North Korea wordt nu een belangrijkere bondgenoot voor Rusland dan Iran of China

Noord-Koreaanse leider Kim Jong Un huilde terwijl hij zich over de kist van een soldaat boog die was bedekt met de nationale vlag, een van de zes soldaten die in een rij lagen. Foto’s van zijn rouw werden vertoond tijdens een gala in een theater in Pyongyang eind vorige maand, ter gelegenheid van de verjaardag van een wederzijdse verdedigingspact dat Kim en zijn Russische ambtgenoot, Vladimir Poetin, hadden ondertekend. De soldaten waren omgekomen in actie terwijl ze vochten naast Russische troepen in de oorlog tegen Oekraïne.

Terwijl Oekraïense NAVO-ondersteuners weigeren grondtroepen te sturen, hebben Noord-Koreaanse strijders deelgenomen aan hevige gevechten in de regio Koersk in het westen van Rusland, dat gedeeltelijk bezet is door een Oekraïense tegenaanval.

Oleg Ignatov, senior Rusland-analist voor Crisis Group, zei: “Noord-Korea is nu een belangrijkere bondgenoot voor Rusland dan Iran of China. Noord-Korea levert Rusland munitie en enkele soorten zware wapens. Wat betreft de Noord-Koreaanse soldaten zeggen Russische bronnen dat ze professioneel en gedisciplineerd zijn. Aan het begin van de operatie in Koersk ontbraken ze de moderne gevechtsvaardigheden die vereist zijn voor dit type oorlog, waarbij veel drones worden gebruikt, maar ze hebben zich snel aangepast.”

Vooruitkijkend zijn er tekenen dat de Russische-Noord-Koreaanse alliantie vordert. Twee weken geleden meldden Oekraïense inlichtingenbronnen aan CNN dat Noord-Korea van plan was zijn inzet aan de frontlinie met Oekraïne te verdrievoudigen door tot 30.000 extra soldaten te sturen.

Rusland verwelkomt de extra mankracht, aangezien volgens een telling van het Russische onafhankelijke medium Mediazona en de BBC, het leger van Moskou meer dan 116.000 verliezen heeft geleden sinds het begin van de grootschalige oorlog tegen zijn buur in 2022.

Sommige waarnemers zeggen dat Noord-Korea, een berucht geïsoleerde natie, ook veel te winnen heeft. Rachel Minyoung Lee, senior fellow bij het Stimson Center’s 38 North en POSCO fellow bij het East-West Center, zei: “Vanuit het perspectief van militaire operaties heeft Noord-Korea nu ervaring opgedaan met moderne oorlogvoering, wat Zuid-Korea niet heeft. Vanuit een beleidsmatig perspectief geven de verbeterde banden van Noord-Korea met Rusland Kim Jong Un meer strategische manoeuvreerruimte, vanwege onmiddellijke voordelen zoals de olie- en tarweleveringen van Rusland en mogelijke overdrachten van militaire technologie naar Noord-Korea – tot de lange-termijn kansen die Kim Jong Un lijkt te zien door deze relatie te cultiveren.”

Ze voegde toe dat dit Noord-Korea “weinig tot geen prikkel geeft om met de Verenigde Staten om te gaan, laat staan met Zuid-Korea”. “De relatie van Noord-Korea met Rusland geeft Kim meer invloed ten opzichte van China, wat op de lange termijn bredere regionale implicaties kan hebben,” zei ze.

Rusland heeft langslapende toeleveringsketens naar het Noorden heropend en negeert internationale sancties. “Rusland levert kolen, kunstmest en ijzererts via spoorwegovergangen, terwijl [Noord-Korea] zeevruchten en zeldzame aardmetalen levert. Het is ook vermeldenswaard dat de modernisering van de [Noord-Koreaanse] haven van Rajin plaatsvindt met deelname van de Russische Federatie. Het doel van het project is om de haven een alternatief te maken voor Zuid-Koreaanse hubs, waardoor de vrachtstroom via Vladivostok naar Noord-Korea toeneemt.”

Een kwalitatief nieuwe fase De moderne staat Noord-Korea dankt zijn bestaan aan de Sovjetunie, die Japanse koloniale troepen die het noordelijke deel van het Koreaanse schiereiland bezetten aan het einde van de Tweede Wereldoorlog versloeg, terwijl de Amerikaanse troepen hetzelfde deden in het zuiden. Een door de Sovjetunie en China gesteunde communistische staat werd opgericht, en de USSR bleef een nauwe bondgenoot gedurende de Koude Oorlog.

Maar na de ineenstorting van de USSR in de vroege jaren 90 verloor Noord-Korea zijn cruciale steun en een vitale bron van hulp, wat het land in een catastrofale hongersnood stortte. De betrekkingen met het nieuwe Rusland waren niet vijandig, maar ook niet bijzonder hecht. In de jaren 2000 en 2010 sloot Rusland zich zelfs aan bij de wereldwijde sancties die gericht waren op het beperken van het nucleaire programma van Noord-Korea en vermeende mensenrechtenschendingen.

Echter, volgens Khalilov, “Met het begin van de SMO [de oorlog in Oekraïne, die in Rusland bekend staat als een ‘speciale militaire operatie’], zijn ze een kwalitatief nieuwe fase ingegaan.”

Pyongyang maakte zijn standpunt vanaf het begin van de oorlog in vroege 2022 duidelijk, als een van de slechts vijf regeringen die stemden tegen de veroordeling van de invasie van Moskou tijdens een spoedsessie van de VN. De anderen waren Wit-Rusland, Eritrea, Syrië en Rusland zelf.

“In 2023 bezocht de voormalige Russische minister van Defensie Sergei Shoigu de DPRK, en enkele maanden later, als onderdeel van de Noord-Korea-Rusland top, maakte de DPRK-leider Kim Jong Un een officiële bezoek aan Rusland, waar hij gesprekken voerde met Vladimir Poetin,” zei Khalilov. “Bijzonder is de verandering in retoriek: gezamenlijke verklaringen bevatten steeds vaker formuleringen over ‘gemeenschappelijke waarden’ en ‘strategisch partnerschap’.”

Khalilov merkte op dat de inzet van ongeveer 15.000 Noord-Koreaanse troepen op het slagveld in Koersk werd geregeld door Artikel 4 van het Alomvattend Strategisch Partnerschap, ondertekend door Poetin en Kim afgelopen juni. Dit stelde het ene land in staat om “militaire en andere bijstand” aan het andere te bieden in het geval van een buitenlandse invasie.

Het Kremlin ontkende aanvankelijk claims die eind vorig jaar door Oekraïne en Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten werden gedaan dat Noord-Koreanen vochten naast Russische troepen. Het Russische commando leek enige moeite te doen om dit te verbergen.

In december meldde The Guardian dat gewonde Noord-Koreaanse soldaten in Koersk in het geheim werden behandeld in Russische ziekenhuizen, terwijl de soldaten valse ID’s kregen die hen identificeerden als etnische minderheden uit het verre oosten van Rusland, mochten ze op het slagveld sterven. De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy beweerde dat Noord-Koreaanse soldaten het risico liepen geëxecuteerd te worden door hun eigen kant als een vangst nabij was.

Pas in april bevestigden Rusland en Noord-Korea officieel dat hun troepen zij aan zij vochten, waarbij Poetin “onze Koreaanse vrienden” bedankte voor hun optreden uit “solidariteit, een gevoel van rechtvaardigheid en ware kameraadschap” tijdens de strijd om Koersk. Tegelijkertijd prees Kim zijn soldaten voor hun “heilige missie.”

Russische functionarissen hebben sindsdien Noord-Korea beloofd dat gesneuvelde soldaten in Koersk geëerd zullen worden door monumenten op te richten en straten naar hen te vernoemen.

Politicoloog Fyodor Krasheninnikov heeft gesuggereerd dat de aanvankelijke geheimhouding op verzoek van Noord-Korea werd volgehouden. “Ze hebben hun eigen interne logica – hun eigen propaganda, hun eigen ideologie,” vertelde hij aan de in ballingschap levende Russische krant Novaya Gazeta. “Ze moesten dit in hun binnenlandse boodschap passen. Ik denk dat ze de Russen hebben gevraagd om het niet te bespreken. En zodra ze uitvonden hoe ze het thuis konden spinnen, besloten ze dat het tijd was om te zeggen: ‘Ja, dat waren wij.’”