President Dina Boluarte verzet zich tegen rechterlijke oproep om amnestiewet Peru op te schorten

President Dina Boluarte bekritiseert oproep van rechtbank om Peru’s amnestiewet op te schorten

De amnestiewet zou de veiligheidsdiensten beschermen tegen verantwoordelijkheid voor mensenrechtenschendingen tijdens Peru’s interne conflict.

President Dina Boluarte heeft de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten bekritiseerd vanwege haar verzet tegen een onlangs aangenomen wetsvoorstel dat amnestie zou verlenen aan soldaten, politieagenten en ander beveiligingspersoneel dat betrokken was bij Peru’s interne conflict van 1985 tot 2000.

Op donderdag stelde Boluarte dat de internationale rechtbank haar autoriteit had overschreden door te vragen om de opschorting van de wet. “We zijn geen kolonie van iemand,” zei ze, terwijl ze een fragment van haar toespraak op sociale media deelde. “En we zullen de tussenkomst van de Inter-Amerikaanse Commissie die een wet wil opschorten die gerechtigheid zoekt voor leden van onze strijdkrachten, onze Nationale Politie en de zelfverdedigingscomités die, levensgevaarlijk, vochten tegen de waanzin van terrorisme, niet toestaan.”

Sinds de goedkeuring door het Congres van Peru in juli, wacht de amnestiewet op Boluarte’s goedkeuring. Ze kan het ondertekenen, het automatisch in werking laten treden of het terugsturen naar het Congres voor herzieningen.

Het wetsvoorstel heeft echter internationale verontwaardiging veroorzaakt, vooral omdat het wordt gezien als een bescherming voor de veiligheidsdiensten tegen verantwoordelijkheid voor de wreedheden die zich tijdens de oorlog in Peru hebben voorgedaan. De wetgeving zou ook “humanitaire” amnestie bieden aan daders ouder dan 70 jaar die zijn veroordeeld voor oorlogsmisdaden.

Ongeveer 70.000 mensen kwamen om in het interne conflict, de meesten uit landelijke en inheemse gemeenschappen. Soldaten en politieagenten waren ogenschijnlijk belast met het bestrijden van gewapende opstanden van rebellen zoals de Lichtende Pad en de Tupac Amaru Revolutionaire Beweging. Maar het conflict werd berucht om de mensenrechtenschendingen en bloedbaden onder burgers zonder enige band met een rebellenorganisatie.

Internationale organisaties hebben de wet ook veroordeeld als een stap terug voor de Peruaanse samenleving. Negen mensenrechtsexperts van de Verenigde Naties ondertekenden op 17 juli een verklaring waarin ze “alarme” uitten over de passage van het wetsvoorstel door het Congres. Ze deden een oproep aan de regering van Peru om het wetsvoorstel te vetoën. “De voorgestelde wetgeving zou de strafrechtelijke vervolging en veroordeling van individuen die ernstige mensenrechtenschendingen hebben gepleegd tijdens Peru’s interne gewapende conflict, voorkomen,” zeiden ze. “Het zou de Staat in duidelijke schending van haar verplichtingen onder het internationaal recht brengen.”

Een week later, op 24 juli, gaf de president van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten, Nancy Hernandez Lopez, Peru opdracht om de “verwerking” van het wetsvoorstel onmiddellijk op te schorten. Ze oordeelde dat de wetgeving in strijd was met eerdere uitspraken tegen dergelijke amnestiewetten in het land. “Als het niet wordt opgeschort, onthouden de bevoegde autoriteiten zich van de handhaving van deze wet,” zei ze.

Ze merkte op dat er een sessie zou worden gehouden met overlevenden, Peruaanse functionarissen en leden van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (IACHR). In eerdere uitspraken heeft de Inter-Amerikaanse Commissie vastgesteld dat amnestiewetten en verjaringstermijnen onwettig zijn in het geval van ernstige mensenrechtenschendingen zoals gedwongen verdwijningen en buitengerechtelijke executies. Ook verklaarde het dat leeftijd geen diskwalificerende factor is voor verdachten die beschuldigd worden van ernstige mensenrechtenschendingen. Dergelijke uitzonderingen zijn volgens de rechtbank alleen aanvaardbaar onder internationaal recht voor minder ernstige of geweldloze misdaden.

De Nationale Coördinator voor Mensenrechten, een coalitie van humanitaire groepen in Peru, schat dat de nieuwste amnestiewet van het land tot 156 veroordelingen zou kunnen ongeldig maken en meer dan 600 lopende onderzoeken zou kunnen verstoren. Een eerdere amnestiewet die in 1995 werd ingevoerd onder president Alberto Fujimori, werd later ingetrokken.

Toch probeerde president Boluarte op donderdag de acties van haar regering te kaderen als in overeenstemming met internationale mensenrechtennormen. “We zijn verdedigers van mensenrechten, van burgers,” schreef ze op sociale media, terwijl ze benadrukte dat haar regering “vrij”, “soeverein” en “autonoom” was, duidelijke steken naar de beslissing van de Inter-Amerikaanse Commissie.