Biden als ‘lame duck’ president – Kan hij nog invloed uitoefenen op Israël?

Joe Biden is een ‘lame duck’ president – maar kan hij nog druk uitoefenen op Israël?

De Biden-administratie heeft geen bereidheid getoond om van koers te veranderen ten aanzien van Israël. De tijd begint te dringen.

President Joe Biden heeft aan de Israëlische president Isaac Herzog bevestigd dat de Amerikaanse steun voor Israël “onwankelbaar” is en dat de militaire steun zal doorgaan. Dit gebeurde tijdens een bijeenkomst in het Witte Huis op 12 november 2024.

Met minder dan 70 dagen tot het einde van zijn ambtstermijn is Biden officieel in de “lame duck” fase van zijn presidentschap beland. Dit is de periode tussen administraties waarin de invloed van een president en zijn vermogen om beleid te vormen, afnemen terwijl zijn opvolger zich voorbereidt om aan de macht te komen.

Voor degenen die zich verzetten tegen de onwrikbare steun van de huidige administratie voor Israël tijdens de meer dan een jaar durende oorlog tegen Gaza, is deze periode een laatste kans om te proberen Biden te bewegen voorbij een erfenis van genocide. Dit zei Annelle Sheline, een voormalige ambtenaar van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, die in maart is afgetreden uit protest tegen het Israëlbeleid van de Biden-administratie.

Het is echter onwaarschijnlijk dat de administratie haar miljarden dollar aan steun voor de oorlog van Israël zal terugdraaien, vooral gezien de verslechterende humanitaire crisis en het grootschalige bewijs van massale oorlogsmisdaden waarbij de VS diep betrokken zijn.

“Ik heb geen enkele hoop dat ze in deze laatste maanden iets betekenisvols, constructiefs of moedigs zullen doen,” voegde Duss toe.

Robert Hunter, een voormalige Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, zei dat Biden morgen alle wapenleveringen aan Israël zou moeten stopzetten, maar dat hij dat nooit zal doen. “Het is iets waar hij in gelooft,” voegde Hunter eraan toe.

Deadline voor hulp van dertig dagen verstreken

Nu de Democraten de impact van hun buitenlandse beleid op de overwinning van Donald Trump bij de presidentsverkiezingen evalueren, zijn er praktische stappen die de administratie kan – en volgens critici zou moeten – nemen voordat Trump op 20 januari aan de macht komt.

Hoewel sommige van deze maatregelen later door de Trump-administratie kunnen worden teruggedraaid, zouden ze nog steeds de mogelijkheid hebben om de escalatie van Israëlische aanvallen op noord-Gaza te stoppen of op zijn minst te vertragen. Ook zou het een signaal naar het publiek en de aanstaande administratie sturen dat de VS wel degelijk invloed heeft op Israël, zelfs als het tot nu toe heeft geweigerd deze te gebruiken.

Op dinsdag had de Biden-administratie de kans om ervoor te zorgen dat Israël verantwoordelijk werd gehouden voor zijn acties, nadat een deadline van dertig dagen voor de levering van hulp aan Gaza was verstreken. Echter, terwijl Biden de Israëlische president Isaac Herzog ontmoette en Washington’s “onwankelbare” steun voor zijn bondgenoot herhaalde, zei de VS dat er geen verandering zou komen in de militaire bijstand aan Israël, zelfs niet nu het Midden-Oosten land de stappen die door Washington waren gevraagd niet uitvoerde.

“Zelfs nu, wanneer ze er politiek niet voor zullen lijden, steunen ze volledig alles wat er gebeurt,” voegde ze eraan toe. “Anders zouden ze er daadwerkelijk iets aan doen.”

Met meer dan 40.000 Palestijnen die zijn omgekomen en de oorlogen van Israël in de regio die alleen maar uitbreiden, zou het kiezen om wapens in te houden, meer sancties op te leggen of de weg vrij te maken voor volledige inclusie van de staat Palestina bij de Verenigde Naties weinig veranderen aan de enorme menselijke kosten van de steun voor Israël tot nu toe. Maar deze maatregelen zouden wel de weg kunnen vrijmaken voor een verandering in aanpak en de hand van de Trump-administratie kunnen dwingen.

“Het is zeker laat,” zei Josh Paul, een andere voormalige ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die vorig jaar is afgetreden in protest tegen het beleid van de administratie ten aanzien van Gaza. “Dat gezegd hebbende, het is nooit te laat.”

Een laatste kans

Het is niet ongebruikelijk dat een vertrekkende administratie zich haast om een stroom van beleid en maatregelen door te voeren voordat de nieuwe administratie aan de macht komt.

In de laatste drie maanden van Trumps eerste termijn als president, voordat Biden in januari 2021 aan de macht kwam, kondigde de administratie meer dan $23 miljard aan wapenverkopen aan de Verenigde Arabische Emiraten aan, $500 miljoen aan precisie-ammo voor Saudi-Arabië en – met minder dan een maand te gaan – $300 miljoen aan kleine diameterbommen voor Saudi-Arabië. In januari 2021 verklaarde de Trump-administratie ook de Houthi-beweging in Jemen tot een “buitenlandse terroristische organisatie”, een aanduiding die één dag voor Trumps vertrek in werking trad.

De Biden-administratie zou ook druk bezig kunnen zijn als ze dat wil.

In augustus kondigde de administratie $20 miljard aan wapenverkopen aan Israël aan, en de Amerikaanse Senaat staat op het punt om deze verkoop deze maand te bespreken, nadat senator Bernie Sanders wetgeving heeft ingediend die een stem over de kwestie afdwingt.

Biden heeft ook ruime bevoegdheden om wapentransfers aan Israël op eigen initiatief op te schorten, voegde Paul toe. En terwijl Trump zich presenteert als de president die “vrede” naar de regio zal brengen – zelfs terwijl de president-elect hardline pro-Israëlische figuren op belangrijke posities benoemt – zou het stopzetten van wapenleveringen aan Israël nu de verantwoordelijkheid voor het omkeren van het beleid bij de volgende administratie leggen.

“Dat zou iets zijn waar de Trump-administratie een bewuste beslissing over zou moeten nemen om terug te draaien,” zei Paul, en merkte op dat “het veranderen van een beleid relatief eenvoudig is van de ene administratie naar de andere, maar het veranderen van een juridische bepaling iets moeilijker is.”

Buiten het toepassen van Amerikaanse wetten of het gebruik van Amerikaanse invloed – beide stappen die de Biden-administratie consequent heeft geweigerd – zou de Biden-administratie haar sancties tegen Israëlische kolonisten kunnen uitbreiden, mogelijk gericht op de meest rechtse ministers van Israël, zoals Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich, zoals het Verenigd Koninkrijk overweegt. Het zou ook de Palestijnse staatsvorming kunnen erkennen en de weg vrijmaken voor de VN-Veiligheidsraad om Palestina als volwaardig lid van de VN goed te keuren.

“Deze dingen zijn tot op zekere hoogte een utopie,” zei Paul. “Maar ze zijn ook allemaal binnen de bevoegdheden van de president en dingen die de president zou kunnen doen als hij dat daadwerkelijk wilde.”

Duss betwijfelt of de Biden-administratie in de laatste weken van zijn termijn iets anders zal doen.

“Als het gaat om het opleggen van echte kosten, echt opkomen voor mensenrechten, met name de rechten van Palestijnen, verwacht ik niets van hen,” zei hij. “Maar één ding dat ik echt zou willen dat ze doen, is gewoon de waarheid vertellen,” voegde hij eraan toe, en riep de administratie op om bijvoorbeeld interne rapporten vrij te geven over de zes Palestijnse NGO’s die Israël in 2021 als “terroristische organisaties” heeft aangemerkt, of om Amerikaanse beoordelingen van de beschuldigingen die Israël tegen UNRWA heeft geuit openbaar te maken, dat sommige van zijn medewerkers betrokken waren bij de aanvallen op 7 oktober 2023 tegen Israël. “Maar dat zou vereisen dat ze de kleinste hoeveelheid moed hebben,” zei Duss.

Elke minuut telt

Nadat de Republikeinen het Witte Huis en de controle over de Amerikaanse Senaat hebben gewonnen en waarschijnlijk ook het Huis van Afgevaardigden zullen winnen, kunnen meer critici van het Amerikaanse beleid jegens Israël eindelijk de moed vinden om zich uit te spreken.

Het is niet alleen de erfenis van Biden die op het spel staat.

“Vooral gezien de verkiezingsresultaten, moeten veel hoge ambtenaren van de administratie, zowel in het Witte Huis als in de uitvoerende agentschappen, echt goed nadenken over hun erfenis,” zei Paul. “Hoewel het te laat is voor tienduizenden in Gaza, denk ik dat er nog steeds kansen zijn om iets te redden en ook een signaal naar hun eigen partij te sturen dat het ook voor die partij niet te laat is om te veranderen.”

“Het is nooit te laat om het juiste te doen,” voegde hij eraan toe.

Dat betekent mogelijk het redden van duizenden levens – iets dat pleitbezorgers benadrukken dat Biden nog steeds de macht heeft om te doen.

“Het is absoluut [de verantwoordelijkheid van Biden] om onmiddellijk een einde te maken aan de genocide in Gaza. Hij kan dat doen met een telefoontje,” voegde ze eraan toe. “Dit is een door Israël en de VS ondersteunde oorlog in de regio, en het is zijn plicht om de genocide daadwerkelijk te stoppen voordat hij het ambt verlaat.”