Nederland tegen EU-begroting van 200 miljard euro voor 2025
Na langdurige onderhandelingen heeft de Europese Unie een voorlopige overeenkomst bereikt over de begroting voor 2025, maar Nederland blijft een uitgesproken tegenstander. Samen met vier andere lidstaten verzet Nederland zich tegen het bestedingsplan van 192,7 miljard euro, met als argumenten zorgen over fiscale verantwoordelijkheid en stijgende kosten.
De overeenkomst, bereikt tussen de EU-ministers van Financiën en het Europees Parlement, omvat 192,7 miljard euro aan verplichtingen en 149,6 miljard euro aan betalingen. Hoewel de begroting niet voldoet aan de aanvankelijke vraag van het Europees Parlement van 194 miljard euro, overschrijdt deze wel de door fiscaal conservatieve landen, waaronder Nederland, voorgestelde limiet van 191 miljard euro.
Naast Nederland hebben ook Zweden, Oostenrijk, Denemarken en Finland zich verzet tegen de begroting van de EU voor 2025. Deze landen, vaak verenigd in het pleiten voor fiscale discipline, bekritiseerden de begroting vanwege onvoldoende maatregelen om hoge rentelasten te beteugelen en het herbestemmen van middelen die oorspronkelijk bedoeld waren voor onvoorziene noodgevallen.
De Nederlandse minister van Financiën, Eelco Heinen, benadrukte de noodzaak van een terughoudender aanpak. “We moeten ervoor zorgen dat er voldoende reserves zijn voor onvoorziene omstandigheden,” zei Heinen, verwijzend naar recente overschrijdingen. Onder de zorgen bevonden zich hogere dan verwachte rentelasten op het EU-herstelfonds voor COVID-19, die de voorspelling met 2,3 miljard euro overschreden, met verdere kostenoverschrijdingen in 2026 en 2027 in het vooruitzicht.
Nederland heeft ook zijn bedenkingen geuit over het toewijzen van middelen die oorspronkelijk voor noodgevallen waren bestemd aan andere beleidsgebieden, zonder de langlopende schuldenverplichtingen aan te pakken. “Dit soort begrotingsbeheer is niet duurzaam,” merkte een Nederlandse ambtenaar op.
De EU heeft dit jaar te maken gehad met aanzienlijke financiële druk, met al 3 miljard euro die is toegewezen voor herstelinspanningen na ernstige overstromingen in Centraal-Europa. Extra middelen kunnen nodig zijn voor noodhulp in Spanje en andere regio’s. De Nederlandse regering stelde dat een voorzichtiger fiscale strategie noodzakelijk was om financiële ruimte te creëren voor toekomstige crises.
EU-begrotingscommissaris Johannes Hahn verdedigde de deal en verklaarde dat de begroting de EU in staat zou stellen om te reageren op dringende crises terwijl de politieke prioriteiten worden nageleefd. “Deze overeenkomst zorgt voor de financiële middelen om zowel interne als externe uitdagingen effectief aan te pakken,” zei Hahn op X, voorheen Twitter.
Nederland ontving gemengde financiële updates over zijn bijdragen aan de EU. Vertragingen in de uitbetaling van EU-cohesie- en landbouwfondsen, gecombineerd met onverwachte inkomsten uit mededingingsboetes, hebben de betalingen van het land voor 2024 verlaagd. Echter, Nederlandse ambtenaren verwachten hogere bijdragen later in 2025 door beperkte financiële flexibiliteit in de definitieve begroting.
De onderhandelingen over de begroting omvatten het verzoenen van uiteenlopende prioriteiten tussen het Europees Parlement en de lidstaten. Het Parlement, vertegenwoordigd door hoofdonderhandelaar Victor Negrescu, vierde de opname van extra financiering voor sectoren zoals onderwijs, gezondheidszorg, onderzoek en sociale beleidsmaatregelen. “We hebben aanzienlijke verbeteringen bereikt in kritieke gebieden, waaronder grensbeheer en humanitaire hulp,” verklaarde Negrescu op X.
De begroting wacht nu op formele ratificatie. Zowel het Europees Parlement als de EU-Raad moeten de overeenkomst binnen 14 dagen goedkeuren. Een gekwalificeerde meerderheidstem onder de EU-ministers van Financiën wordt verwacht op 25 november.
De overeenkomst van 192,7 miljard euro vertegenwoordigt de vijfde jaarlijkse begroting onder het langetermijn financieel kader van de EU voor 2021-2027, aangevuld met herstelinspanningen na de pandemie via het NextGenerationEU-plan. De onderhandelingen voor de begroting van dit jaar omvatten aanpassingen om rekening te houden met de veranderende geopolitieke en economische uitdagingen, waarbij de lidstaten de afgelopen maanden discussieerden over bestedingslimieten en herallocatie van middelen.
