Nu landen zich hebben overgegeven aan invoerrechten, komt Trump terug voor meer
President Donald Trump en de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, schudden elkaar de hand na het bereiken van een handelsakkoord op de Trump Turnberry golfbaan in Schotland op 27 juli 2025.
Overheden over de hele wereld hebben zich ingespannen om concessies te doen aan de Amerikaanse president Donald Trump, nu de deadline voor zijn tarieven op 1 augustus nadert. Afgelopen zondag boekte de Amerikaanse president zijn grootste overwinning tot nu toe toen de EU-leider Ursula von der Leyen, als een vorst die een eerbetoon brengt aan een keizer, naar Trumps privé golfbaan in Schotland reisde om hem hulde te brengen.
Dit gebeurde in de vorm van een volledig eenzijdig tariefakkoord waarbij Brussel een enorme tariefsverhoging accepteerde en beloofde honderden miljarden dollars te besteden aan Amerikaanse fossiele brandstoffen en militaire producten. Het akkoord heeft de balans tussen twee van de grootste economische machten ter wereld veranderd. De EU heeft zich zonder verzet overgegeven.
De Franse premier Francois Bayrou beschreef het als een “donkere dag” voor de unie, terwijl een Europese diplomaat klaagde dat “diegenen die niet samenhangen, afzonderlijk worden opgehangen.” De economische impact op de rest van de wereld zal waarschijnlijk nog ernstiger zijn. Trump heeft economische oorlog verklaard aan zowel vrienden als vijanden. Veel landen worden geconfronteerd met hogere tarieven dan de EU en zijn minder in staat om zich te verdedigen. Door zich over te geven, heeft Brussel het voor andere landen moeilijker gemaakt om standvastig te blijven.
Een tarief van 40 procent op Laos of 36 procent op Cambodja zal bijvoorbeeld verwoestend zijn voor de exportindustrieën die Amerikaanse bedrijven hen in de afgelopen decennia hebben aangemoedigd op te bouwen. En zonder een verenigd front komen andere landen met tegenzin naar de onderhandelingstafel.
Afgelopen week kondigde Trump een deal aan met de Filippijnen voor 19 procent tarieven op alle goederen die naar de VS worden geëxporteerd en geen tarieven op geïmporteerde Amerikaanse goederen; het was onduidelijk of Manilla volledig had ingestemd met de regeling voordat de Amerikaanse president deze openbaar maakte. De deal met Indonesië is zelfs erger, waarbij het land gedwongen werd om de controle over zijn kritieke mijnexport en aspecten van zijn opkomende digitale sector op te geven – beide cruciaal voor zijn economische ontwikkeling. Voor Brazilië gaan de eisen van de VS verder dan het economische domein, waarbij Washington zelfs probeert in te grijpen in de vervolging van voormalig president Jair Bolsonaro.
Hoewel de bepalingen van verschillende handelsdeals variëren, volgen ze allemaal dezelfde strategie: regeringen onder druk zetten om hun regels en voorschriften te veranderen ten gunste van de Amerikaanse bedrijfsbelangen, vooral die van de oligarchen om de president heen.
De stijl van Trumps handelsbesprekingen mag dan hoogst onvoorspelbaar zijn, maar zijn einddoel is duidelijk: het wereldwijde economische systeem omverwerpen en de onbetwiste dominantie van de grootste bully vestigen. De directe impact van deze herstructurering zal slecht zijn voor de landen die zich eraan onderwerpen, maar dit zal niet het einde van het verhaal zijn. Door Trump te geven wat hij wil, hebben ze zijn positie versterkt, en hij zal terugkomen voor meer.
De EU heeft al weinig duidelijkheid over een reeks aanvullende tarieven die de Amerikaanse president zou kunnen invoeren en hoe deze de “deal” die is gemaakt, zullen beïnvloeden. Canada heeft zijn digitale belasting op Big Tech opgegeven om een deal te sluiten, om vervolgens geconfronteerd te worden met hogere tarieven. De Filippijnen krijgen nu een hoger tarief dan in april, ondanks concessies. En het VK dacht een deal te hebben over staal, alleen om te ontdekken dat dit in werkelijkheid niet het geval was.
Er is geen rechtvaardigheid in dit alles. De enige manier om eruit te komen, is om op te staan tegen Trump; hij respecteert geen zwakte. Voor landen die een deal hebben getekend, betekent dit minimaal dat ze zo min mogelijk moeten implementeren. Regeringen die kunnen terugschroeven, moeten dat doen. Dat betekent niet per se tarief voor tarief evenaren, een beleid dat ernstige zelfbeschadiging kan veroorzaken, maar eerder de middelen gebruiken die hun kracht het beste tonen.
De EU heeft voldoende macht om de Amerikaanse dienstenhandel uit te dagen en had moeten reageren door de toegang van Amerikaanse bedrijven tot bijvoorbeeld overheidscontracten, financiële markten en bescherming van intellectueel eigendom te beperken. Door dergelijke acties niet te ondernemen, heeft de EU een diepgaand misverstand getoond van het moment waarin we ons bevinden. Von der Leyen lijkt te denken dat Trump een tijdelijke anomalie is die kan worden ingedamd terwijl we wachten op een terugkeer naar business as usual over vier jaar.
Maar in Europa en de VS heeft het publiek genoeg van een door bedrijven gedomineerde wereldeconomie. Er is geen terugkeer naar die wereld. Vergeldingsbeleid zoals hierboven genoemd kan niet alleen de pijn maximaliseren die gericht is op Trumps oligarchische vrienden, maar kan ook helpen de macht van de monopolies te verminderen die ten grondslag liggen aan onze diep oneerlijke, onhoudbare economie.
Dit laatste punt is belangrijk. Want als we willen dat Trump verdwijnt, zoals miljoenen Amerikanen dat doen, komen we daar niet door hem onnodige overwinningen te geven. Trump heeft macht veroverd door een brug te bouwen tussen degenen die boos zijn over een door bedrijven gedomineerde economie en de bedrijfsbaronnen zelf. Het was een indrukwekkende prestatie. Maar de alliantie zal alleen standhouden zolang hij wint.
De vraag is nu hoe regeringen hun economieën op lange termijn het beste kunnen beschermen, en dat moet komen door soevereiniteit terug te winnen, niet door deze over te dragen aan de bully in het Witte Huis. Bovendien kan een dergelijke actie Trump tonen voor de bedrijfs lobbyist die hij werkelijk is en een pad effenen voor zijn uiteindelijke ondergang.
