl komt uit de hooglanden van Ethiopië en stroomt noordwaarts naar de laaglanden in Egypte en de Middellandse Zee. De groeiende strijd gaat over de controle die de damoperators zouden moeten hebben over het stromende water tijdens langdurige droogteperiodes. Terwijl Egypte afhankelijk is van de Nijl voor water, vertrouwt Ethiopië op de onlangs voltooide mega-dam, de Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD), voor hydro-elektrische energie.
Essam Heggy legt de bron van de spanning als volgt uit: “De hydropower-dammen stroomopwaarts van de Nijl zullen elektriciteit leveren aan 60% van de bevolking van Ethiopië, terwijl 98% van de jaarlijkse hernieuwbare waterbronnen van Egypte uit dezelfde rivier komt; de stroomopwaarts is in dringend behoefte aan energie en de stroomafwaarts is in dringend behoefte aan water.”
Hij voegt eraan toe: “Na meer dan een decennium van onderhandeling is er geen samenwerkingskader bereikt vanwege het gebrek aan een meetbare beoordeling van de werking van de mega-dam op zowel de op- als de stroomafwaartse belangen tijdens langdurige droogte. Deze droogtes zullen naar verwachting verergeren, met ernstige gevolgen voor de rivieroeverbewoners.”
De uitdaging, zegt Heggy, is om te bepalen hoe de Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD) moet worden bediend tijdens langdurige droogte en om nauwkeurig te voorspellen wat de winsten en verliezen zijn, zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts van de Nijl.
Het nieuwe artikel herformuleert het begrip langdurige droogte en probeert wat de auteurs geloven de ideale operationele beleidslijn is te ontwikkelen, waarmee GERD duurzame energie kan opwekken. Het kader stelt voor om ongeveer 87% van de optimale waterkracht van GERD toe te staan zonder dat er een watertekort stroomafwaarts voor Egypte ontstaat, temidden van hydro-klimatologische extremen.
De auteurs hopen de veerkracht bij langdurige droogtes te vergroten voor meer dan 300 miljoen inwoners van het oostelijke Nijlbekken, die leven onder zeer onzekere klimatologische prognoses.
Heggy en zijn collega’s van de Katholieke Universiteit Leuven, Northern Michigan University, NARSS en het Nationaal Onderzoekscentrum in Egypte, gebruikten een actuele hydraulisch model om de efficiëntie van verschillende voorgestelde beleidslijnen te beoordelen die de onzekerheid rond de impact van stroomopwaartse dammen tijdens langdurige droogte aanpakken. Ze bestudeerden ook historische gegevens van 100 jaar en simuleerden verschillende operationele beleidslijnen om duurzame waterkracht te genereren en het waterstress stroomafwaarts te minimaliseren.
Hun gesimuleerde beleidslijnen raken de kern van het probleem: het bepalen van mitigaties door langdurige droogteomstandigheden in het oostelijke Nijlbekken beter te definiëren met één maatstaf: het kritieke niveau van de Aswan High Dam. Heggy verwijst naar andere tijdschriften om de concurrerende definities van droogte die door landen in de regio worden gehanteerd, aan te tonen.
Een Nieuwe Aanpak om Conflict te Vermijden
De Nijl in Egypte wordt gevoed door twee takken: De Blauwe Nijl uit de Ethiopische Hooglanden, goed voor meer dan 80% van de waterstroom, en de Witte Nijl uit het Victoriameer, dat de rest voor zijn rekening neemt.
Heggy en zijn collega’s stellen het volgende voor: In plaats van alleen de huidige stroom van de Blauwe Nijl als indicator voor langdurige droogte te beschouwen, zouden beleidsmakers zich moeten baseren op het niveau van de Aswan High Dam. Zij stellen dat bij een hoogte van 165 meter (ongeveer 78 miljard kubieke meter) droogte moet worden verklaard en dat er mitigatiemaatregelen moeten worden geactiveerd.
De auteurs zijn van mening dat deze aanpak het onenigheid over wat “droge jaren” en “stroomvolume” inhoudt kan oplossen. Het neemt ook waterbudget bijdragen van de Witte en Blauwe Nijlstromen in overweging. Daarnaast schetsten de auteurs wat zij geloven dat een geoptimaliseerd beleid is waarin de Grand Ethiopian Renaissance Dam in Ethiopië nog steeds duurzame energie kan opwekken van meer dan 87% van zijn optimale waterkracht zonder een watertekort stroomafwaarts in Egypte te veroorzaken.
Mohamed Ramah, een Ph.D. afgestudeerde onderzoeker aan de Katholieke Universiteit Leuven, verklaarde: “Alleen de meetbare beoordeling van zowel de behoeften van de stroomopwaartse hydropower als het waterbudget stroomafwaarts kan het conflict oplossen, niet alleen door een oproep te doen om de waterkracht-dammen stroomopwaarts te vergroten terwijl het watertekort stroomafwaarts wordt ondermijnd, zoals gepleit door wetenschappelijke belangengroepen.”
Heggy voegt toe: “Het delen van de water- en hydropower-hulpbronnen van de Nijl onder steeds onzekere klimatologische voorspellingen is een wake-up call voor beleidsmakers om deze onzekerheid samen met open wetenschap aan te pakken en om water- en klimaatonderzoek naar een niveau te brengen waar ze vrede en welvaart kunnen bereiken.”
