Georgische parlement negeert protesten en stelt presidentsverkiezingen in

Het nieuwe parlement van Georgië is op 25 november 2024 samengekomen voor zijn eerste zitting, te midden van protesten over de verkiezingen van oktober, die volgens de oppositie vervalst zijn.

De Georgische wetgevers hebben besloten om op 14 december een nieuwe president te kiezen in een parlementaire stemming. Deze datum werd vastgesteld tijdens een zitting op dinsdag, terwijl de oppositie het parlement boycot, omdat zij de verkiezingen van vorige maand als oneerlijk beschouwen. De installatie van een nieuwe president belooft de grip van de regerende partij Georgische Droom, die als winnaar werd uitgeroepen, te versterken.

De datum is gekozen onder nieuwe regels die in 2017 door Georgische Droom werden doorgevoerd en die bekritiseerd worden omdat ze ontworpen zijn om de overwinning van een loyale kandidaat te waarborgen. Voor het eerst zal de president gekozen worden door een kiescollege in plaats van via een populaire stemming.

De inauguratie van de nieuwe leider voor een termijn van vijf jaar, in plaats van de huidige zes jaar, zal plaatsvinden op 29 december, volgens het parlementaire decreet dat dinsdag werd goedgekeurd.

Betwiste verkiezingen

Antigouvernementele protesten, georganiseerd door de zittende president Salome Zourabichvili, gaan door in Tbilisi, terwijl oppositiepartijen de resultaten van de parlementaire verkiezingen van 26 oktober blijven betwisten. De pro-westerse staatshoofd heeft een ambtstermijn van zes jaar die volgende maand eindigt.

Oppositieleden hebben geweigerd om plaats te nemen in het nieuwe parlement, dat maandag zijn eerste zitting hield. Zourabichvili heeft de nieuwe wetgevende macht “ongrondwettelijk” verklaard en probeert de verkiezingsresultaten te annuleren.

Europese verkiezingswaarnemers hebben verklaard dat de stemming plaatsvond in een “verdeeld” klimaat, gekenmerkt door gevallen van omkoping, dubbele stemmen en geweld.

Volgens de officiële resultaten heeft Georgische Droom 54 procent van de stemmen behaald, wat hen een vijfde termijn sinds 2012 oplevert. De partij ontkent beschuldigingen van verkiezingsfraude.

Nieuwe regels

Volgens het nieuwe proces zal een kiescollege van 300 leden, bestaande uit alle 150 parlementsleden en vertegenwoordigers van lokale en regionale autoriteiten, de nieuwe president kiezen in een open stemming, zonder voorafgaand debat in de parlementaire kamer. De rol van de president is grotendeels ceremoniëel, maar heeft invloed, vooral met betrekking tot het internationale imago van Georgië.

kandidaten moeten worden voorgedragen door minstens 30 leden van het selectieorgaan, waar Georgische Droom controle over zal hebben omdat het een meerderheid bezit in zowel het nationale parlement als in regionale en lokale raden.

Om in de eerste ronde te winnen, moet een kandidaat twee derde van de stemmen verkrijgen. Als deze drempel niet wordt gehaald, zal op dezelfde dag een tweede ronde worden gehouden, waarin een eenvoudige meerderheid voldoende is.

De bevoegdheden van de volgende president zullen ook worden verminderd onder de grondwettelijke hervorming. De president blijft het staatshoofd, de opperbevelhebber en de officiële vertegenwoordiger van Georgië op het wereldtoneel, maar zal niet langer bevoegd zijn om onderhandelingen met buitenlandse landen te voeren of de staat van beleg uit te roepen zonder goedkeuring van de premier.

Deskundigen op het gebied van het constitutioneel recht hebben gesteld dat besluiten die door het nieuwe parlement zijn genomen ongeldig zijn, omdat er nog geen uitspraak is gedaan over Zourabichvili’s juridische poging om de resultaten van de verkiezingen van oktober te laten annuleren.

Veel Georgiërs beschouwden de verkiezingen als een referendum over de wens van het land om lid te worden van de Europese Unie. Critici hebben Georgische Droom, opgericht door de miljardair Bidzina Ivanishvili, die zijn fortuin in Rusland heeft verdiend, beschuldigd van steeds autoritairder gedrag en een toenemende neiging naar Moskou.