‘Einde in zicht’: Wordt Kabul de eerste grote stad zonder water in 2030?

Kabul, 14 juni 2023 – De inwoners van de Azara-buurt in Kabul vullen hun vaten met drinkwater. Een nieuw rapport waarschuwt dat Kabul, een stad met meer dan zes miljoen inwoners, binnen vijf jaar het eerste moderne stadsgebied zou kunnen worden dat zonder water komt te zitten.

Volgens het rapport van de non-profitorganisatie Mercy Corps zijn de grondwaterstanden in de Afghaanse hoofdstad drastisch gedaald door overextractie en de gevolgen van klimaatverandering. Dit roept de vraag op: staat de watercrisis van Kabul op een kantelpunt en hebben de Afghaanse autoriteiten de middelen en expertise om dit probleem aan te pakken?

Diepte van de crisis

De aquiferniveaus in Kabul zijn in het afgelopen decennium met 25-30 meter gedaald, met een jaarlijkse waterextractie die de natuurlijke aanvulling met maar liefst 44 miljoen kubieke meter overschrijdt. Als deze trend zich voortzet, zullen de aquifers van Kabul tegen 2030 opdrogen, wat een existentiële bedreiging voor de stad met zich meebrengt. Dit zou kunnen leiden tot de verplaatsing van ongeveer drie miljoen Afghaanse inwoners.

Het rapport stelt dat UNICEF voorspelt dat bijna de helft van de ondergrondse boorkuilen in Kabul, de primaire bron van drinkwater voor de inwoners, al droog is. Bovendien is er sprake van wijdverspreide watervervuiling, waarbij tot 80 procent van het grondwater als onveilig wordt beschouwd door hoge niveaus van afvalwater, arseen en zout.

Conflict, klimaatverandering en falen van de overheid

Deskundigen wijzen op een combinatie van factoren achter de crisis: klimaatverandering, falende overheid en toenemende druk op bestaande middelen naarmate de bevolking van de stad is gegroeid van minder dan een miljoen in 2001 tot ongeveer zes miljoen vandaag de dag. Twee decennia van door de VS geleide militaire interventie in Afghanistan hebben ook bijgedragen aan de crisis, doordat meer mensen naar Kabul zijn verhuisd terwijl de governance in de rest van het land heeft geleden.

Assem Mayar, expert op het gebied van waterbeheer en voormalig docent aan de Kabul Polytechnic University, verklaarde: “De voorspelling is gebaseerd op de groeiende kloof tussen de aanvulling van grondwater en de jaarlijkse waterextractie. Deze trends zijn de afgelopen jaren consequent waargenomen, waardoor de voorspelling geloofwaardig is.”

Najibullah Sadid, senior onderzoeker en lid van het Afghanistan Water and Environment Professionals Network, zei dat het onmogelijk is om een tijdlijn te geven voor wanneer de hoofdstad zonder water zal komen te zitten, maar hij gaf toe dat de waterproblemen van Kabul ernstig zijn.

Overextractie benadrukt ongelijkheden

Een groot deel van de Afghaanse hoofdstad is afhankelijk van ondergrondse boorkuilen, en naarmate de waterstanden dalen, graven mensen dieper of op andere locaties naar waterbronnen. Volgens een rapport van de Nationale Statistieken Directeur is er in het hele land ongeveer 310.000 geboord bronnen. Het Mercy Corps-rapport schat dat er ook bijna 120.000 ongereguleerde boorkuilen in Kabul zijn.

Een VN-rapport uit 2023 ontdekte dat bijna 49 procent van de boorkuilen in Kabul droog is, terwijl andere slechts op 60 procent van hun efficiëntie functioneren. De watercrisis onthult de kloof tussen de rijke en arme inwoners van de stad. “Rijkere bewoners kunnen zich veroorloven om dieper te boren, wat de toegang voor de armsten verder beperkt,” zei Mayar. “De crisis raakt eerst de armsten.”

Abdulhadi Achakzai, directeur van de Environmental Protection Trainings and Development Organization (EPTDO), een klimaatbeschermings-NGO in Kabul, zei dat deze ongelijkheid zichtbaar is in de lange rijen buiten openbare watertappunten. Armere inwoners, vaak kinderen, zijn gedwongen voortdurend naar waterbronnen te zoeken.

Klimaatverandering verergert de situatie

De waterschaarste wordt verder verergerd door klimaatverandering. De afgelopen jaren is er een aanzienlijke afname van neerslag in het hele land waargenomen. “De drie rivieren – de Kabul-rivier, de Paghman-rivier en de Logar-rivier – die het grondwater van Kabul aanvullen, zijn sterk afhankelijk van sneeuw- en gletsjer smeltwater van de Hindu Kush-bergen,” merkt het Mercy Corps-rapport op.

Mayar voegde eraan toe dat, hoewel het moeilijk is om precies te kwantificeren hoeveel van de crisis door klimaatverandering wordt veroorzaakt, extreme weersomstandigheden de problemen van Kabul alleen maar hebben verergerd.

Wat kan er gedaan worden om de watercrisis aan te pakken?

Deskundigen adviseren de ontwikkeling van de waterinfrastructuur van de stad als startpunt voor het aanpakken van de crisis. “Kunstmatige aanvulling van grondwater en de ontwikkeling van basiswaterinfrastructuur rond de stad zijn dringend nodig,” zei Mayar.

Achakzai stemde ermee in dat het bouwen van infrastructuur en het onderhoud daarvan essentiële elementen zijn van elke oplossing. “Naast het invoeren van nieuwe leidingen vanuit nabijgelegen rivieren, moet er een inspanning worden geleverd om ondergrondse aquifers aan te vullen door middel van dammen en waterreservoirs,” voegde hij eraan toe.

Toch wordt dit alles bemoeilijkt door de wereldwijde isolatie van Afghanistan en het sanctieregime waaronder het land verkeert. “Sancties beperken de toegang van Afghanistan tot essentiële middelen, technologie en financiering die nodig zijn voor de ontwikkeling en het onderhoud van waterinfrastructuur,” waarschuwde Achakzai.