Onderzoek toont aan dat bergpermafrost in Europa opwarmt
Permafrosttemperaturen in de bergachtige gebieden van Europa stijgen gestaag, in sommige gevallen met meer dan 1°C in het afgelopen decennium. Een nieuwe studie toont grotere en snellere veranderingen aan dan voorheen.
Een dataset van 64 meetreeksen uit negen Europese landen, van Svalbard in het verre noorden tot de Alpen en de Sierra Nevada in het zuiden van Spanje, over permafrosttemperaturen in de berggebieden van Europa is verzameld en geanalyseerd door meer dan 20 permafrostonderzoekers onder leiding van SLF-wetenschapper Jeannette Nötzli. Ze presenteren hun onderzoek in een studie gepubliceerd in Nature Communications. De resultaten tonen voor het eerst duidelijk aan dat bergpermafrost in heel Europa warmer wordt. In de afgelopen 10 jaar is de temperatuur op een diepte van 10 meter op sommige locaties met meer dan 1°C gestegen.
“De opwarming van permafrost in de bergen is significant,” zegt Nötzli, “en het wordt waargenomen in alle regio’s, diepten en tijdsperioden die we hebben onderzocht.”
De koude gebieden waar permafrost voorkomt—de hoge bergen en de poolgebieden—reageren bijzonder gevoelig op klimaatverandering. De studie toont nu aan dat de stijging van de permafrosttemperaturen in de bergachtige gebieden van Europa gedeeltelijk vergelijkbaar is met die in de Arctis: de onderzoekers observeerden de grootste opwarming op de hoogste en noordelijkste locaties.
Wanneer de temperaturen in de ijsrijke permafrost stijgen naar 0°C, vertraagt de opwarming aanzienlijk en komt bijna tot stilstand omdat de energie nodig is om de ijsgrond te smelten. Zodra het ijs in de permafrost is gesmolten, stijgen de temperaturen weer.
Dankzij internationale samenwerking konden Nötzli en haar team putten uit decennia aan gegevens uit de Europese bergen, die op een diepte van ten minste 10 meter worden gemeten. “Deze grote dataset is uniek en van grote waarde,” legt Nötzli uit. Gegevens verzamelen in barre en koude bergomgevingen en gedurende vele jaren is tijdrovend en vereist veel inzet.
Zo’n tijdreeks en de evaluatie ervan vormen een belangrijke basis, niet alleen voor klimaatonderzoek, maar ook voor lokale autoriteiten. De toenemende veranderingen en de mogelijke gevolgen voor natuurrampen en infrastructuur zijn een grote uitdaging in veel berggebieden.
De onderzoekers geven aan dat de opwarming van de permafrost aanhoudt. “Dit is ook te zien aan het feit dat de opwarming op een diepte van 10 meter sterker is dan dieper in de grond,” zegt Nötzli. Dieper in de grond reageren de temperaturen met een toenemende vertraging op klimaatverandering. De waargenomen opwarming zal in de komende decennia verder doordringen tot grotere diepten.
